• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن امور تربیتی > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
امور تربیتی (بازدید: 1141)
سه شنبه 27/4/1391 - 13:23 -0 تشکر 473630
روزه داری کودکان

« به نام خداوند بخشنده و مهربان »



روزه یکی از عبادات مهم اسلامی است و در متون دینی، فراوان بر آن تأکید شده است.
پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) می فرماید:

بر شما باد روزه گرفتن که سپری است از آتش (محمدی ری شهری، 1362 - 1363، ج 5، ص 467).

با توجه به اهمیت روزه، معصومان (علیهم السلام) بر آموزش روزه داری تأکید داشتند. در این مبحث سیره معصومان (علیهم السلام) در آموزش روزه داری را بررسی می کنیم.
 مطالب این مبحث ذیل این عنوان ها ارائه می شود:
 1. سن آموزش روزه داری؛
2. اصول آموزش روزه داری؛
3. روش های آموزش روزه داری.




سه شنبه 27/4/1391 - 13:27 - 0 تشکر 473631

1. سن آموزش روزه داری

با توجه به اینکه کودکان در سال های اولیه ی زندگی توانایی روزه داری را ندارند، این پرسش مطرح می شود که آموزش روزه داری باید از چه سنی آغاز شود؟
بررسی سیره ی معصومان (علیهم السلام) نشان می دهد که آنان آموزش روزه داری کودکان خود را پیش از آنکه به سن تکلیف برسند، آغاز می کردند و به شیعیان نیز چنین سفارش می نمودند. در روایتی از امام صادق (علیه السلام) می خوانیم:

ما کودکانمان را در هفت سالگی به روزه گرفتن، به اندازه ای که توان دارند، تا نصف روز، بیشتر یا کمتر، دستور می دهیم... شا کودکانتان را در نُه سالگی به روزه گرفتن، به هر اندازه که می توانند، امر کنید....

سه شنبه 27/4/1391 - 13:32 - 0 تشکر 473633


براساس این سیره، معصومان (علیهم السلام) آموزش روزه به فرزندان خود را از هفت سالگی شروع می کردند، ولی به شیعیان دستور می دادند از نُه سالگی این کار را شروع کنند.
علت این تفاوت چیست؟
در پاسخ به این سؤال، دو مطلب قابل طرح است:

نخست اینکه در باب سن شروع آموزش روزه داری، هفت و نه سالگی موضوعیت ندارند، بلکه معیار اصلی شروع آموزش روزه داری این است که کودک توانایی نسبی روزه داری را به دست آورده باشد. از آنجا که میان کودکان بر حسب نژاد و زمان و مکان تفاوت هایی در سن کسب این توانایی وجود دارد، امام (علیه السلام) دستور داده است شیعیان آموزش روزه به فرزندان خود را از نه سالگی آغاز کنند. مؤید این مطلب روایتی است از امام صادق (علیه السلام) که، «هرگاه کودک توانایی روزه را به دست آورد، روزه بر او واجب می شود».
 شیخ طوسی در ذیل این روایت می فرماید: مراد از وجوب در این روایت وجوب فقهی نیست، بلکه مراد از آن، وجوب آموزش روزه به فرزند است (شیخ طوسی، 1365، ج 2، ص 381).

دوم اینکه این تفاوت از باب سهل گیری است؛ بدین معنا که امام (علیه السلام) برای تسهیل در انجام این وظیفه به شیعیان دستور داده است که آموزش روزه را از نه سالگی شروع کنند؛ چرا که کودکان در این سن، توانایی بیشتری برای روزه داری کسب کرده اند و در نتیجه آموزش های والدین را آسان تر قبول می کنند.


سه شنبه 27/4/1391 - 13:37 - 0 تشکر 473637

2. اصول آموزش روزه داری

تسهیل و تدریج


روزه دو ویژگی دارد که آن را از نماز متمایز می کند:

نخست آنکه زمان روزه دار بودن، یک ماه در سال است؛ در حالی که نماز عبادتی است که در هر شبانه روز پنج بار تکرار می شود. به همین سبب، فرصت برای تمرین و تکرار روزه در مقایسه با نماز محدود تر است و لازم است آموزش روزه فرآیندی تدریجی داشته باشد.
دوم آنکه روزه داری نیاز به توانایی جسمانی خاصی دارد در حالی که برای انجام نماز توانایی جسمانی ویژه ای نیاز نیست. به همین سبب، در فرآیند آموزش روزه داری باید تسهیلاتی برای متربی در نظر گرفت.
دقت در سیره ی معصومان (علیهم السلام) روشن می کند که آنان در آموزش روزه داری هر دو اصل پیشگفته را به صراحت مطرح کرده اند. در روایتی از امام صادق (علیه السلام) درباره ی سن شروع آموزش روزه که پیش از این نقل کردیم، آمده است:

ما کودکانمان را در هفت سالگی به روزه گرفتن، به اندازه ای که توان آن را دارند، تا نصف روز، بیشتر یا کمتر، دستور می دهیم. هرگاه تشنگی و گرسنگی بر آنها غلبه کرد افطار می کنند، تا به روزه عادت کنند و توان روزه داری بیابند. شما کودکانتان را در نُه سالگی به روزه گرفتن، به هر اندازه که می توانند، امر کنید و هرگاه تشنگی بر آنها غلبه کرد افطار کنند.

سه شنبه 27/4/1391 - 13:40 - 0 تشکر 473638

در این روایت اصل «تدریج» مطرح و رعایت شده است؛ زیرا امامان (علیهم السلام) آموزش روزه به فرزندان خود را از پنج سالگی شروع می کردند و به تدریج تا سن بلوغ که حدود پانزده سالگی است، آنها را به روزه داری عادت می دادند.
و هم اصل تسهیل رعایت شده است؛ زیرا در این روایت نه روزه ی کامل، بلکه روزه به اندازه ای که توان آن را دارد، خواسته شده است. کودکی ممکن است تا ساعت ده صبح و کودکی دیگر تا ظهر توان روزه داشته باشد. هر کودک به اندازه ی توان خود روزه می گیرد و سپس افطار می کند و به تدریج که توانایی بیشتری به دست آورد ساعت های روزه داری خود را افزایش می دهد.

سه شنبه 27/4/1391 - 13:44 - 0 تشکر 473640

3. روش های آموزش روزه داری

آشنا کردن با روزه داری در ماه رمضان

از آنجا که انسان موجودی آگاه و با اراده است، اولین گام در آموزش وی، آشنا کردن با رفتار مورد نظر است. در آموزش روزه نیز این قاعده صادق است و به همین سبب، در سیره ی معصومان (علیهم السلام) به آشنا کردن متربیان با این عمل عبادی توجه جدی شده و در فرصت های مناسب آنان را با ابعاد گوناگون روزه و نیز با ماه رمضان و آثار آن آشنا کرده اند. در روایتی آمده است:


پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) [قبل از ماه رمضان] رو به مردم می کرد و می فرمود: ای مردم! آنگاه که ماه رمضان طلوع کند، شیاطین سرکش دربند می شوند و درهای آسمان و درهای بهشت و درهای رحمت باز می شود و درهای آتش بسته؛ دعا در آن مستجاب است و خداوند، هنگام افطار عده ای را از آتش جهنم آزاد می کند؛ و منادی هر شب ندا می کند که: آیا سائلی هست؟ آیا استغفار کننده ای هست؟

سه شنبه 27/4/1391 - 13:46 - 0 تشکر 473641

امامان (علیهم السلام) نیز به پیروی از پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) پیش از ماه رمضان، آثار و برکات ماه رمضان و روزه داری را برای فرزندان خویش بیان می کردند.
مسمعی می گوید:

امام صادق (علیه السلام) هنگام داخل شدن ماه رمضان، فرزندانش را سفارش می کرد و می فرمود: خودتان را به زحمت بیندازید و بکوشید؛ زیرا در این ماه روزی ها تقسیم می شود، اجلها معین می شود، زائران خانه خدا که به سوی او حرکت می کنند تعیین می شوند و در این ماه شبی است که عمل در آن شب، از عمل هزار ماه برتر است.

سه شنبه 27/4/1391 - 13:47 - 0 تشکر 473643

ترغیب به روزه داری

هرگاه انسان با آثار و پیامدها و سودهای یک رفتار آشنا شود، خود به خود انگیزه ای برای انجام آن عمل در وی به وجود می آید. به همین جهت معصومان (علیهم السلام) برای ترغیب مردم به روزه داری فوائد و برکات مادی و معنوی روزه را بیان می کردند.
 پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) فرمود: «روزه سپری است در برابر آتش جهنم».
 امام صادق (علیه السلام) می فرماید: پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) به اصحابش فرمود: آیا شما را از کاری آگاه نکنم که اگر آن را انجام دهید، شیطان از شما دور می شود، چنان که مشرق از مغرب دور است؟ گفتند: آری، فرمود: روزه صورت شیطان را سیاه می کند».  و در روایت دیگری فرمود: «روزه بگیرید تا سالم بمانید».

منبع :www.askquran.ir

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.