بعضی اصلاً نمی توانند سری به فروشگاه های زیورآلات بدلی بزنند. این افراد به بدلیجات حساسیت دارند. این حساسیت «درماتیت تماسی» نامیده می شود که در واقع یک واکنش التهابی پوست است. این واکنش التهابی در اثر مواجهه با مواد حساسیت زا و تحریک کننده ایجاد می شود. بسیاری از مردم نسبت به مواد آلرژن (حساسیت زا) واکنش نشان نمی دهند. ولی در تعداد کمی از افراد که مستعد ابتلا به این التهاب پوستی هستند، مواجهه با این مواد موجب بروز التهاب پوستی می شود.
موادی از قبیل اسیدها، قلیاها، حلال های شیمیایی و صابون های قوی و مواد شوینده اغلب درماتیت تماسی تحریکی ایجاد می کنند. این مواد قادرند روی پوست هر فردی به درماتیت منجر شوند، ولی مواد آلرژن (حساسیت زا) فقط در افراد مستعد ایجاد واکنش می کنند. یکی از شایع ترین این واکنش های آلرژیک تماسی، درماتیت تماسی آلرژیک به فلزات از جمله بدلیجات است.
(1)بدلیجات؛ زیبا اما دردسرساز
موارد بسیار زیادی دیده شده است که فرد به ساعت، دکمه ی لباس، گوشواره، زیپ شلوار و گیره های فلزی لباس که در تماس با پوست بدن است، واکنش نشان می دهد. در واقع این افراد در مواجهه با فلز مقصر که به آن حساسیت دارند و از نظر ژنتیکی مستعد هستند، واکنش پوستی نشان می دهند.
این واکنش در پوست محل تماس با ماده ی حساسیت زا مانند فلز بدلیجات یا در برخی موارد فراتر از آن به صورت خارش، قرمزی، تورم، پوسته ریزی و در موارد شدیدتر ایجاد تاول بروز می کند. شایع ترین فلزی که واکنش تماسی حساسیت ایجاد می کند، نیکل است. حساسیت به نیکل یک مشکل ناتوان کننده و شایع در میان بیمارانی است که به متخصص پوست مراجعه می کنند. میزان شیوع آن از چهار تا (13/1)درصد است. حساسیت به نیکل ممکن است در هر سنی بروز کند. برخی افراد حتی با تماس مختصر با نیکل دچار واکنش می شوند، ولی در بقیه پس از سالیان طولانی تماس با نیکل درماتیت ایجاد می شود. گاهی درماتیت محدود به دست ها یا محل های تماس با نیکل است. ولی گاهی به صورت دانه های قرمز پوستی در نواحی باسن، کشاله ی ران، چین های بدن و پلک ها رخ می دهد.
(2)نیکل وارد می شود
نیکل در بسیاری از زیورآلات، گیره های فلزی، دکمه های فلزی، ساعات، لوازم فلزی مورد استفاده در منزل، سکه ها و حتی وسایل ارتودنسی (مرتب کردن دندان ها) وجود دارد. همچنین نیکل در بسیاری از مواد غذایی از جمله گوشت، مرغ و ماهی، سیب زمینی، شیر و محصولات لبنی، پیاز و آجیل وجود دارد. شکلات و کاکائو و سویا حاوی مقادیر بالایی از نیکل هستند. انسان ها بطور دایم در محیط کار و منزل با نیکل سرو کار دارند. حساسیت به نیکل در خانم ها شایع تر از آقایان است. یون های نیکل در تماس با پوست انسان آزاد شده و به التهاب منجر می شوند. بخصوص اگر این حالت با تعریق شدید همراه باشد، تشدید می شود؛ مانند حساسیت به نیکل ساعت. در برخی از موارد دیده شده که فرد به نیکل موجود در ساعتش حساسیت نشان می دهد و برای جلوگیری از ایجاد حساسیت از لاک ناخن روی ساعت خود به عنوان پوشش استفاده می کند. باید متذکر شد که اگرچه این کار سبب ایجاد سدی روی فلز می شود، ولی لاک ناخن هم دارای ماده یی است که خود این ماده یکی از آلرژن های شناخته شده است و می تواند درماتیت تماسی در فرد مستعد ایجاد کند.
(3)راه حل
بهتر است کسی که به بدلیجات حساسیت دارد. حتماً به وسیله ی متخصص پوست معاینه شود و سپس برای فرد «تست حساسیت» انجام شود که در این آزمایش، موارد آلرژن متعدد فلزات با پوست تماس داده می شود و واکنش فرد به آنها مشاهده و بررسی می شود. با این روش پزشکان متوجه می شوند که فرد به کدام یک از مواد حساسیت دارد. اگر کسی به نیکل بدلیجات حساسیت دارد می تواند از بدلیجات فاقد نیکل، طلا یا نقره استفاده کند. البته بعضی ها هم به خود طلا و نقره حساسیت دارند. بنابراین باید اول ببینند به چه ماده ای حساسیت دارند، سپس زیورآلاتی را انتخاب کنند که فاقد آن ماده باشند.
(4)چرا طلا به جای بدل؟
این روزها بدلیجات زیبایی در بازار وجود دارد که قیمت آنها هم کمتر از طلا نیست، ولی به هر حال هیچ بدلی جای طلا را نمی گیرد. اگر شما قصد دارید هزینه یی بابت خرید زیورآلات بپردازید، حتماً طلا را انتخاب می کنید، چون زنگ نمی زند، کدر و تیره نمی شود و بسیار محکم است، در ضمن کمتر باعث حساسیت می شوند.
(5)حساسیت به طلا
شاید تعجب کنید، ولی برخی از خانم ها به طلا حساسیت دارند. نشانه ی آن هم این است که وقتی از گردنبند، انگشتر یا دستبند طلا استفاده می کنند، پوست شان قرمز می شود و به خارش می افتد. اگر شما به طلا حساسیت دارید، باید زیور آلات طلا را کنار بگذارید و به سراغ زیور آلاتی از جنس پلاتین بروید. دقت کنید که زیورآلات پلاتینی که انتخاب می کنید بیش از نود درصد خالص باشند. پلاتین با درصد خلوص بالا کمتر موجب حساسیت پوستی می شوند.
(6)کیفیت طلا؛ ضامن سلامت
فراموش نکنید که پلاتین یا همان طلای سفید محکم تر از طلای زرد است و دوام آن از طلای زرد هم بیشتر است. اگر شما قصد دارید برای نامزدی تان یک حلقه ی زرد انتخاب کنید، ما به شما طلای چهارده تا هجده عیار را توصیه می کنیم. هر چه عیار طلا بیشتر باشد، رنگ زرد آن پررنگ تر، ولی دوام و پایداری آن کمتر است و راحت تر خم می شود. عیار طلا نشان می دهد که چه مقدار از آلیاژ آن از طلا ساخته شده است یا به زبان دیگر این طلا چقدر خالص است. اغلب به طلای خالص، نقره، مس، نیکل و روی می افزایند. اگر طلا (24)عیار باشد صد در صد خالص است.
(7)مراقبت از زیورآلات
نگهداری از زیورآلات طلا هم بسیار مهم است. زیورآلات طلای خود را از مواد شیمیایی مانند محلول های شستشوی خانگی، وایتکس و کلر دور نگه دارید. بهتر است هنگام انجام کارهای منزل، انگشتر، دستبند و حلقه تان را کنار بگذارید. با این کار شما ساییدگی و خراشیدگی روزانه ی طلاهای تان را کاهش می دهید و طلاهای تان براق تر باقی خواهند ماند. بهتر است هر یک از زیورآلات طلای خود را در یک جعبه ی جداگانه نگهداری کنید تا سالم تر باقی بمانند.
