• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن ادبيـــات > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
ادبيـــات (بازدید: 1776)
جمعه 15/2/1391 - 22:18 -0 تشکر 450741
دستور زبان فارسی

به حول قوه الهی سعی خواهم کرد تا بخشی هر چند اندک از دستور زبان فارسی را برای آشنایی بیشتر با آن در این مبحث بیاورم.
شاید نتوانم مرتب و از ابتدا تا انتها این کار را انجام دهم ولی همان جسته گریخته و بی نظم را نیز بپذیرید.



                                                                                 

جمعه 15/2/1391 - 22:20 - 0 تشکر 450742

حرف



در هر زبانی از جمله زبان فرسی کلماتی به کار می رود که مفهومی در ذهن ایجاد نمی کند.
مثلاً وقتی می گوییم «از»، «به»، «با» ... مفهومی که ذهن ایجاد نمی شود.

این کلمات برای آن به کار می روند که کلمه های معنی دار را به هم مربوط کنند یا نسبت دهند.

مثلاً وقتی می گوییم:
کتابی از کتابفروشی خریدم.
«از» را برای آن می آوریم که کتابفروشی را به خریدار ارتباط و نسبت دهد.

یا وقتی می گوییم:

به خانه رفتم.
«به» را برای آن می آوریم که خانه را به «رفتم» نسبت دهد.


به این نوع کلمه ها که معنی مستقلی ندارند ولی برای پیوند دادن کلمه ها یا جمله ها به کار می روند یا کلمه ای را به کلمه ای دیگر یا به فعل یا به جمله نسبت می دهند،
«حرف» می گوییم.

جمعه 15/2/1391 - 22:21 - 0 تشکر 450743

پیشوند


پیشوندها واژک هایی هستند که در اوّل واژه ها می آیند و مفهوم جدیدی به آنها می بخشند . حتی در برخی موارد طبقه ی دستوری آنها را عوض میکنند، یعنی از طبقه ای به طبقه ی دیگر می برند.
مثلاً بی که بر سر اسم می آید آن را تبدیل به صفت می کند . مثلاً در «بیکار»

جمعه 15/2/1391 - 22:22 - 0 تشکر 450744

پســــوند



پسوندها واژک هایی هستند که در آخر واژه ها می آیند و مفهوم جدیدی به آنها می بخشند و در بعضی موارد طبقه ی دستوری آن ها را عوض میکنند. یعنی از طبقه ای به طبقه ی دیگر می برند.
مثلاً
ی که در آخر صفت می آید آن را تبدیل به اسم میکند ، مثل «خوبی».

جمعه 15/2/1391 - 22:24 - 0 تشکر 450745

جمله و اجزای آن



کلّیات:

هر زبانی از تعداد بسیاری کلمه به وجود می آید. کلمه ها را یا به زبان می آوریم یا می نویسیم. پس کلمه دو شکل دارد: شکل نوشته شده یا مکتوب و شکل بر زبان آمده یا ملفوظ.

با کلمه ها جمله می سازیم. جمله مجموعه ای از کلمه هاست که اندیشه ها، خواست ها و عواطف ما را نشان می دهد. ما به وسیله ی جمله هاست که می گوییم و می نویسیم.

آنچه در قالب جمله بیان می کنیم، در ساده ترین صورت خود ارتباطی است که میان دو امر برقرار می کنیم. مثلاً وقتی می خواهیم میان عمل «نوشتن» و کسی که اسمش «علی» است ارتباطی برقرار کنیم، یعنی عمل «نوشتن» را به او نسبت دهیم، می گوییم: علی می نویسد.

جمعه 15/2/1391 - 22:25 - 0 تشکر 450746

نهاد



«علی می نویسد» یک جمله است. در چنین جمله هایی عمل یا حالت وصفی نسبت داده می شود. این نسبت با کلمه ای انجام می گیرد که معمولاً در آخر جمله جای دارد. عمل یا حالت صفت به کسی یا چیزی نسبت داده می شود که در آغاز جمله جای دارد.


در این جمله ها دقت کنید:

علی ------ می نویسد
آب ------ می جوشد
دانشمند ------ تحقیق می کند
گیاهان ------ می رویند
نامه ------ نوشته شد
او ------ آمد



در این جمله ها دو دسته کلمه وجود دارد:

دسته ی اوّل کلمه هایی است که در طرف راست قرار دارد. به این کلمه ها چیزهایی نسبت داده شده است. دسته ی دوم کلمه هایی است که در طرف چپ قرار دارد. این کلمه ها به دسته ی اول نسبت داده شده اند. به دسته ی اول می گوییم: «نهاد»










از این جهت به این کلمه ها در این جمله ها نهاد می گوییم که بنیاد و پایه ی جمله بر آنها نهاده شده یا به سخن دیگر اساس و نهاد جمله هستند. جمله به خاطر آنها ساخته شده است.



جمعه 15/2/1391 - 22:26 - 0 تشکر 450747

فاعل یا نهاد فاعل



بعضی از نهادها کننده ی کاری اند، اما بعضی دیگر کننده ی کار نیستند. مثلاً «مداد» در جمله ی «مداد کند است»، کاری انجام نداده است. اما در جمله ی «مادر آمد»، مادر کاری انجام داده است.












اگر نهاد کاری انجام داده باشد به آن نهاد فاعل یا تنها فاعل می گوییم.






در جمله های زیر نهاد فاعل است:

شما می نویسید.
گیاه رویید.
گاو چرید.
احمد خوابید.

جمعه 15/2/1391 - 22:28 - 0 تشکر 450748


مفعول و مفعول معرفه

فاعل دو نوع است.
گاهی کاری که انجام می دهد در وجود خودش باقی می ماند. مانند روییدن در جمله ی «گیاه می روید» و خوابیدن در جمله ی «احمد خوابید.» روییدن در خود گیاه باقی می ماند و خوابیدن در خود احمد انجام می شود.
امّا در جمله ی شما «می نویسید» نوشتن در وجود خود شما تمام نمی شود بلکه چیزی را می نویسید.
مثلاً نامه می نویسید.
عمل نوشتن از شما شروع می شود و به نامه ختم می رسد.
در جمله ی گاو چرید نیز چریدن از گاو شروع می شود و به گیاه می رسد.

به عبارت دیگر می توانیم بگوییم: نوشتن عملی است که از فاعل سر میزند و نتیجه ی آن در نامه تمام می شود یا نتیجه ی آن بر نامه واقع می شود. چریدن نیز عملی است که از گاو سر می زند و نتیجه ی عمل بر گیاه واقع می شود.

این کلمه ها را که نتیجه ی عمل فاعل بر آنها واقع می شود مفعول می گوییم.


در این جمله ها مفعول وجود دارد:

خورشید زمین را گرم می کند.
خورشید نور تاباند.
علی درس می خواند.
زمین گیاه رویانید.
ما دستور را یاد خواهیم گرفت.
کشاورز گندم کاشت.
احمد، حسین را دید.
ابو علی «شفا» را نوشت.

جمعه 15/2/1391 - 22:29 - 0 تشکر 450749

انشالله بتوانم باز هم  قوانین و مواردی دیگری را در این مبحث بیاورم.

جمعه 15/2/1391 - 23:38 - 0 تشکر 450791

سلام سپاس استاد
 این مبحث را ادامه دهید اما اگر کتاب روان و مفیدی در این زمینه می شناسید نیز معرفی کنید مفید خواهد بود.

نصرالدین کریمی(مُبین)
شنبه 16/2/1391 - 8:37 - 0 تشکر 450835

سپاسگزارم
چشم حتما

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.