تبیان، دستیار زندگی

دیوارنگاری

در چند سال اخیر یكی از دغدغه‌های مسوولان شهری بهبود سیما و منظر شهری بوده است و اگرچه در این زمینه گام‌های اساسی نیز برداشته شده است، اما تا رسیدن به ایده‌آل‌های مورد نظر طراحان منظر شهری فاصله بسیار زیاد است كه البته برگزاری دوسالانه‌ها و جشنواره‌های مختلف معماری، نقاشی و گرافیكی می‌تواند نقش بسزایی در كم كردن این فاصله داشته باشد.این روزها در گوشه‌گوشه شهر نقاشی‌های دیواری با طرح‌هایی متفاوت در سطح شهر اجرا می‌شود كه برخی از آنها كیفیت چندانی ندارد و مدیران شهری باید نظارت بیشتری روی این موضوع داشته باشند، اما در نقطه مقابل نیز گاه طرح‌ها و نقاشی‌هایی دیده می‌شود كه كیفیت بالای آن هم در روحیه شهروندان تاثیرگذار بوده و هم این‌كه چهره شهر را دگرگون كرده است كه نمونه بسیار خوب آن نقاشی‌های لاله اسكندری، هنرمند نقاش بر دیوارهای برخی بزرگراه‌های تهران است. به عنوان یك كارشناس منظر شهری معتقدم سازمان زیباسازی علاوه بر نظارت بر طرح‌ها باید بر ملات و مصالح و رنگ‌های به كار رفته در نقاشی‌های دیواری در سطح شهر نظارت داشته باشد، چه، گاه كیفیت مواد رنگ‌های به‌كار رفته در برخی نقاشی‌های دیواری بسیار پایین است و با این‌كه هنوز از زمان طراحی آنها یك سال نگذشته است، پوسته پوسته شده یا ترك برمی‌دارند.به هر صورت نقاشی دیواری برگرفته از سبك مدرنیسم بوده كه به ایران وارد شده است، اما نقاشی‌های كشیده شده در سطح شهر تهران می‌تواند برگرفته از سنت، هویت و داستان‌های اساطیری در شاهنامه باشد كه در برخی موارد این نقاشی‌ها در سطح شهر دیده می‌شود. هم‌اكنون كه سازمان زیباسازی گام‌هایی را برای بهبود منظر شهری برداشته است، می‌تواند «معنا» را در منظر شهری به مخاطب منتقل كند. معنا در منظر شهری به معنی عامیانه‌اش صحبت و دیالوگی است كه منظر شهری با شهروند می‌كند. شاید یكی از ایرادات اساسی كه می‌توان به برخی از نقاشی‌های دیواری گرفت، عدم تناسب و ناهمخوانی این نقاشی‌ها با پهنه‌‌ای است كه بر آن نقش بسته است. یك نقاشی زمانی زیبایی بصری را با خود به همراه دارد كه تناسبی نیز با موقعیتی كه بر آن شكل گرفته، داشته باشد. نمای شهری با فرم و محتوایش، خود را به شهروند معرفی می‌كند، به عنوان مثال فرم یك اثر به شهروند می‌گوید كه اینجا مسجد یا مدرسه یا منزل مسكونی طبقه متوسط است. بنابراین طراح منظر شهری باید بداند كه نقاشی دیواری در چه فضا و محیطی قرار دارد و قرار است چه پیامی را به شهروندان القا كند. در غیر این صورت تاثیر روحی ـ روانی بدی در ذهن شهروندان ایجاد كرده و از سوی دیگر چهره شهر را مغشوش‌تر و ناهماهنگ‌تر می‌كند.اتفاقی كه در سطح شهر تهران در حوزه نقاشی دیواری افتاده، مبارك است،منبع جام جم