تبیان، دستیار زندگی

صاحب الامر
 حتماً این لقب امام (ع) را تا به حال شنیده اید. این لقب را برای این به کار می برند که امام مهدی (ع) صاحب امر امامت است. این لقب را خود مردم برای امام به کار نبرده اند؛ بلکه مثل خیلی از لقب های دیگر امام (ع) برای اولین بار از زبان امامان دیگر شنیده شده است. امام صادق (ع) درباره ی اتفاق های هنگام ظهور می فرماید: «... در این زمان هر کس از فرزندان علی (ع) که در مدینه است، به مکه می گریزد و به صاحب امر می پیوندد، و او به سوی عراق روی آورد...»(1)
همه ی امامان (ع)صاحب امر امامت بوده اند؛ ولی به دلیل عظمت امر امامت و قیام حضرت مهدی (ع) این لقب را درباره ی ایشان بیش تر به کار می برند. خود امامان ما نیز بر روی این مسأله تأکید داشته اند. ریان بن صلت می گوید: به امام رضا (ع) گفتم: آیا شما صاحب الامر هستید؟ فرمودند: «من صاحب الامر هستم؛ اما نه آن کسی که زمین را از عدل پر کند، همان گونه که پر از جور شده باشد و چگونه او باشم، در حالی که ضعف بدن مرا می بینی و قائم کسی است که در سن پیران و منظر جوانان قیام می کند ...»(2)

صاحب الدار
 صاحب الدار؛ اگر معنی «دار» را به عربی بدانید، که می شود خانه، این لقب امام (ع) را صاحب خانه معنی می کنید؛ البته خیلی هم غلط معنی نکرده اند. مقصود از «دار»، خانه ی پدری و جد آن امام (ع) است که ایشان در آن جا غایب شده است.
از آن جایی که نام آن امام (ع)را در دوران خفقان نمی شد برد، از انواع کنایه ها استفاده می شد. به احتمال بسیار زیاد، به کار بردن این لقب هم از جمله ی همان کنایه ها بوده که از روی تقیه و ترس از دشمنان به کار برده می شده.
اسحاق بن یعقوب می گوید:از محمد بن عثمان عمری خواستم تا نامه ای که در آن پرسش های سختی را مطرح کرده بودم، به حضرت مهدی (ع) برساند. پس توقیعی به خط مولایمان «صاحب الدار» صادر شد...(3) البته محدث نوری هم در کتاب خود از این لقب امام نام برده و حتی گفته که خود امام هم دیداری، خود را این گونه معرفی کرده است: «انا صاحب الدار!»(4)

صاحب الزمان
 از لقب های بسیار مشهور امام (ع)است. اگر دقت کرده باشید، بسیاری از پدر بزرگ و مادر بزرگ های ما امام را با همین لقب صدا می زنند. از این لقب در میان راویان، اصحاب و شیعیان، بسیار استفاده شده است.(5)
امام صادق (ع)می فرماید: «...و آخرهم القائم بالحق بقیة الله فی الارض و صاحب الزمان»؛ «و آخرین آن ها قائم به حق بقیه الله در زمین و صاحب الزمان است.»(6)
اگر چه هر یک از امامان (ع) صاحب زمان خود هستند؛ اما به خاطر عمر زیاد حضرت مهدی (ع) ایشان بیش تر به این لقب شهرت پیدا کرده است.

وتر
 این هم یکی از لقب های امام مهدی (ع) است. «وتر» به معنای تنها، طاق، فرد و منفرد در کمال و فضیلت های الهی ای است که پیش از حضرت مهدی (ع) کسی به آن ها سرفراز نشده است.(7)

جابر
 «جابر» درلغت به معنی «درست کننده» و «شکسته بند» است. این لغت از ویژگی های خاص حضرت مهدی (ع) است. به قول محدث نوری، فرج اعظم و گشایش همه ی کارها و ترمیم همه ی دل های شکسته و خرسندی همه ی قلوب پژمرده و شادی همه ی جان محزون و شفای همه ی بیماری های مزمن مخفی، به وجود مبارک او است.

پی نوشت ها :
 1-الغیبه، ص 270،باب 14، ح43.
2-کمال الدین و تمام النعمة، ج 2،باب 35،ح 8.
3-الغیبة، ص290، ص362؛ بحارالانوار، ج 51، ص 349.
4-نجیم الثاقب، ص 79.
5-کتاب الغیبة، ص244، ح211وص271، ح237.
6-کمال الدین و تمام النعمة، ج2، ص342، ح23.
7-نجم الثاقب، ص 124.
8-همان، ص 67.
 منبع:نشریه انتظار نوجوان شماره 73

یا ابا صالح المهدی

یا صاحب الزمان ادرکنی

بنام خدا

سلام

                بقیّة اللّه: باقیمانده خدا در زمین. 

             خلیفة اللّه: جانشین خدا در میان خلایق. 

             وجه اللّه: مظهر جمال وجلال خدا، سمت و سوى الهى كه اولیاى حق رو به او دارند. 

              باب اللّه: دروازه همه معارف الهى، درى كه خدا جویان براى ورود به ساحت قدس الهى، قصدش مى كنند. 

          داعى اللّه: دعوت كننده الهى، فرا خواننده مردم به سوى خدا، منادى راستین هدایت الى اللّه. 

          سبیل اللّه: راه خدا، كه هركس سلوكش را جز در راستاى آن قرار دهد سر انجامى جز هلاكت نخواهد داشت. 

           ولى اللّه: سر سپرده به ولایت خدا و حامل ولایت الهى، دوست خدا. 

               حجة اللّه: حجّت خدا، برهان پروردگار، آن كس كه براى هدایتِ در دنیا، و حسابِ در آخرت به او احتجاج مى كنند. 

              نور اللّه: نور خاموشى ناپذیر خدا، ظاهر كننده همه معارف و حقایق توحیدى، مایه هدایت رهجویان. 

              عین اللّه: دیده بیدار خدا در میان خلق، دیدبان هستى، چشم خدا در مراقبت كردار بندگان. 

                سلالة النّبوّة: فرزند نبوّت، باقیمانده نسل پیامبران. 

                خاتم الاوصیاء: پایان بخش سلسله امامت، آخرین جانشین پیامبر (صلى الله علیه وآله وسلم). 

         علم الهدى: پرچم هدایت، رایت همیشه افراشته در راه اللّه، نشان مسیر حقیقت. 

        سفینة النّجاة: كشتى نجات، وسیله رهایى از غرقاب ضلالت، سفینه رستگارى. 

         عین الحیوة: چشمه زندگى، منبع حیات حقیقى.

بنام خدا

سلام

نور آل محمد، از لقب های حضرت مهدی (عج) است که ریشه قرآنی دارد. توضیح آنکه هرچند نام امام زمان(عج) در قرآن کریم ذکر نشده است ولی در روایات مربوط به تفسیر آیات، در موارد متعدد برخی از آیات به اعمال و ویژگی های آن حضرت تفسیر یا تأویل یا تطبیق شده است؛ به عنوان مثال آیاتی چون واللّه متمّ نوره (خدا نور خودش را کامل خواهد ساخت) یا اشرقت الارض بِنور ربّها (زمین به نور پروردگارش روشن می گردد) و یهدی اللّه بنوره من یشاء (خداوند هرکس را که بخواهد با نور خودش هدایت می کند) به ولایت حضرت قائم(عج) و ظهور و ارشادات آن حضرت تفسیر شده است.

بنام خدا

ناطق

بنام خدا

سلام

مأمول

 یعنی آرزو شده و کسی که مردم به او امید بسته اند و چشم انتظار اویند. این تعبیر از جمله لقب های حضرت مهدی(عج) است. همه مردم دنیا چشم انتظار قیام آن منجی بزرگند تا با ظهور خویش ستم و تبعیض و تعدّی را از سرتاسر جهان برطرف ساخته، دنیا را پر از عدل و داد سازد. لقب مأمول به این حقیقت اشاره دارد که چون همه آرزوی ظهور آن حضرت را دارند به او امام مأمول می گویند. در قسمتی از زیارت گران قدر «سلام علی آل یس» آمده است: «سلام بر تو ای امام امین. درود بر تو ای مقدّم بر همه عالم که تمام مخلوقات در آرزوی تو به سر می برند.

بنام خدا

سلام

غائب

از جمله لقب هایی که برای مهدی موعود(عج) ذکر شده لقب غائب است. غائب یعنی غیرظاهر. آن گاه که ستم پیشه گان ظلمت پرست، نورانیّت دوازدهمین حجّت بر حقّ الهی را تاب نیاوردند و با یورش به منزل امام عسکری علیه السلام در صدد بر آمدند تا منجی عالم بشریت را به قتل برسانند، خداوند متعال به قدرت و حکمت لایزال خویش، زمینه غیبت آخرین حجتش را فراهم ساخت تا با حفظ جان باقی مانده سلسله امامت و سلاله نبوّت نعمت خود را بر انسان های ستمدیده کامل کند. از آن روز غیبت مصلح بزرگ بشر آغاز شد و امام دوازدهم هم از این رو به امام غائب معروف شد..

بنام خدا

سلام

باسط

یکی از لقب های امام زمان(عج) باسط است. باسط یعنی کسی که نعمت و برکات را گسترده می سازد. در زمان حکومت آن حضرت داد در همه جا گسترده خواهد شد. همه مخلوقات در سایه عدالت آن بزرگوار به آرامش و آسایش دست می یابند و از نعمت های الهی بهره مند خواهند شد. همچنین احکام حیات بخش اسلام در سرتاسر عالم مورد توجه قرار گرفته، زمینه تشکیل حکومت واحد جهانی بر اساس قوانین الهی فراهم خواهد آمد. زمین و آسمان برکات خود را در زمان حضرت به مردم ارزانی خواهند داشت. اساس کفر و شرک از بین می رود و همه مردم در سایه آن حضرت تسلیم آیین الهی خواهند شد و حتی درندگان نیز خوی درندگی خویش را کنار خواهند گذاشت.

بنام خدا

سلام

تمام

بنام خدا

سلام

داعی

در زیارت آل یاسین با تعبیر «داعِیَ اللّه» از امام مهدی(عج) یاد شده است: اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا داعِیَ اللّه. درباره دلیل این نام گذاری نقل شده است که آن حضرت از جانب خداوند متعال مأموریت دارند تا مردم را به سوی پروردگارشان فرا خوانند. ایشان در این راه، به اندازه ای تلاش خواهند کرد تا آیین الهی در سرتاسر جهان حاکمیّت پیدا کند و جز دین خدا، هیچ مکتب و تفکری، ادعای جهان داری و راهنمایی بشر را نداشته باشد.برای امام زمان(عج) بیش از سیصد لقب ذکر شده که هر یک بر بعد خاصی از شخصیت و ویژگی های اخلاقی و روحی آن حضرت دلالت دارد. از جمله آنهاست: مهدی، منصور، قائم، حجت الله، صاحب الامر، خلف صالح، بقیة الله، منتقم، موعود، خاتم الاوصیا، داعی، باسط، ثائر، صاحب الزمان، ولی اللّه، خلیفة الرحمان، برهان، سیّد و منتظر