تبیان، دستیار زندگی

ایرج میرزا را خوب نمی‌شناسیم. اهل ظاهر گفته‌اند او شاعری است که همه عمر خود را صرف سرودن هزل و هجو کرد. رکاکت لفظی و معنایی بارزترین ویژگی اشعار اوست و به حکم «از کوزه همان برون تراود که در اوست» هیچ شعر قابل اعتنایی از طبع سخیف او زائیده نشده است. اما حقیقت ماجرا چیز دیگری است.

 کافی است کمی همت کنیم و فارغ از قضاوت اهل ظاهر، دیوان ایرج میرزا را در دست بگیریم و از سر تأمل و عبرت‌آموزی در کلماتش درنگ کنیم تا شاید چیزی ورای پندار اهل ظاهر نصیب‌مان شود. جدا از نکات حکیمانه‌ای که در دیوان آن شاعر مخل یافت می‌شود چند شعر مرثیه نیز در آن دیوان وجود دارد که از بهترین مراثی شعر فارسی به شمار می‌آید و علاوه بر اثبات قوت شاعری گواهیت بر اعتقاد پاک و راستین آن زنده‌یاد به اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) دارد.

ایرج میرزا را بیشتر به عنوان شاعری طنز می‌شناسیم، به همین دلیل این غزل را که در رثای سالار شهیدان است در گروه طنز می‌آوریم تا نشانی باشد از ارادت طنزپردازان این سرزمین به ساحت مقدس آقا اباعبدالله‌الحسین(ع):
رسم است هر که داغ جوان دید دوستان
رأفت برند حالت آن داغ دیده را
یک دوست زیر بازوی او گیرد از وفا
وان یک ز چهره پاک کند اشک دیده را
آن دیگری بر او بفشاند گلاب قند
تا تقویت شود دل محنت کشیده را
یک چند دعوتش به گل و بوستان کنند
تا بر کنندش از دل، خار خلیده را
جمعی دگر برای تسلای او دهند
شرح سیاه‌کاری چرخ خمیده را
القصه هرکس به طریقی ز روی مهر
تسکین دهد مصیبت بر وی رسیده را
آیا که داد تسلیت خاطر حسین
چون دید نعش اکبر در خون تپیده را
آیا که غم‌گساری و انده بری نمود
لیلا داغ دیده محنت کشیده را
بعد از پسر دل پدر آماج تیغ شد
آتش زدند لانه مرغ پریده را

 

نمی دونم که این شعر چه تاثیری روی شما گذاشت ولی برای من که خیلی تاثیر گذار بود. الحق که به قول خود ایرج میرزا، سعدی زمانه شده!(ایرج میرزا توی یکی از اشعارش میگه:

میکنم قافیه ها را پس و پیش***تا شوم سعدی زمانه ی خویش)

سلام
باید بگم که شعر فوق العاده قشنگی بود
کلا ایرج میزرا شعرای خوبی داره مخصوصا شعر"قلب مادر" که خیلی هنرمندانه است!

انتخاب قشنگی بود

آقا سبحان ممنون که این شعر زیبا رو از ایرج میرزا گذاشتی تا قضاوت ظاهری در مورد این شاعر از بین بره.

هانیه خانوم شما هم زدید به هدف ، واقعا شعر "قلب مادر" ایرج میرزا عالیه مخصوصا دو بیت آخرش.

(( اگه ایرج میرزا شاعر بی اخلاقی بود ، هم نشین و هم کلام استادانی چون ملک الشعرای بهار نبود. ))

سلام
ممنون از سبحان گرامی
اگر بی اخلاقی تو یه سری شعرایی که گفته هست که هزلیات سعدی دایره المعارف این موضوع بود که از بین بردتش و بعدا آدم عارف مسلکی شد...ایرج میرزا هم آدم درست و عارفی شد ولی دیگه مثل سعدی شعر نگفت تا این چهرش هم موندگار شه...

سلام
ممنون از سبحان عزیز بابت ایجاد این مبحث و ممنون از دوستان بابت نظرات زیباشون.
حقیقتش اومده بودم بگم ای کاش این شاعر خوش قریحه، دیوان زیباشو آلوده به یه سری سروده های نامناسب نمی کرد، راستش تصویر راضی کننده ای هم از ایشون تو ذهن من نبود، ولی چشمم به نظر سلطان عزیز افتاد و نظرم عوض شد.این که این شعرهای نامناسب مربوط به قبل از تغییر رویه ایشون باشه واقعا جای خوشحالی داره.

سلام

خیلی از شعرا هزلیات گفتن. نباید به خاطر گفتن هزلیات کسی رو سرزنش کرد. باید به شرایط اجتماعی زمان اون شاعر توجه کرد و بعدا قضاوت کرد. عبید زاکانی هم خیلی از مضمون های اجتماعی زمان خودش رو در قالب هزلیات گفته و این هم فقط به خاطر شرایط زمانی هست که عبید توی اون قرار داشته.

سلام. جالب بود.
ولی من کلا چیزای خوبی راجع به ایرج میرزا نشنیدم.
کسی میتونه یه معرفی ازش بکنه؟
ممنونم.

سلام

من هم اطلاعات چندانی در مورد ایشون ندارم ولی تنها چیزی که میدونم ظاهرا ایشون با حجاب مخالف بودن که یکی از نقاط تاریک زندگیشون به حساب میاد.