دست نگه دارید! قبل از تصمیم برای استفاده از لنز؛ چه لنزهای رنگی و چه طبی لازم است با خوبی‌ها و بدی‌های لنز آشنا شوید. این هفته به این موضوع پرداخته‌ایم و حتی با چند نفر از استفاده‌کنندگان لنز راجع به مشکلاتشان صحبت کردیم و نظر کارشناس سلامت را جویا شدیم.بی‌شک پس از مطالعه این مطلب به بسیاری از سوالاتتان پاسخ داده میشود....
پرسش اول: صبح كه از خواب بیدار شدم، در آینه نگاهی به خودم انداختم. احساس كردم یكی از چشم‌هایم بزرگ‌تر از چشم دیگرم شده؛ زیاد جدی نگرفتم و گفتم حتما بعد از خواب و ورم صورتم چهره‌ام به این شكل درآمده. صورتم را شستم و چند دقیقه بعد دوباره در آینه نگاهی به صورتم انداختم و دیدم موضوع جدی‌تر از آن است كه فكر می‌كردم؛ واقعا یكی از چشم‌هایم بزرگ‌شده بود و حتی یك لكه سفید هم روی چشمم می‌دیدم. سریع به یكی از مراكز چشم‌پزشكی مراجعه كردم و درباره اینكه چه مدت است لنز استفاده می‌كنم و مشكل چشمی داشته‌ام یا نه و... توضیح دادم. پزشك بعد از معاینه، تشخیص عفونت باكتریایی دادند و استفاده از لنزها را تا مدت زیادی برایم ممنوع كردند اما توضیح دقیقی درباره این عفونت باكتریایی و علت ایجادش و... ندادند، فقط گفتند لنزهایم این عفونت را ایجاد كرده‌است و به نوعی آلوده شده بودند. پس از مدتی استفاده‌نكردن از لنزها و مصرف قطره‌های چشمی مختلف، مشكلم برطرف شد اما هنوز نگرانی‌ام درباره چشم‌هایم وجود دارد چون گاهی احساس می‌كنم یكی از چشم‌هایم بزرگ‌تر از دیگری میشود. علت چیست؟ بعضی‌ها می‌گویند دچار فشار چشم شده‌ام.
پرسش دوم: دچار سوزش چشم شده بودم، سوزش چشمی كه مدام بیشتر می‌شد. كمی هم در چشم‌هایم احساس خارش داشتم. لنزهایم را از چشم‌هایم بیرون آوردم اما همچنان چشم‌هایم می‌سوخت. فردا صبح وقتی كه عینك زدم و راهی محل كارم شدم، در نورآفتاب نمی‌توانستم چشم‌هایم را باز نگه‌‌دارم زیرا به شدت می‌سوختند. به چشم‌پزشك همیشگی‌ام مراجعه كردم و تشخیص او زخم‌شدن سطح قرنیه‌چشم بود. مدت زیادی از لنزهایم مصرف نكردم و در آن مدت قطره‌های مختلف استریل چشمی مصرف كردم؛ اما هنوز هم گاهی در نورآفتاب دچار سوزش شدید چشم می‌شوم. چه باید بكنم؟ علت چیست؟ آیا لنزها باعث تشدید این حالت و حساس‌شدن به نور می‌شوند؟
پرسش سوم: مدت زیادی است از لنز استفاده می‌كنم. از طرفی مدام از اطرافیان می‌شنوم كه لنز ضرر دارد به‌خصوص در هوای آلوده تهران. می‌خواهم چشم‌هایم را عمل كنم اما واقعا هنوز تصمیم جدی‌ای برای این كار نگرفته‌ام. از طرفی شنیده‌ام عمل لیزیك كسانی كه مدت زیادی لنز استفاده كرده‌‌اند، نتیجه خوبی ندارد. چه باید بكنم؟
پرسش چهارم: می‌خواهم تا چند ماه دیگر چشم‌هایم را عمل لیزیك كنم و پزشكم تجویز كرده در این مدت عینك به چشم‌هایم بزنم و به هیچ‌وجه از لنز استفاده نكنم اما وقتی عینك می‌زنم، دچار سرگیجه و سردرد می‌شوم. وقتی به چشم‌پزشك مراجعه كردم، گفت شماره عینكم درست است اما به دلیل اینكه مدت زیادی از لنز استفاده كرده‌ام، چشم‌هایم دیگر نمی‌توانند به فاصله كانونی عینك عادت كنند.
پرسش پنجم: مدام چشم‌هایم دچار عفونت میشود؛ یعنی حداقل سالی یكبار دچار عفونت چشمی می‌شوم و قی سفید رنگی گوشه چشم‌هایم جمع میشود. قطره‌ای كه بیشتر مواقع برای من تجویز می‌شد «نفازولین» بود اما به تازگی شنیده‌ام بدترین قطره چشمی است چون فقط مویرگ‌های چشم را گشاد می‌كند و قرمزی چشم را از بین می‌برد. آیا واقعا این‌طور است؟ اگر واقعیت دارد پس چرا این قطره برای افراد زیادی تجویز میشود؟
دكتر ایرج احدزادگان/جراح چشم‌پزشك، فوق تخصص گلوكوم، استاد دانشگاه علوم پزشكی تهران
قبل از اینكه بخواهم به یك‌یك این مشكلات پاسخ دهم، لازم است نكته‌ای كلی در مورد لنز تذكر بدهم. لنز در واقع چیزی جز یك قطعه پلاستیكی نیست كه بشر آن ساخته تا با كمك آن اشكال‌های موجود در دید را اصلاح كند بنابراین از آنجا كه این عامل خارجی جزء ساختمان طبیعی و خدادادی چشم ما نیست، باید تا می‌توانیم استفاده از آن را محدود كنیم تا این بار اضافی كه روی چشم‌ها قرار می‌گیرد، به آنها صدمه نزند. دور و بر ما پر است از عوامل محیطی تحریك‌كننده چشم، از آفتاب گرفته تا هوای آلوده و بخارهای ناشی از موادشیمیایی پس نباید خودمان هم یك عامل محرك را به صورت بار اضافی تحمیل كنیم. چشم‌ها در هوای آلوده كه خشكی هوا بیشتر میشود، با پلك زدن‌های مكرر، سعی می‌كنند رطوبت مورد نیاز خود را به دست بیاورند اما وقتی لنز روی سطح چشم باشد، گاهی این كار كافی نیست و چشم‌ها تحریك می‌شوند. لنز بد نیست اما مدت استفاده‌اش باید محدود شود. بهتر است كسی كه هر روز سر كار می‌رود و 8 ساعت لنز در چشمش می‌گذارد، روز تعطیل كه در خانه است، عینك بزند تا هم چشمش یك روز استراحت كند و هم عادت به عینكش از دست نرود.
پاسخ اول: به نظر می‌رسد در رعایت اصول مراقبت از لنز سستی كرده‌اید. رعایت نكردن بهداشت دست‌ها، تمیزنبودن ظرف جای لنز یا آلوده بودن داروی لنز می‌تواند این مشكل را ایجاد كند. بهتر است ظرف لنز كوچكی تهیه كنید تا ماده نگهدارنده زود تمام شود و بیش از 2 یا 3 ماه نماند. ظرف لنز یا داروی آن را نباید درون قفسه‌های مخصوص حمام گذاشت. چون رطوبت آن این مواد را خراب می‌كند. مشكل هیچ ربطی به فشار چشم ندارد و به نظر همان زخم شدن قرنیه است. زخم قرنیه می‌تواند عفونی یا غیرعفونی باشد كه درمان حالت عفونی سخت‌تر و طولانی‌تر است. خوشبختانه عفونت شما از نوع باكتریایی است چون زخم قارچی جدی‌تر و درمانش سخت‌تر است.
پاسخ دوم: شما دچار زخم قرنیه چشم اما از نوع غیرعفونی شده‌اید. خود این خراش‌ها و آسیب‌هایی كه به دلیل استفاده از لنز به سطح چشم وارد میشود، حالت فوتوفوبی (ترس از نور) ایجاد می‌كند و باعث آبریزش و قرمزی چشم میشود. به هر حال اینها از عوارض استفاده از لنز هستند، مدت استفاده‌تان را محدود كنید.
پاسخ سوم و چهارم: كسانی كه جراحی لیزیك انجام داده‌اند، لازم است حداقل 2 هفته قبل از عمل لنز خود را كنار بگذارند و از عینك استفاده كنند. این یك اصل مهم و ضروری و از لازمه‌های عمل لیزیك است. اگر مدت‌هاست از لنز استفاده می‌كنید، قطعا هنگام استفاده از عینك سردرد می‌گیرید و امكان دارد دیوار و زمین را كج و معوج ببینید. این مشكل از عینك یا چشم شما نیست بلكه به دلیل مشكل تطابق چشم با فاصله كانونی جدید است. به هر حال چاره‌ای جز تحمل این وضعیت نیست. اگر گه‌گاه از عینك استفاده كنید، به این معضل دچار نمی‌شوید.
پاسخ پنجم: نفازولین دارویی است كه با منقبض كردن مویرگ‌های چشم باعث میشود خون تجمع یافته در آن كم شود و حالت سفیدی دوباره به چشم شما برگردد. اغلب هنگام سوزش، خستگی و قرمزی چشم توصیه میشود نفازولین استفاده كنید اما 2 ساعت بعد از مصرف، دوباره مویرگ‌ها بازمی‌شوند و با بازگشت مجدد خون، حالت قرمزی چشم برمی‌گردد و بیمار وسوسه میشود مدام از این دارو استفاده كند كه این كار توصیه نمیشود زیرا اگر نفازولین زیاد و طولانی‌مدت استفاده شود، خود باعث ایجاد لكه‌های قهوه‌ای روی سفیدی چشم خواهد شد. به جای نفازولین از كمپرس آب خنك و حتی یخ استفاده كنید كه تاثیر آن مشابه نفازولین است و حالت خارش، خستگی و قرمزی چشم را از بین می‌برد. خوبی استفاده از كمپرس خنك این است كه محدودیت مصرف یا عارضه ندارد و می‌توانید هر چندبار كه دلتان خواست در شبانه‌روز این كار را تكرار كنید.
منبع: هفته نامه سلامت
