با
وجود گذشت هزاران سال از زندگی بشر، فلز گرانبهای طلا همواره توانسته جایگاه خود
را به عنوان یک کالای دارای ارزش حتی در بحرانی ترین شرایط حفظ کند.
به
گزارش بورس نیوز، امروزه نرخ طلا علاوه بر اینکه به عنوان یک ابزار برای حدس و
گمان در بازارهای مالی جهان و رفتارهای سوداگرایانه (اسپکلاسیون) مورد استفاده
قرار می گیرد به لحاظ فنی نیز، یک ارز به شمار رفته که می توان با وام گرفتن و
قرار بر سپرده از طریق آن، به عنوان یک ابزار سرمایه گذاری بکار رود.
در
ایران نیز طلا بیش از آنکه یک کالای مصرفی باشد به عنوان یک کالای سرمایه گذاری به
آن نگریسته شده که می تواند در شرایط نا مطلوب اقتصادی به کمک معیشت یک خانواده و
یا یک جامعه بیانجامد و در عین حال از سقوط دولت و یا نظام حاکمیتی یک کشور
جلوگیری کند.
تلاطم
در بازارها
این
در حالی است که همزمان با آغاز اجرای قانون هدفمند سازی یارانه ها به عنوان جدی
ترین اقدام عملی دولت برای پویا سازی اقتصاد ایران، بازارهای مختلف هر چند وقت
یکبار دستخوش تلاطم هایی می شوند که از سر ریز شدن نقدینگی های سرگردان جامعه ناشی
می شود.
عامل
به جوشش درآمدن این وجوه نیز شدت گرفتن بارش تورم های مختلف در پهنه اقتصاد کشور
بوده که برای یافتن بازار و مکانی امن به تکاپو افتاده است.
در
این میان بازار ارز به عنوان یکی از کلیدهای موفقیت در اجرای قانون هدفمند سازی
یارانه ها و در عین حال عاملی برای حفظ ثبات در تولید و فروش کالا و خدمات اهمیت
دو چندانی بویژه برای سرمایه گذاران و صنعتگران کشور داشته چرا که هر گونه افزایش
یا کاهش نرخ در این بازار، مستقیم بر وضعیت واردات و صادرات و در نهایت عرضه و
تقاضای کالا در بازار مصرف داخلی تأثیر می گذارد.
این
در حالی است که همسویی نوسان بازار ارز با بازار طلا همواره موجب ایجاد جذابیت های
مقطعی برای آندسته از افرادی شده که فارغ از نیاز به مصرف، برای پوشش هزینه ها و
دستیابی به سود انتظاری در شرایط تورمی به سوداگری در این بازارها روی می آورند.
در
این میان وجود بازار تازه تأسیس معاملات قراردادهای آتی سکه طلا در بورس کالا برای
کسب بازده حداکثری می تواند جذابیت دو چندانی را برای ریسک پذیران این بازار در بر
داشته باشد.
چرا
همه به آتی می نگرند؟
در
همین راستا چندی است که با شدت گرفتن مجدد افزایش قیمت ها در بازار ارز و سکه طلا،
بازار آتی بورس کالا با هجوم نسبی معامله گرانی مواجه شده که بعضاً با نقد کردن
بخشی از دارایی های خود، اقدام به خرید سکه از بازار نقدی و فروش آن در بازار آتی
به امید کسب بازدهی به مراتب بالاتر از سایر بازارها کرده اند.
فعالیتی
که از دید برخی کارشناسان امری پر منفعت و دارای توجیه اقتصادی و از سوی عده ای
دیگر مستوجب تحمل ریسکی به مراتب بالاتر از سایر بازارها و در نهایت بدون سود و
فایده، در هفته های اخیر مطرح شده است.
در
این رابطه با نگاهی به برخی تعاریف و واقعیت های موجود، میزان صحت هر یک از این
اظهار نظرها مورد سنجش قرار می گیرد.
تکنیک
بازارهای دنیا
بنا
بر تعاریف اقتصادی موجود در بازارهای ارز و طلا، استراتژی اسپرد بتینگ (Spread Betting)
که در واقع نوعی پوشش ریسک (Hedge) می باشد این امکان را به معامله گر می دهد که با
استفاده از تفاوت قیمت خرید و فروش در بازارهای مختلف و یا چند ابزار معاملاتی مختلف،
منفعت هایی را کسب نماید. در عین حال فروختن یک ارز یا سهام بدون مالکیت آن و نگاه
داشتن وضعیت فروش با انتظار کاهش قیمت را شرت سلینگ (Short Selling)
می گویند که در بازار جهانی نفت خام نمود عینی این تعاریف را به خوبی می توان
ملاحظه کرد. اگر با خرید نفت خام در بازار نقدی و فروش آن در بازار آتی و یا اینکه
با شرت سلینگ کردن قرارداد نقدی این کالا در سررسید ماه دسامبر، اقدام به خریداری
این قرارداد در ماه نوامبر نمایید در واقع خواسته اید از تفاوت اسپردهای ایجاد شده
در میان این بازار و ابزارها استفاده کنید که این خود یک تکنیک و یا استراتژی
متداول در تمام بازاهای جهانی به شمار می رود.
از
جمله در بازار فیوچرز ارز که سرمایه گذاران با خرید یک جفت ارزی و در مقابل شرت
سلینگ کردن یک جفت ارزی دیگر، از تفاوت نرخ بهره در دو کشور مذکور سود یا زیان می
کنند.
حال
فرض کنید که قیمت سکه طلا در بازار نقدی بالغ بر 600 هزار تومان و قرار داد آتی آن
در سررسید تیر ماه سال آینده به ارزش 850 هزار تومان باشد، تفاوت یا همان اسپرد (Spread
) این دو بازار، از فاصله ای 250 هزار تومانی حکایت داشته که هر چه دهانه این
اختلاف باز تر باشد، امکان کسب سود بیشتر و تحمل ریسک کمتر را ایجاد می کند. البته
باید یادآور شد گرچه با وجود اسپردهای پایین تر هم امکان انتفاع از بازار آتی وجود
دارد اما وقتی بازار با یک جهش آنی مواجه شود، زیان بیشتری را بر جای می گذارد.
با
یک حساب سرانگشتی، پولدار شوید
بدین
ترتیب اگر سکه طلا در بازار معاملات آتی سررسید تیر ماه 91، یک میلیون و 200 هزار تومان
بالغ شود و سرمایه گذار با خرید 10 سکه 600 هزار تومانی از بازار نقدی و شرت سلینگ
کردن یک قرار داد در تیر ماه سال آینده به این بازار ورود کرده باشد، علاوه بر
سرمایه گذاری 6 میلیون تومانی اولیه برای خرید 10 سکه نقدی، باید یک مارجین یا
حاشیه امنیت (Margin) 700 هزار تومانی را نزد کارگزار خود سپرده باشد. حال با
تصور کردن رسیدن قیمت سکه طلا به یک میلیون و 200 هزار تومان در تیر ماه سال آینده
و تمرکز تمامی آورده و مارجین مورد نیاز در حساب ، در نهایت برای یک قرارداد که
معادل 10 سکه طلا می باشد، زیانی 3 میلیون و 500 هزار تومانی را برای این سرمایه
گذار بر جای می گذارد. (فرض این است که شما با شارژ پی در پی موقعیت خود را
تقریباً تا آخرین لحظات تسویه حفظ کنید و در روزهای آخر کال مارجین شوید) البته
شما می توانید با حفظ موقعیت با شارژ دوباره از این اقدام جلوگیری کنید.
بنا
بر این با احتساب مبلغ 6 میلیون تومان خرید نقدی اولیه به علاوه مبلغ پشتیبان 3
میلیون و 500 هزار تومان مورد نیاز برای جلوگیری از کال مارجین شدن احتمالی به
همراه سپرده 700 هزار تومانی در نزد کارگزار، از هم اکنون سرمایه 10 میلیون و 200
هزار تومانی را در این فرایند طلب می کند.
در
نهایت اگر در سررسید تیر ماه سال آینده، نرخ سکه در بازار نقدی و آتی با هم پوشانی
یکدیگر، به مبلغ یک میلیون و 200 هزار تومان بالغ شود، معامله گر اقدام به فروش فقط
10 سکه بهار آزادی به مبلغ یک میلیون و 200 هزار تومان می نماید که در این معامله،
12 میلیون تومان پول نقد بدست می آید.
وقتی
زیان به سود تبدیل می شود
حال
با افزودن مارجین 700 هزار تومانی به این نقدینگی و کسر آن از وجه 10 میلیون و 200
هزار تومانی سرمایه اولیه، در نهایت مبلغ 2 میلیون و 500 هزار تومان برای سرمایه
گذار باقی می ماند که با تقسیم بر میزان سرمایه گذاری اولیه در حدود 24 درصد
بازدهی طی 8 ماه (از آذر ماه امسال تا تیر ماه سال آینده) بدست می آید که در واقع
زیان 3 میلیون و 500 هزار تومانی که پیشتر محاسبه شد را در خود حل می کند.
از
اینرو گرچه فاصله بازار نقد و آتی تا جایی که به یکدیگر برسند، روز به روز کمتر می
شود اما در تکنیک فوق به دلیل فاصله بسیار زیاد این دو، امکان کسب سود به خوبی
وجود دارد.
فرمول
طلایی برای کسب بازده
البته
در بازارهای مختلف جهان زمانیکه استفاده از تکنیک ها و استراتژی های مختلف افزایش
می یابد در عمل فاصله بازارهای نقد و آتی به سرعت کاهش یافته و امکان زیان را
فراهم می کند. از اینرو بهره مند شدن از این تکنیک نیازمند تخصص کافی و ارزیابی انحراف
معیار نقطه بیشینه و کمیته قیمت سکه در زمان های مختلف می باشد. به این لحاظ
فرمولی که ارایه می شود تنها معرف میزان بازدهی انتظاری در بازار آتی است.
گرچه
خرید از بازار نقدی و فروش در بازار آتی فعلاً برای سرمایه گذاری جواب می دهد اما در
عین حال انتظار از اینکه معامله گری تنها از طریق خرید و فروش در بازار آتی سکه،
قصد کسب بازدهی را داشته باشد به طور حتم بازنده این میدان خواهد بود چرا که حضور
در بازار فیوچرز نیازمند تحمل خطرات و ریسک هایی به مراتب شدید تر از سایر بازارها
است زیرا با یک اتفاق کوچک در بازار جهانی طلا و یا تضعیف یکباره دلار، به یکباره
سرمایه گذار، کال مارجین شده و کل سرمایه خود را ولو اینکه بازار صعودی باشد، از
دست می دهد.
در
بازارهای دنیا نیز با وجود اطلاع سرمایه گذاران از تقویت ارزش دلار نسبت به سایر
ارزها، اما وجود نوسانات مختلف در میان راه و ترس از کال مارجین شدن، از حضور
پررنگ آنها در بازار کاسته است.
یک
توصیه مهم برای همه
در
پایان ضمن تأکید مجدد بر اینکه کسب سود در بازار آتی نیازمند تجربه و لازمه آن در
شرایط فعلی وجود اختلاف بالا میان اسپرد بازار نقدی و آتی است، خاطر نشان می شود
که تصور برخی از کارشناسان مبنی بر اینکه شارژ پی در پی مارجین در نزد کارگزار
نتیجه ای جز زیان را در بر نخواهد داشت تنها زمانی می تواند صحیح باشد که عدم وجود
اسپرد بالا و مارجین اضافی در سررسید که می تواند تعیین کننده میزان موفقیت باشد
ضررهای رخ داده قبلی را نتواند در خود حل کند.
