تبیان، دستیار زندگی

انشالله سعی می کنیم هر چند اندک در مورد والیبال مطالبی برای استفاده عزیزان اینجا قرار دهیم.

تاریخچه ی والیبال:
ویلیام جی مورگان در۲۳ ژانویه ۱۸۷۰ درلاک پورت آمریکا بدنیا آمد . او درسال ۱۸۹۵ هنگامی که درکالج " سازمان جوانان مسیحی" درشهر هولیوک ماساچوست آمریکا مشغول تدریس تربیت بدنی بود به فکر ابداع یک بازی جدید افتاد تادانشجویان بتوانند درروزهای سرد زمستان درداخل سالن به ورزش بپردازند.اویک تور تنیس رابرداشته وبه دوطرف سالن نصب کرد سپس باتوئی توپ بسکتبال شروع به ردوبدل کردن توپ ازروی تور کرد .ببتدا تعدادبازیکنان وضربات به توپ آزاد بود.درآن ایام عمر زیادی ازورزش بسکتبال نمی گذشت .ویلیام نام بازی خود رامینتونت نهاد.چندی نگذشت که اوبه ریاست آن کالج منصوب شد.بازی مینتونت بسیار آرام جای خودرابین دانشجویان واهالی شهر بازمیکرد .درسال ۱۹۰۰ ویلیام جی مورگان کالج راترک کرد ودرسال ۱۹۴۲ دارفانی راوداع گفت .

تاریخچه والیبال درایران
والیبال درسال۱۲۹۹ هجری شمسی توسط استاد ورزش ایران آقای مهدی میرورزنده وارد ایران شد. آموزش والیبال درابتدای ورود فقط درسه محل به نام های کالج البرز - کلوپ شایسته (اجتماعیون) - ودارلمعلمین انجام می گرفت ولی چندی نکشید که جای خودرادرمحله ها وشهرهای ایران بازنمود. اصفهان اولین شهری بود که پس ازتهران به فعالیت دراین رشته پرداخت.فدراسیون های والیبال وبسکتبال درابتدابطورمشترک فعالیت میکردند ولی باگسترش والیبال این فدراسیون ها مستقل شدند.اولین مسابقه باشگاهی شهرتهران درسال۱۳۱۴ باقهرمانی تیم دربند انجام شد.ایران برای اولین باردر مسابقات قهرمانی آسیا درسال ۱۳۳۷ شرکت کرد که توانست مدال نقره این بازیهارانیزبدست آورد.

آموزش حرکات بنیادین
درورزش والیبال حرکات متعددی بکارمیرود مانند انواع جابجایی - انواع پرشها - انواع افتها وغلتها و....که اجرای صحیح هرکدام دربالابردن سطح کیفی بازیکنان ارزش بسزائی خواهد داشت.آموزش این حرکات بایستی دردوران کودکی(سنین دبستان)انجام شود اما متاسفانه باتوجه به برنامه ریزیهای غلط درآموزش وپرورش ونیز دیدگاه های سطحی به ورزش دردبستان هااین امر مهم وضروری به دست فراموشی سپرده شده است. باامید به اینکه دست اندرکاران امر تعلیم وتربیت بتوانند بابرنامه ریزی واجرای صحیح آن باعث رشد وشکوفائی استعدادهای فرزندان این مرزوبوم شوند.ازمهمترین این حرکات که به آموزش آن خواهیم پرداخت عبارتند از :

الف ) انواع جابجایی ب) انواع افتها پ)انواع غلت ها

آموزش جابجایی دروالیبال:
دراین ورزش رسیدن به محل مناسب جهت اجرای تکنیک ها یکی ازمهمترین عوامل

محسوب میشود.بسیارند افرادی که تنها به دلیل قرارنگرفتن درموقعیت مناسب ازاجرای

کامل ومطلوب تکنیک هاوحتی تاکتیک های تیمی عاجزند.بنابراین نیازاست که انواع

جابجایی رابصورت کامل فراگرفته وبامهارت اجرانمود.دراین بخش سعی کنید حرکات

رامرحله به مرحله انجام دهید تابتوانید به اجرای موفقیت آمیز دست یابید.قبل ازشروع

آموزش توجه شما عزیزان رابه چند نکته مهم جلب می کنم :

§ قبل ازاجرا ی تکنیک ها بدن خودراکاملاگرم نمایید تاازآسیب دیدگی احتمالی

جلو گیری شود.

§ ترتیب دراجرای حرکات رعایت شود

§ گامها راازنظر حرکت به سمت چپ یاراست و.... دقیقا مورد نظر داشته باشید

§ چپ وراست بودن پاها رادراجرا مد نظر قراردهید

§ به عبور پاها ازجلو یا پشت پای دیگر دقت کافی نمایید

§ به رعایت فواصل ذکر شده دقت نمایید

§ سعی شده تمام حرکت هابه سمت راست آموزش داده شود تادریادگیری مشکل

جهت ایجاد نشود

§ دراجرا ی گامهای پای پهلو هیچ پرشی به سمت بالاانجام نمی شودوپاهادرفاصله

کمی ازسطح زمین جابجا می شوند

الف)پای پهلو ساده:

راحت بایستید (فاصله پاها به اندازه عرض شانه ها) برای حرکت به سمت راست ,

خیلی سریع وهمزمان هردوپای خودراهمراه باجابجا کردن بدن به گونه ای حرکت دهید

که پای چپ تقریباجای پای راست قراربگیرد.جابجایی دراین نوع پا ی پهلو به اندازه

عرض شانه ها می باشد ودقت و سرعت خوبی دارد.

ب) پای پهلوی نوع دوم :

راحت بایستید (فاصله پاها به اندازه عرض شانه ها), مراحل اجرا رابه ترتیب زیرانجام دهید


1- پای راست خودراتاحدممکن به سمت راست ببرید (حداقل 5/1 تا2برابرعرض شانه ها)

2- پای چپ رابه سمت پای راست برده ودرفاصله عرض شانه ها کنار پای راست قراردهید

پ)پای پهلوی نوع سوم :

این نوع , ترکیبی ازدونوع حرکت قبلی است به ترتیب زیر: 
1- راحت بایستید (فاصله پاها به اندازه عرض شانه ها)

2- پای چپ رادرفاصله اندک کنار پای راست قراردهید

3- پای راست راتاجای ممکن به سمت راست حرکت داده روی زمین قراردهید

4- پای چپ رادرفاصله عرض شانه کنارپای راست قراردهید.

ت) پای پهلو نوع چهارم (ضربدری)

1- راحت بایستید (فاصله پاها به اندازه عرض شانه ها)

2- روی پاشنه پای راست به سمت راست بچرخید (شبیه به راست راست درارتش)

البته پای چپ همچنان بدون حرکت می باشد. باچرخش پای راست مسیر حرکت پای

چپ باز میشود.

3- پای چپ راازجلوی پای راست عبورداده ( به سمت راست) ودرفاصله ای درحد

توان دورترازپای راست قرارمیدهیم

4- پای راست راازپشت پای چپ عبورداده (به سمت راست) ودرفاصله عرض شانه

کنار پای چپ می گذاریم .

ث)پای دو:

این تکنیک دقیقا مانند تکنیک پای ضربدری میباشد بااین تفاوت که پس ازمرحله دوم

حرکت دوی معمولی انجام میشود تارسیدن به هدف سپس پای چپ به عنوان گام ترمز

گذاشته میشود ودرنهایت پای راست.

ب- انواع افتها :

دراین قسمت ازآموزش حرکات بنیادین به انواع افت ها خواهم پرداخت . دروالیبال غالبا افت ازجلو بیشترین کاربرد رادارد ولی دردفاع ساعد داخل میدان ودرگارد نشسته این اتفاق می افتد که به دلیل سرعت بالای توپ وقدرت ضربه , فرد توپگیر بخواهد پس ازدریافت ساعد عمل غلت ازپشت راانجام دهد.بصورت مختص میتوان افت هادروالیبال راچنین تقسیم بندی نمود:

1- افت ازجلو : این نوع از افت خود میتواند به افت با ادامه حرکت (لیز خوردن برروی سینه یاهمان تکنیک شیرجه) یا بدون لیز خوردن اجرا شود

2- افت ازپهلو : به سمت چپ یاراست بدن اجرا میشود که معمولا دردریافت توپ های بسیاارپایین وبایک دست انجام می پذیرد.

3- افت ازپشت وغلت: همانطورکه گفتم معمولا پس از یک دریافت توپ سنگین وباارتفاع بسیارپایین انجام میگردد.

- آموزش افت ازجلو (بدون لیزخوردن)

خانم ها ازاین تکنیک بهره فراوان ومناسبی می برند زیرا(به دلیل خصوصیات فیزیکی ) ترجیح میدهند حرکت افت رابدون لیز خوردن انجام دهند .

مراحل زیررابه دقت انجام دهید :

Ø راحت بایستید وپاها ی خودرابه اندازه عرض شانه هایتان باز کنید

Ø سعی کنید پا ی قویتر خودرادرفاصله مناسب به سمت جلو برده وروی زانوی پای جلو خم شوید تاجایی که مرکز ثقل بدنتان حدالامکان به زمین نزدیک شود.(بهتراست پای مخالف دست ضربه زننده درجلو قرارگیرد)

Ø دست دیگر خودرا(غیر ضربه زننده ) رابرروی زمین گذاشته ووزن بدن رابرروی آن انتقال دهید (دراین حالت نقاطی که بازمین تماس دارند عبارتند ازکف دست غیر ضربه زننده ونوک پنجه های هردوپا

Ø درسطح زمین ودرجلوی پای جلویی دست خودراروی زمین قرارداده و به محل برخورد توپ فرضی برسانید. دقت کنید که دست ضربه زننده تا لحظه برخوردباتوپ اززمین جدانشود .دراین حالت می توانید زانوی پای جلورانیز به زمین برسانید

Ø همزمان بابرخورد توپ با پشت دست ضربه زننده می بایست پس از تماس نقاط ذکر شده قبل - بلافاصله سینه وشکم خودراروی زمین گذاشت ووزن بدن راروی سینه انتقال داد.

Ø دراین مرحله حالت بدن برروی زمین کاملا کشیده وتقیریبا تمام سطح جلوی بدن بازمین تماس دارد.

Ø بلافاصله وسریع اززمین بلند شده وبرای ادامه بازی آماده می شوید.

2- افت از پهلو : ازاین تکنیک نیز برای دریافت توپ هایی که باارتفاع پایین وخارج از مسیر بدن (طرفین)قراردارنداستفاده می شود معمولا افراد لیبرو به اجرای درست این تکنیک نیاز فراوان پیدا می کنند.

مراحل زیررابادقت انجام دهید واشکالات خودراازروی تصاویر کنترل نمایید.

Ø راحت بایستید

Ø به سمتی که توپ رامی خواهید دریافت کنید گام بلندی بردارید(به طرف راست یاچپ)
Øپس ازنشستن برروی پایی که به سمت توپ قراردارد, حرکت ضربه زدن به توپ رانمایش دهید

Ø برروی پنجه پایی که نشسته اید بچرخید (این عمل ظریف خیلی خیلی مهم است چنانچه این عمل به درستی اجر نشود یانادیده گرفته شود احتمال آسیب دیدگی بسیارشدیدمچ پا وجود دارد)

Ø برروی زمین به آرامی بنشینید وباایجاد گودی درپشت خود روی پشت بغلتید.

Ø سعی کنید بدون فشار آوردن به ناحیه گردن وسر- به پشت چرخیده واززمین بلندشوید.

آموزش تکنیک های والیبال
تکنیک های والیبال به نظر راحت وآسان جلوه می کنند اماباید به این نکته توجه داشت که دراجرای دقیق یک تکنیک عوامل متعددی دخیل می باشندکه هرچه تعدد این عوامل بیشتر باشد بکارگیری آن تکنیک واجرای آن مستلزم دقت وتمرین بیشتری خواهدبود .برای آنکه توجه شمابه این مطلب معطوف گردد لازم است ذکرشودکه نگه داشتن یک جسم درهوا بسیارسخترازنگهداری آن برروی زمین است خواسته اینکه برای این نگهداری زمان کوتاهی درحد صدم ثانیه وقت دراختیارمان باشد .بعنوان مثال شمابرای اجرای دریافت اسپک حریف مراحل زیرراباید دنبال کنید - تعیین سرعت توپ - تعیین مسیرتوپ - تعییت محل فرود توپ - نوع حرکت جهت رسیدن به محل فرود- نوع تکنیک بکارگرفته شده - تعیین هدف ارسال توپ دریافتی . حالافکرمیکنید برای بررسی واجرای این همه چه مقدار زمان دارید؟ بیشترین فاصله داخل زمین والیبال قطر زمین خودی میباشد که تقیبا ۱۱ تا۱۲متر فرض شود .سرعت توپ های بازیکنان متوسط بین ۶۰تا۸۵ کیلومتر درساعت است حالا زمان خودرابرای دریافت چنین توپی محاسبه کنید . بااین مثال درمی یابید که اجرای فنون والیبال درسطح نیمه حرفه ای وحرفه ای چندان هم راحت نخواهد بود.

تکنیک هایی که آموزش داده خواهدشد عبارتند از:

الف)ساعد ب) پنجه پ) انواع سرویس ت) انواع اسپک ث) انواع دفاع

گارد نشسته :

ازاین گارد دردریافت توپ هایی باسطح ارتفاع پایین – اجرای پاس پنجه

نشسته – آمادگی جهت انجام تکنیک افت وشیرجه ویا اجرای غلت پشت

استفاده فراوان میشود .افرادلیبروازاین گارد دردفاع ازمدافع یامهاجم ویا

دریافت توپها ی سنگین اسپک وسرویس پرشی حریف میتوانند بهترین بهره راببرند.

تجزیه وتحلیل گارد:

- پاها به اندازه تقریبی عرض شانه ها باز است

- زاویه بین استخوانهای ران وساق پا به بسته ترین حالت خود میرسد

- مرکز ثقل بدن به سطح زمین بسیارنزدیک میشود

- دستهابیشترازدوگاردقبلی برای حفظ تعادل به جلو می آیند

- معمولا پای قویتر یاتکیه گاه (پای تعادل) درجلو قرارمیگیرد

- آمادگی عمومی بدن برای اجرای افت (جلویاپهلو) - غلت ویا بلندشدن

سریع وادامه بازی

گارد متوسط:

بیشترین کاربردرادرورزش والیبال داراست مزایای این گارد عبارت است از:

1- به راحتی وبازمان کم میتوان از این گاردبه گارد نشسته یا ایستاده رفت

2- تعادل بدن درحین انجام تکنیک بسیاربالاست

3- آمادگی بدن برای عکس العمل وبخصوص جابجایی های سریع زیاد است

4- بدن ازلحاظ فرم آمادگی برا ی انجام پرش دروضعیت مناسبی قراردارد.

5- به دلیل پایین بودن نسبی مرکز ثقل بدن میتوان ازهمین گارد تکنیک های

افت وشیرجه رانیز انجام داد.

حال تجزیه وتحلیل گارد :
- پاها به اندازه تقریبی عرض شانه ها باز میشوند

- زانوها خمیده شده تاجایی که زاویه بین استخوانهای ساق وران پا حدود 90

درجه می شود

- دستها مانند گارد ایستاده میباشد

- باسن بیشتر به سمت عقب رفته وسروسینه نیز بیشترازقبل به جلو متمایل

خواهدشد

- درپشت نبایستی هیچ گونه خمیدگی ایجاد شود

- نگاه کاملا به جلو ومراقب توپ وجریان بازی

- وزن بدن بیشتر برروی سینه کف پا وپنجه پاها می باشد.

- پاها نیز اندکی به عقب وجلو گذاشته میشود

آموزش گاردها ی والیبال:

اگر بازی والیبال راکمی با دقت دیده باشیدبراحتی متوجه خواهیدشدکه اغلب

والیبالیست ها درسه حالت کلی برای اجرا ی تکنیک ها به بدن خود شکل داده

واصطلاحا گاردمی گیرند . البته دراجرای تکنیک های ساعد وپنجه این سه حالت

بهتر نشان داده میشود درهرحال ؛ والیبال دارای سه گارد اصلی ایستاده – متوسط

ونشسته می باشد .

گارد ایستاده : بسیار شبیه ایستادن معمولی می باشد یعنی ؛

- فاصله پاها ازیکدیگر به اندازه عرض شانه است

- وزن بدن روی تمام سطح کف پا منتقل میشود

- زانوها بسیاراندک خم می شوند (یااصلا خمیدگی ندارد)

- باسن کمی به سمت عقب متمایل شده وسروسینه بازیکن نیز اندکی

به جلو میآید

- دستها ازناحیه آرنج خم شده وزاویه بین استخوانهای بازو وساعدنزدیک

به 90درجه خواهد بود

- فرد آماده جابجایی ویا حرکت دادن دستها به منظور دریافت ساعد

(درحالت ایستاده ) یا پاس پنجه می باشد

- نگاه فرد کاملا به جلو ومراقب مسیر توپ وجریان بازی

- پاهانیز میتوانند اندکی نسبت به هم عقب وجلو قرارگیرند