محسن اسماعیلی، مدیرکل اسناد هویتی سازمان ثبت‌احوال کشور گفته که نام های هستی، آیدا، ستایش پرطرفدار شده اند.
به گفته او اقبال بیشتر این نام ها، به دلیل سریال هایی است که نقش اول آن،
نام هایی مثل ستایش، آیدا و هستی دارد. این نخستین بار است که یک مقام
سازمان ثبت احوال به این تاثیرگذاری اعتراف می کند.
اسماعیلی در نخستین همایش “مهندسی فرهنگ نام‌گزینی” در اهواز دراین باره
گفت: “سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی الگوی انتخاب نام می‌شوند. به عنوان
مثال سریال “ستایش” در این زمینه تاثیرگذار بود. همزمان با پخش سریال‌های
“میوه ممنوعه” و “پنج کیلومتر تا بهشت” تمایل به انتخاب نام‌ها “هستی” و
“آیدا” که شخصیت‌های اصلی این سریال‌ها بودند در کشور افزایش یافت. در سال
۸۵ نام ستایش رتبه پنجم را داشته و به مراتب فراوانی آن افزایش یافته و سال
گذشته و امسال سومین نام پرطرفدار در کشور بوده است. امسال هم فراوانی نام
“آیدا” افزایش یافته و فراوانی نام “هستی” در حال افزایش است.”
او گفت: “بر اساس بررسی‌هایی که از دو سال آغاز انجام شده این نتیجه حاصل
شد که تمایل والدین برای انتخاب نام فرزند به سمت تنوع و انتخاب نامهای
خارج از عرف کشور کشیده شده است.”
پیش از این محمد ناظمی اردکانی، رییس سازمان ثبت احوال در دومین همایش
“مهندسی فرهنگ نام گزینی” در تهران درباره انتخاب نام کوچک و تحولات آن
گفته بود: “برخی نام‌ها همچون محمد، علی، حسین، مهدی و رضا برای پسران و
فاطمه، زهرا، معصومه، مریم و زینب برای دختران از ابتدای تاسیس ثبت احوال
همواره فراوانی بسیاری داشته است، در سال جاری نیز نامهای امیرعلی،
ابوالفضل، امیرحسین، علی و محمد برای پسران و فاطمه، زهرا، ستایش، نازنین
زهرا و زینب برای دختران بیشترین فراوانی را داشته است.”
به گفته او رسانه ملی بعد از والدین و بزرگان اقوام و جامعه، بیشترین نقش را در انتخاب نام افراد ایفا می‌کند.
رقابت مذهبی ها و نامتعارف ها
ایسنا همچنین بخشی از اظهارات مدیر کل اسناد هویتی
سازمان ثبت احوال را چنین نقل کرده است: “از سال ۵۷ تاکنون اسامی مذهبی و
اسلامی پرطرفدارترین نام‌ها در کشور بوده‌اند و طی این سال‌ها محمد، علی،
حسین و مهدی از میان نامهای پسران و فاطمه، زهرا، مریم و معصومه در میان
نامهای دختران بیشترین فراوانی را داشته‌اند.”
او گفت: “بر اساس بررسی‌هایی که از دو سال آغاز انجام
شده این نتیجه حاصل شد که تمایل والدین برای انتخاب نام فرزند به سمت تنوع
و انتخاب نامهای خارج از عرف کشور کشیده شده و روابط اجتماعی افراد هم در
انتخاب نام بسیار تاثیرگذار است. سلیقه جامعه در انتخاب نام تا حدودی نسبت
به گذشته تغییر کرده و این تغییر یک هشدار است و نهادهای مختلف مانند
رسانه‌ها، آموزش و پرورش، سازمان‌های فرهنگی و هنری، شهرداری‌ها و
دانشگاه‌ها باید در جهت فرهنگ‌سازی انتخاب نام بهتر عمل کنند.”
اسماعیلی گفت: “نام‌هایی مانند مریم، فاطمه، معصومه، اعظم، لیلا و زهرا
اسامی تک‌واژه و اسلامی و پسنده‌ای هستند که در سال ۵۹ بیشترین فراوانی را
داشته‌اند، در حالی که در ۱۰ ماهه امسال نامهای ستایش، نازنین، زهرا،
سارینا، رها، باران و هستی به این نام‌ها اضافه شده است. این اسامی نیک و
شایسته هستند، ولی با توجه به فرهنگ جامعه انتخاب نام برای فرزندان باید بر
مبنای عرف مذهبی و اسلامی باشد.”
اسماعیلی گفت: اتفاقات و وقایعی که در سنوات گذشته رخ داده در انتخاب نام
افراد بسیار اثرگذار بوده است، به عنوان مثال پیش از انقلاب اسلامی فراوانی
نام “روح‌اله” ۴۰۰ مورد در هر سال بود، در حالی که پس از وقوع انقلاب
اسلامی فراوانی این نام به ۹ تا ۲۰ هزار مورد در سال افزایش یافت. در سال
۶۸ و همزمان با رحلت امام خمینی(ره) هم فراوانی این نام باز هم افزایش
یافت. “محمدرضا” هم نام زیبایی است و اکنون هم فراوانی زیادی دارد؛ فراوانی
این نام پیش از انقلاب بسیار زیاد بود. در حالی که در سال‌های نخست پس از
پیروزی انقلاب فراوانی این نام بسیار کاهش یافت. نام قهرمانان ملی و
بین‌المللی کشور هم معمولا از نامهای پرطرفدار هستند.”
نام دختران، متنوع تر از پسران
او همچنین گفت: “از زمان تاسیس سازمان ثبت‌احوال در
سال ۱۲۹۷ تاکنون ولادت ۵۲ میلیون پسر و ۵۰ میلیون دختر ثبت شده است. تنوع
نامهای پسر در کشور ۲۱۲ هزار مورد و تنوع نامهای دختر ۲۵۰ هزار مورد است و
این مقایسه نشان می‌دهد تنوع نامهای دختران در کشور بیشتر است.”
‘عسل زهرا’ و ‘نازنین زهرا’ ذو نام نا متعارفی و البته پر طرفداری که در سه
چهار سال گذشته برای نوزادان دختر انتخاب می شدند، اکنون جای خود را به
نام های متعارف تری داده اند
