شاید اگر از یک طلبه مثل من این سؤال را بپرسی، بگوید عجیب‌ترین پدیده عصر ما «امام روح‌الله» بود که معادلات جهانی را بر هم زد و دین‌گرایی را احیاء کرد.
البته این دیدگاه استخوان‌داری است و عظمت شخصیت آقاسیدروح‌الله خمینی به واقع هر منصفی را خاضع می‌کند که «روح‌الله» پدیده‌ی شگفت‌آوری در عصر ما بود.
اما از پدیده‌های شگفت‌تر روزگار، تواضع این عالم عارف در برابر بزرگانی هم‌چون صاحب جواهر و شیخ مرتضی انصاری است. خود «آقاسیدروح‌الله» که جهان را حیران کرده است، در مورد وضعیت درس‌های حوزه و وضع درسی می‌گوید :
«... از موضوعاتی که ما باید در فکر آینده‌اش باشیم وضع روحانیت است، وضع درسی روحانیت است. در مورد وضع درسی آن‌چه پرسیدم گفته‌اند خوب است. البته خوب داریم تا خوب. یک موقعی خوب است که صاحب جواهر و شیخ مرتضی تربیت می‌شود و یک موقعی خوب است که ماها بوجود می‌آییم، بین این دو خیلی فاصله است. برای اینکه افرادی مثل صاحب جواهر تربیت شوند، خود را مهیا کنند، تا فقه را به صورت قدیم تحصیل نمایند.»
صاحب جواهر یعنی نویسنده کتاب جواهرالکلام. این کتاب این‌قدر نزد علما عزیز و گران‌بهاست که نویسنده آن را که علامه محمدحسن نجفی باشد با کتابش می‌شناسند.
پس این «جواهرالکلام» چیست که علامه نجفی را به آن می‌شناسند و آقاسیدروح‌الله‌خمینی که جهان حیران اوست تواضع می‌کند پیش این نویسنده؟!
حال قدری این کلام علامه بزرگوار سید محسن امین برایمان ملموس می‌شود که:
«در فقه اسلام کتابی به همتایی «جواهرالکلام» نیست و یکی از علما گفته است: "اگر تاریخ‌نویس بخواهد رخ‌دادهای شگفت‌آور عصر صاحب جواهر را بنگارد شگفت‌تر از خود تألیف جواهرالکلام نخواهد یافت."... این کتاب در عین حال که مفصل و دربرگیرنده تمام فقه از اول تا آخر است...، دقت نظر و ژرف‌اندیشی در آن بکار رفته که خالی از حشو و زوائد است»
مرحوم علامه شیخ آقا بزرگ طهرانی می‌گفتند: جواهر بوستانی است که گل‌ها و میوه‌های آن در گلزار دانشمندان وجود ندارد. کتابی به جامعیت آن در استنباط احکام حلال و حرام نوشته نشده است.
شیخ عباس قمی خادم المحدثین می‌گفتند: صاحب جواهر با تألیف این کتاب شریف و جامع و مفید بر همه فقیهان منت نهاد.
