تبیان، دستیار زندگی

اقتصاد هنر و نگارخانه‌ها

هنرهای تجسمی ‌جزو هنرهایی است كه در دنیا به دلیل ارزش افزوده و بازگشت سرمایه بسیار مورد اهمیت قرار گرفته است. طی هر سال، حراج‌های مختلفی در پایتخت‌های هنری سراسر جهان برگزار می‌شود و هنرمندان بزرگی در آن شركت كرده و آثار خود را در معرض فروش قرار می‌دهند.

استقبال مجموعه‌داران و علاقه‌مندان به آثار هنری از این حراجی‌ها از یك طرف، علاقه‌مندی سرمایه‌گذاران مختلف برای خرید چنین آثاری با توجه به آگاهی از افزایش قیمت این آثار در سال‌های آینده از طرف دیگر سبب شده دولت‌های مختلف به این هنر توجه كرده و برای رونق و مطرح شدن آن در جامعه جهانی سرمایه‌گذاری كنند.

هنرهای تجسمی ‌در ایران نیز همانند دیگر كشورها مورد استقبال هنردوستان و هنرمندان قرار گرفته، به‌گونه‌ای كه در برخی حراجی‌ها آثار هنری ایران ركورد فروش را می‌شكنند. با توجه به سابقه این هنر در ایران و جهان، اگر برنامه‌ریزی مناسبی در این زمینه از سوی دولت صورت گیرد می‌توان امیدوار بود هنرهای تجسمی ‌می‌تواند به عنوان یكی از چرخه‌های اقتصادی در كشور در زمینه ارزآوری بسیار موثر باشد.

نقش نگارخانه‌ها در پویایی اقتصاد هنر

علی فرامرزی، گالری‌دار و هنرمند نقاش در زمینه اقتصاد هنرهای تجسمی‌ می‌گوید: اقتصاد هنر جدا از اقتصاد جامعه نبوده و به طور مستقیم از وضعیت اقتصادی حاكم بر جامعه تاثیر می‌گیرد، به گونه‌ای كه هرچقدر متوسط قدرت خرید در جامعه افزایش یابد، می‌توان امیدوار بود هزینه‌ای مشخص برای خرید محصولات فرهنگی و هنری در بخشی از سبد خانوار قرار گیرد، در چنین موقعیتی اقتصاد هنر در كشور از یك پشتوانه مالی آن هم به صورت دائمی ‌برخوردار خواهد بود.

وی می‌افزاید: متاسفانه در جامعه ما، خرید محصولات فرهنگی جزو اولین نیازها به حساب نمی‌آید، در نتیجه قسمت مازاد درآمد یك خانواده می‌تواند شامل حال خرید چنین آثاری قرار گیرد. در شرایط اقتصادی كنونی كه طبقه متوسط جامعه نیز بتدریج توان خرید خود را به دلیل افزایش تورم از دست می‌دهند، اقتصاد هنر نیز لطمه خواهد دید، در حالی كه خرید یك اثر هنری مانند تابلو، جزو عادت ایرانی‌ها به حساب نمی‌آید، البته نمی‌توان بخشی از جامعه را كه از امكانات مالی و اقتصادی مناسبی برخوردار هستند و آهسته‌آهسته به سمت خرید آثار هنری روی می‌آورند فراموش كرد، اما با توجه به این كه درصد كمی‌ از جامعه توان خرید آثار هنری را دارند، نمی‌توان از آن به عنوان یك پشتوانه محكم و ماندگار نام برد.

فرامزی اظهار می‌كند: طی یك تا 2 سال گذشته، شاهد موفقیت آثار هنرمندان ایرانی در حراجی‌های بزرگ هستیم كه این خود می‌تواند نقطه عطفی در هنر تجسمی ‌ایران باشد. این موفقیت‌ها در واقع نشان‌دهنده آن است كه هنرهای تجسمی‌ ایران پتانسیل جهانی‌شدن را دارد. در كشورهای مختلف مانند ایران، گونه‌های مختلفی از آثار هنری خلق می‌شود و همه نوع بازار خرید و فروش در این زمینه وجود دارد. پیدا كردن جایگاه هنری ایران در جهان بستگی به آن دارد كه ما كدام اثر داخلی را با كدام اثر خارجی مقایسه و قضاوت می‌كنیم، البته به خاطر داشته باشیم فروش در حراجی‌های جهانی دارای ساز و كارهای مختلفی است كه خیلی به خود اثر هنری مربوط نمی‌شود، بلكه به این بستگی دارد كه چه كسانی در این حراجی‌ها با قیمت‌ها بازی می‌كنند.

موفقیت هنرمندان ایران در حراجی‌های بزرگ جهان

صادق تبریزی، یكی از استادان برجسته در هنر نقاشی ـ خط تاكید می‌كند: اقتصاد هنر ایران با توجه به موفقیت هنرمندان ایرانی در حراج‌های بزرگ اروپا و آمریكا، تكان خورده كه این بسیار قابل توجه است. در واقع موفقیت هنرمندان در این حراج‌ها سبب شده هنرمندان جوان نیز اعتماد به نفس از دست داده خود را به دست آورده و جسارت افزایش قیمت در آثار خود را داشته باشند، همچنین سرمایه‌گذارانی كه در گذشته سرمایه خود را در بخش‌های دیگر صرف می‌كردند، متوجه این هنر شده و سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این زمینه كنند.

وی موفقیت هنرمندان ایرانی در حراجی‌های جهانی را در ایجاد تب سرمایه‌گذاری در هنر موثر می‌داند و بیان می‌كند: این موفقیت‌ها سبب شده سرمایه‌گذاران بخشی از سرمایه خود را برای خرید آثار هنری هزینه كنند. این سرمایه‌گذاری‌ها برای نسل جوان و بخصوص هنرمندان این عرصه بسیار سودمند است. آنچه مهم است جذب سرمایه برای هنرهای تجسمی است كه این روزها با موفقیت همراه بوده است. به همین دلیل می‌توان به اقتصاد هنرهای تجسمی نسبت به سال‌های گذشته، بیش از پیش امیدوار بود.

تبریزی تصریح می‌كند: دولت می‌تواند برای رونق اقتصاد هنرهای تجسمی برنامه‌های قابل توجهی در دستور كار خود قرار دهد، اما متاسفانه به این امر مقداری بی‌توجه است.

وی با اشاره به این‌كه خریدهایی از سوی معاونت هنری در اكسپوها صورت می‌گیرد، تصریح می‌كند: یك سری از افراد سرمایه‌دار، با نظر این معاونت سرمایه خود را صرف خرید آثار هنری می‌كنند. همچنین سرمایه‌داران بخش خصوصی احساس می‌كنند خرید از افرادی كه هنوز نام‌آور نشده‌اند می‌تواند در آینده سرمایه هنگفتی را برای آنها به ارمغان آورد، به همین دلیل سعی می‌كنند علاوه بر خرید آثار هنرمندان شناخته شده، آثار هنرمندان جوان را نیز خریداری كنند.

وی ابراز می‌كند: هر كاری كه پول از جیب سرمایه‌دار در آورد و به سمت هنرمندان روانه كند، در پیشبرد هنر می‌تواند نقش مثبتی داشته باشد، چرا كه زمینه مناسب را برای تولید آثار فاخر فراهم خواهد كرد. در بین افراد جامعه، عده‌ای احساسشان سبب می‌شود به سمت هنر روی آورند و هنرمند شوند. این احساس تا زمانی می‌تواند هنرمند را به پیش ببرد، زمانی كه مخارج زندگی به هنرمند فشار آورد، این احساس جای خود را عوض كرده و به جای آن‌كه به دنبال كار هنری رود، به دنبال بساز و بفروشی خواهد رفت. اگر به طور ثابت به این احساس پول تزریق شود، می‌توان آن را تقویت كرده و برقرار بماند.

نیاز به حمایت دولت و توجه بخش خصوصی

ایرج اسكندری، یكی دیگر از هنرمندان نقاش و دبیر خرید آثار هنری وزارت ارشاد نیز در این زمینه می‌گوید: مهم‌ترین مساله در رشد هنرهای تجسمی‌در جامعه امروزی، توجه و اهمیت دادن به اقتصاد این هنر است. طی 2 سال گذشته هنرهای تجسمی‌ در عرصه‌های جهانی رشد و نمود خوبی داشته و توانسته در حراج‌های بزرگ جهانی بسیار موفق عمل كند. اگر بتوانیم زمینه‌های مناسب برای حضور هنرمندان در جشنواره‌ها و حراج‌های مختلف داخلی و خارجی فراهم كنیم، می‌توانیم شاهد پیشرفت‌های قابل توجهی در این زمینه باشیم.

وی می‌افزاید: اگر دولت بتواند این جریان را پیش برده و زمینه‌ای را فراهم كند تا بخش خصوصی و بخش دولتی فعال شده و بتواند نیم‌درصد بودجه عمرانی وزارتخانه‌ها را برای خرید آثار تجسمی‌ به صورت اجبار درآورد، اقتصاد هنرهای تجسمی ‌رونق پیدا خواهد كرد.

وی بیان می‌كند: دولت باید به این مساله توجه داشته باشد كه كشورهای دیگر همواره برنامه‌ریزی خاصی برای رونق هنر و بخصوص هنرهای تجسمی‌ را مدنظر خود دارند، به همین دلیل توانسته‌اند موزه‌های خود را به یك محیط ارزآور و جذب‌كننده گردشگر تبدیل كنند. متاسفانه موزه‌های ایران و بخصوص موزه‌های هنرهای معاصر در سراسر كشور به دلیل بی‌توجهی كه در طول سال‌های گذشته به هنرهای تجسمی‌شده، چنین جنبه‌ای از درآمدزایی را نتوانسته‌اند كسب كنند، درحالی كه موزه هنرهای معاصر تهران قبل از انقلاب، مجموعه آثاری از هنرمندان جهان فراهم كرده كه تاكید می‌كنم جزو بهترین مجموعه‌های موجود در جهان است. متاسفانه روند خرید آثار جهانی متوقف شد و نتوانستیم آثاری را از هنرمندان بزرگ جهان در موزه‌های خود جمع‌آوری كنیم.

اسكندری می‌گوید: در همین خصوص دولت باید تلاش كند یك بودجه ارزی را در كنار بودجه ریالی برای موزه هنرهای معاصر تهران یا وزارت ارشاد در نظر گرفته تا از طریق شورای ارزیابی و خرید آثار هنرهای تجسمی‌ كه یك شورای كارشناسی و برگرفته از استادان خبره دانشگاهی است مجموعه مهمی‌ از آثار بین‌المللی و داخلی را تهیه كند. منبع : جام جم

سلام جناب منصور
خیلی ممنون از مطلب خوبتون
واقعا اگه دولت از هنرمندا حمایت میکرد و آینده ی روشنی برام تمام افراد این قشر وجود داشت امثال من مجبور نبودن علی رغم میل باطنیشون تو رشته ای تحصیل کنن که ...
مطمئنا کسی که استعداد هنر داره اگه حمایت بشه میتونه کمک های شایانی به مملکتش کنه و مطمئنا به زیبا تر شدن زندگی مردم...