تبیان، دستیار زندگی

تاریخچه هنر خیاطی

 هنر رهگشای كار است كه هستی را جنبش درآورده و تازه تر از تازه می سازد و هنر ارزنده ای كه پوشش بیرونی هستی را جمال می بخشد. در زمان گذشته پارچه را روی اندام افراد قرار داده و فرم دلخواه در می آوردند و با كوك و سنجاق زده و اقدام به دوخت می كردند، یا برخی بر حسب تجربه و بدون الگو لباس را برش زده كه نیاز به چندین پرو داشت رفته رفته با پیشرفت علم و تجربه متدهای تدوین و بصورت كلاسیك در كشورهای مختلف رایج گردید. متد گرلاوین، متد فرانسوی، متد ژاپن، متد متریك و متد مولر آلمانی دو استاد فن خیاطی به نامهای (ویونت Vionnet و شانل Shanel ) كه حساسیت و استعداد خاصی نسبت به زیبایی شناسی و مسایل اجتماعی داشتند. تغییرات خطوط اندام و بدن را كشف كردند. با آنكه تعبیر و تفسیر این دو طراح متفاوت بود اما آنان را باید بوجود آورند. و مخترع اصلی لباس ساده و راحت امروز دانست.از آن جا كه پوشیدن لباس یك ضرورت است . هر كس این دین را نسبت به خودش احساس می كند كه ظاهر خود را به خوش آیند ترین شكل ممكن به جهانیان عرضه كند .بنابراین پوشاك باید رنگ و طراحی هنرمندانه و زیبا داشته باشد و هم آهنگ با شرایط محیط و باب روز باشد . پدید آمدن پوشاك امری تصادفی و خواستنی نبوده است . بلكه بر مبنای تفكرات و نیاز های اقلیمی ، مادی و معنوی اقوام به وجود آمد ، شكل گرفت و تحول یافت .
پوشاك باستان در قرون وسطی جای خود را به شكل ظاهری شكوهمند داد در عهد رنسانس پر زرق و برق شد و صورتی تجملی پیدا كرد و سپس در عصر نوین شكلی نامشخص و رمز گونه به خود گرفت . زمینه های شغل مزون لباس عروس و نامزدی _ تولیدی لباس و فروش آن _ چرم دوزی _ آموزش الیاف سنجی_ دبیری در این رشته _ طراحی لباس_ طراحی صحنه در صدا و سیما _ طراحی اندام _ تولید لباس بچه گانه _ زنانه دوزی _ مردانه دوزی _ دوختهای تزئینی _ خانه داری عمومی از جمله شغلهای مرتبط با رشته مذكور می باشد. هدف و معرفی کلی رشته لباس ازجمله ضروریات اولیه بشری می باشد و امروزه با پیشرفت تکنولوژی صنایع دوخت و بافت تهیه پوشاک دارای دو بعد صنعتی و تجاری است هنر ظریف خیاطی از دیرباز درایران به عنوان یک هنر اصیل همیشه مورد توجه بوده استتنوع طرحها و ر نگها و مدلها درمناطق ایران نیز گویای این مطلب است فراگیری این فن نه تنها گامی ملی درجهت خودکفایی است بلکه هنری است که زندگی فردی را هم اراسته می نماید .طول دوره هر و مقاطع ادامه تحصیل : طول دوره تحصیل 2 الی 5/2 سال بعد از انتخاب رشتهبه طول می انجامد و دروس به صورت نظری ، عملی و کارآموزی درمحل تحصیل ارائه می شود فارغ التحصیلان این دوره می توانند درمقاطع بالاتر به تحصیلات خود ادامه دهند. خیاطی و طراحی لباس زنانه پایه اول 31 واحد عمومی 22 واحد اختیاری 5/4 واحد مهارتی 30 واحد تکمیلی 5/8 واحد { قانون کار ، بهداشت و ایمنی کار، کارآفرینی ،کارورزی5/3 واحد} قابلیتهای فارغ اتحصیلان و موقعیتهای شغلی درحال حاضر یک خیاط موقعیت کاری خوبی دارد و حدود 80 % فارغ التحصیلان می توانند به صورت نیروهای کارآفرین و خود اشتغالی برای خودشان کارکنند ویا درمراکز تولیدی و طراحی های لباس فعالیت نمایند.درضمن می توانند به صورت استاد کار ماهر ویا نیمه ماهر درمراکزفنی و حرفه ای فعالیت نمایند. خیاط خیاط یا دَرزی کسی است که به‌وسیله پارچه یا چرم می‌تواند پوششی برای انسان پدید آورد که انواع لباس های زنانه، مردانه و بچگانه توسط شغل خیاطی تولید و به بازار عرضه میگردد. چرخ خیاطی چرخ خیاطی وسیله‌ای است که برای دوختن جامه بکار می‌رود. چرخ خیاطی از وسایل به‌کاررفته توسط خیاط‌ها است. در فارسی تاجیکی این وسیله را ماشین دوزندگی می‌گویند. خیاطی یکی از هنرهای زیبا و صنعتی است که هم به شکل خانگی و هم به شکل صنعتی کاربرد دارد و امروزه علاوه بر اینکه در خانه به عنوان یک مهارت محسوب می شود، می تواند به عنوان یک ابزار اقتصادی و همچنین عامل صرفه جویی در وقت نیز محسوب گردد. چراکه به عنوان مثال تهیه و دوخت یک کیف دستی علاوه بر لذت استفاده از هنر دست خویش برای آدمی عامل اصلی در صرفه جویی اقتصادی و زمانی نیز بشمار می آید. اصول مقدمات خیاطی عبارت است از شناخت کار و بکار گیری صحیح ابزار و لوازم اولیه و تبدیل آن به طرح و لباس مورد نظر بنابراین خیاط به کسی گفته می شود که با استفاده از لوازم و وسایل اولیه کار بتواند یک طرح مورد نظر را به بهترین شکل به یک لباس مناسب تبدیل کند. در ادامه بحث ابتدا تاریخچه کوتاهی از اختراع چرخ خیاطی بیان شده و پس از آن نیز در مورد ابزار و لوازم خیاطی صحبت خواهد شد.

اختراع چرخ خیاطی اولین چرخ خیاطی ساخته شخصی به نام " تامیس سنت " انگلیسی است وی ماشینی در سال 1790 به ثبت رسانید. که کارش بسیار شبیه به دوخت زنجیره ای زمان ما بود البته هدف از ساخت این ماشین بیشتر دوختن چیزهای چرمی بود اما هرگز این وسیله مورد استفاده قرار نگرفت و مخترع این اثر از اختراع خود سودی نبرد تا اینکه در سال 1830 خیاط فرانسوی فقیر که " بارتلمی تیمونیه " نام داشت موفق شد با ذوق و ابتکار خلاقانه خود چرخ خیاطی را بسازدکه بسیار شبیه چرخهای خیاطی امروزی بود. بعدها این وسیله در فرانسه مورد استقبال مردم قرار گرفت ولی گروهی از کارگران که وجود این اختراع را باعث کسادی کار خود می دیدند شبانه به کارگاه بارتلمی حمله کرده و همه چرخهای خیاطی او را نابود کردند و بارتلمی از غصه و فقر جان خود را از دست داد همزمان با این اتفاق مرد دیگری در نیویورک بنام " والترهنت" چرخ خیاطی دیگری را ساخت این چرخ دارای سوزنی بود که همانند سوزنهای امروزی چرخ خیاطی سوراخی کوچک در نوک خود داشت، کار این سوزن،زدن کوکهای ریز بود یعنی با نخ حلقه ای میان پارچه می زد و سپس حلقه دیگری آمده درحلقه اول مانند زنجیرقفل می شد با همه اینها هنت هرگز موفق نشد که این اختراع خود را به ثبت برساندتا روزگاری که افتخار ثبت نخستین چرخ خیاطی نصیب "الیاس هاو" شد همچنین "آیزک سینگر" نیز یک چرخ خیاطی را در کشور آمریکا به ثبت رسانید. آنگاه دعوای مفصلی بین "سینگر" و "الیاس هاو" بر سر این موضوع که حق تقدم با چه کسی است درگرفت سرانجام "هاو" توانست در این نزاع پیروز از میدان بیرون رفته و از هر چرخ خیاطی که به بازار می آمد حق امتیاز به سود خود دریافت نماید

ابزار و لوازم خیاطی • میز کار : ارتفاع آن بین 90 تا 110 سانتی متر است و سطح ان صاف و محکم است. و طول و عرض آن بستگی به فضای اطاق یا سالن دارد. • کاغذ برش : کاغذ های رنگی یا سفید بدون خط که برای برش الگوها استفاده می شود. • علامت گذار ها: شامل مداد برای رسم الگو، مل یا صابون خیاطی برای رسم خطوط اطراف الگو روی پارچه ، رولت برای انتقال طرح الگو روی پارچه استفاده می شود و کاربن خیاطی که حرکت چرخشی رولت را به قسمت زیزین پارچه منتقل می کند. • وسایل اندازه گیری: شامل سانتی متر یا خط کش ساده که برای اندازه گیری استفاده می شود، گونیا برای اندازه گیری به شکل زاویه قائم کاربرد دارد، خط کش تی که برای رسم خطوط موازی استفاده قرار می گیرد و پیستوله که برای رسم خطوط منحنی کاربرد دارد. • وسایل دوخت دستی: شامل سوزن دوخت معمولی که انواع مختلف با ضخامت های متفاوت دارد، سوزن گلدوزی، سوزن ته گرد که معمولا هنگام الگو برداری استفاده می شود سوزن نخ کن وانگشتانه. • قیچی : که یکی از ابزارهای ضروری خیاطی است ونسبت به نوع پارچه دارای ضخامت متفاوت است. • بشکاف: که برای شکافتن درزهای ظریف به کار می رود. • نخ: که دارای انواع متفاوت می باشدو شامل انواع نخ کوک، نخ پلی استر و نخ پنبه ای و نخ ابریشمی است. • چسب : جالباسی، پوشش نایلونی لباس، لایی و ... • چرخ خیاطی و ...انواع چرخ خیاطی • چرخ خیاطی دستی: رایج ترین نوع چرخ خیاطی خانگی می باشد و برای دوخت و دوز های ساده کاربرد دارد. • چرخ خیاطی الکتریکی ساده : مدل پیشرفته چرخ خیاطی های قدیمی می باشد و امکانات زیادی برای راحتی کار برروی آنها نصب شده است. • چرخ خیاطی صنعتی : همانطور که از نامش مشخص است در فعالیت های تولیدی و صنعتی کاربرد دارد. • چرخ خیاطی راسته دوزی : که به همین منظور راسته دوزی طراحی شده و دارای نوع طرفه می باشد. آموزش خیاطی تهیه الگوی اولیه اندام های نرمال , ناقص و مانکن مفهوم الگوی اولیه منظور از الگوی اولیه همان الگویی است که شخص با استفاده از وسائل کار و اندازه گیری دقیق توانسته تهیه کند وبا شناختی که از مفهوم الگو و دوخت دارد بتواند لباسی مناسب و بدون اشکال بدوزد. وسایل تهیه الگوی لباس کاغذ برش, خط کش , مداد , متر , گونیا , گونیای اشل , رولت , قیچی , سنجاق , دفتر یادداشت, تراش چسب . انواع کاغذ کاغذهایی که معمولآ در رسم الگو مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از کاغذ گراف و کاغذ روغنی یا پوستی. اندازه گیری الگوهای اولیه اولین و مهمترین نکته برای خانمی که تصمیم به فرا گرفتن فن خیاطی دارد یاد گرفتن طرز اندازه گیری صحیح است . باید توجه داشت که هر قدر این کار دقیقتر انجام گیرد نتیجه مطلوبتر خواهد بود , موقع اندازه گیری باید نواقص اندامها را در نظر گرفت مثلآ شانه سمت راست افتاده است , بازوی سمت راست عظلانی تر است , در قسمت پشت و ستون فقرات خمیدگی دیده میشود , باسن برجسته تر از حد معمول است , سینه به نسبت باسن اختلاف زیادی دارد , در موقع اندازه گیری پی میبریم شخص مورد نظر اندام نرمال دارد یا بلعکس دارای اشکالات و نواقص اندامی است . تهیه الگوی اولیه برای طرح الکو ی اولیه آنچه مهم است اندازه گیری دقیق شخص است , برای این منظور ابتدا نواری بدور کمر بسته و شخصی که اندازه گیری میشود باید با زیر پوش باشد . بلندی جلو را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . بلندی پشت را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . بلندی پهلو را از زیر نوار تا زمین اندازه میگیریم . برای دور باسن کوچک متر را دور محل استخوان خاصره گذاشته اندازه گرفته یادداشت می کنیم . برای دور باسن بزرگ متر را روی برجسته ترین نقطه باسن گذاشته به طوری که بدور باسن حلقه زده و حالت چرخش داشته اندازه گرفته یادداشت میکنیم. دور کمر را هم به همین ترتیب از روی نواری که به دور کمر بسته ایم اندازه میگیریم . بلندی باسن کوچک را طوری اندازه میگیریم که یک سر متر زیر نوار , دور کمر باشد و آن را تا زیر متر که روی باسن کوچک است اندازه میگیریم بلندی باسن بزرگ را هم به همین ترتیب از زیر نواری که دور کمر بسته ایم تا زیر متری که دور باسن بزرگ است اندازه میگیریم . .منبع  سایت