تبیان، دستیار زندگی

با نام خدا و سلام

یکی از اهداف مهم و اساسی و از چهار مهارت زبان آموزی

(یعینی:گوش دادن، سخن گفتن،خواندن و نوشتن)

موضوع نوشتن و املا هست و در مواردی برخی دانش آموزان علی رغم ظاهر بدون نقصشون

مشکلاتی در این زمینه دارند که این اشکالات و ایرادات را اختلالات املا می گویند 

در این تاپیک می خواهیم به برخی از این اختلالات بپردازیم و راه کارهای رفع یا کاهش این اختلالات را بیان کنیم

امید که مفید افتد.

با نام خدا و سلام
پیش از آغاز بحث دو نکته مهم:
1 -– مسلماً درس املا بسیار مهم است(مخصوصا در دوره ابتدایی) و نباید اهمیت آنرا نادیده گرفت. بسیار دیده شده است که برخی از معلّمان زمانی که از درسی به غیر از املا دچار کمبود وقت می شوند برای جبران وقت از دست رفته ، ادامه آن درس را در ساعت املا به پایان می رسانند. پس میزان اهمیتی که این معلّمان به درس املا می دهند کم است.
2 – میزان علاقه به درس املا و ارزشیابی از این درس بسیار نامطلوب است که در تاپیک انواع املاها روش هایی برای حل این مشکل و برای ایجاد علاقه در فراگیران نسبت به درس املامعرفی کردیم.

با نام خدا و سلام
برخی برداشتهای سطحی درباره اشکالات املایی کودکان بدین صورت است:
دانش آموزی که به جای مسواک می نویسد مسباک در حس شنوایی مشکل دارد.
دانش آموزی که به جای طناب می نویسد تناب در حافظه دیداری وی مشکل وجود دارد.
دانش آموزی که از چپ به راست می نویسد،سمت چپ و راستش را خوب نمی شناسد.
دانش آموزی که وارونه می نویسید درشناخت مفاهیم بالا و پایین دچار مشکل است.
دانش آموزی که حروف و کلماتی را جا می اندازداشکال از حافظه شنوایی اوست.

و......:
فردی که به جای ارده می نویسد اداره عضلات چشمش دقیق نیست.
دانش آموزی که نارسا می نویسد در گرفتن کاغذ و قلم به طور صحیح نا توان است.
دانش آموزی که نارسا می نویسد دچار یک نوع بیماری خاص و خطرناک است.
دانش آموزی که نقطه و دندانه کم و زیاد می گذارد دقتش کم است.
دانش آموزی که به جای خانه می نویسد خانِ در آموزش دچار مشکل است
دانش آموزی که نمی داند تشدید روی کدام حرف کلمه است در آموزش مشکل دارد.

با نام خدا و سلام
***********************
اهداف درس املا به ترتیب اولویت
1 – آموزش شکل صحیح نوشتاری حروف و کلمات
2 – ارزشیابی و تشخیص اشکالات املایی فراگیران
3- جبران ضعف اشکالات املایی فراگیران
البته دوستانی که سر می زنند اگر نظری بدن بد نیستا

با نام خدا و سلام
************************
ویژگی های کلمات دارای ارزش املایی:
1 – کلمات تشدید دار ( بنّا ، نجّار ، الله و...)
2 – کلمات دارای نشانه های یک شکل و چند صدا (موز ، رود ، خواند ، خوش ، وال و ...)
3 - کلمات دارای نشانه های چند شکل و یک صدا(ح و ه که صدای h می دهند و ...)
4 – کلمات تنوین دار ( مثلاً ، اصلاً و...)

با نام خدا و سلام
نکات مهمی که باید در درس املا دانست و به آن ها توجه کرد:

1 – معلّم باید مطمئن باشد که فراگیران از نظر شنوایی مشکلی ندارند.
2 – معلّم باید از شکل گیری کلمات نادرست از نظر املایی در ذهن فراگیران جلوگیری کند .پس اگر معلّم تشخیص داد و حدس زد که احتمالا چندین نفر از فراگیران کلمه ای را غلط می نویسند، بنابراین باید قبل از اینکه شکل غلط کلمه در ذهن فراگیران نقش ببندد توجه فراگیران را به شکل صحیح آن با نوشتن روی تابلو یا نشان دادن آن به فراگیران آموزش داد سپس از فراگیران بخواهیم آن را بنویسند.(حتّی در حین املا)
3 – دقت شود که ساعت املا ساعت یادگیری است نه ساعت مچ گیری.
4 – آموزش املا نباید منحصر به ساعت املا باشد و برای ایجاد انگیزه و تقویت بهتر است در همه دروس املای درست کلمات با نگاه تشویقی مد نظر باشد.

با نام خدا و سلام
ادامه مطلب بالا:
5 – متن مورد نظر در درس املا باید از قبل آموزش داده شود.

6 – باید در هر املا ، بعد از گفتن املا از گفتن کلمات منفرد ، جمع ، ضرب ، تفریق ، جمله نویسی و سوالات دروس دیگر خودداری کرد.

7 – مطابق مقطع تحصیلی املا گفته شود.(کلاس اول : حداکثر متن 50 کلمه ای / کلاس دوم : 8 خطّ کتاب / کلاس سوم 10 – 8 خطّ کتاب / کلاس چهارم و پنجم : 12 – 10 خطّ کتاب )

8 – تاثیر تصحیح در کنار دانش آموز از تصحیح در غیاب او خیلی خیلی بیشتر است.

با نام خدا و سلام
رعایت نکات ضروری هنگام نوشتن املا توسط فراگیران
1 – دقت به وضعیت مناسب نشستن دانش آموزان( در صورت نامناسب نشستن به وی گوشزد کنیم)
2- ثابت نگه داشتن دفتر یا برگه ی املا
3 – حتی الامکان جلوگیری از نشستن فراگیران روی زمین
4 – راه نرفتن در میان فراگیران( به دلیل ایجاد ترس و اضطراب در برخی از فراگیران)
5 – نشستن معلّم در مکانی که فراگیران دهان معلّم را ببینند.(چون برخی از فراگیران با دیدن چگونگی تلفظ از دهان معلّم به شکل صحیح کلمه پی می برند)
6 – توجه به دانش آموزان دست راست و دست چپ و نشاندن آنها در مکانی مناسب دست برترشان.
7 –خواندن متن به صورت گروه گروه نه کلمه کلمه( گروه های قیدی ، اسمی ، فعلی)

با نام خدا و سلام
روش قرائت متن املا :

1 – خواندن از متن املا برای فراگیران قبل از گفتن املا به آنها

2 – رعایت زبان و معیار و تلفظ صحیح وکامل کلمات

3 - تکرار گروه کلمات به تعداد مناسب

4 – بهتر است نشانه های دستوری در درس املا نیز گفته شود

5 - خواندن از روی متن املا پس از گفتن کل املا

با نام خدا و سلام
روش های تصحیح املا ( فردی / گروهی):

در تصحیح فردی همه املا توسط یک نفر که آن یک نفر در اغلب موارد معلّم است تصحیح شود.

در تصحیح گروهی ، گروهی از فراگیران (همراه با معلّم یا با راهنمایی وی) به تصحیح املا ها می پردازند.