تبیان، دستیار زندگی

16 روش از بین بردن درد
اسمیت بعد از پرخورى غذاهایى مانند ژامبون، سیب‏زمینى سرخ شده و كیك و كشیدن سیگار، دوباره به مشاجره‏هاى بعد از شام با ژان مى‏پردازد. مدت زیادى نمى‏گذرد كه اسمیت با عصبانیت و صورت برافروخته در هواى زمستانى به بیرون از خانه مى‏رود.
چند دقیقه بعد، او دست خود را مشت مى‏كند و به سینه‏اش فشار مى‏دهد؛ پنج دقیقه بعد، درد او ساكت مى‏شود و به یاد حرف دكترش مى‏افتد كه به گفته بود: درد او حمله‏ى قلبى نیست بلكه آنژین صدرى است. این درد نشانه بسته شدن رگ‏هاى قلب او با چربى است كه نمى‏گذارد خون كافى به راحتى به قلب برسد. غذاى چرب و پر نمك، عصبانیت او، رفتن در هواى سرد و پارو كردن برف در به وجود آمدن این درد مؤثر بوده‏اند.

به زندگى نگاه جدیدى داشته باشید.
 

بسیارى از پزشكان معتقدند كه بیماران آنژینى باید افق روشنى را در زندگى خود دنبال كنند و تغییراتى را در روش زندگى خود ایجاد كنند كه به طول عمر آنها بیفزاید.
جاى نگرانى است كه بیماران داروهاى گران قیمت مصرف مى‏كنند ولى براى تغییر روش زندگى‏شان فكرى نمى‏كنند. ما معمولا به دنبال راه‏حل‏هایى سریع براى مشكلات خود هستیم؛ اما باید بدانید كه این روش براى آنژین و بیمارى‏هاى قلبى كارایى ندارد.
تا وقتى كه خود بیمار حاضر به همكارى كامل نباشد، به هدف نمى‏رسیم. اگر اراده و تمایل كافى براى زندگى سالم‏تر وجود داشته باشد، تغییرات ضرورى دیگر سریع‏تر و آسان‏تر به دست مى‏آید.

هوا را آلوده نكنیم.
 

ترك سیگار مهم‏ترین كار براى سیگارى‏هاست، یعنى در درجه‏بندى یك تا ده، اهمیت آن ده مى‏باشد. دود سیگار میزان دى‏اكسید كربن خون را افزایش مى‏دهد و به همین دلیل جاى اكسیژن را در خون مى‏گیرد؛ پس در هنگام آنژین كه انسداد رگ‏هاى خون رسان به قلب وجود دارد كشیدن سیگار كارى بسیار خطرناك است. اشخاصى كه سیگار را ترك مى‏كنند، بلافاصله دوره‏هاى آنژین آنها كم مى‏شود.
علاوه بر این، سیگار كشیدن باعث چسبندگى پلاكت‏ها به یكدیگر نیز مى‏شود و با این كار رگ‏هاى بسته شما را بسته‏تر مى‏كند و بالاخره دود سیگار باعث كاهش اثر داروهاى مصرفى مى‏شود.
مطلب مهم دیگر اینكه مطالعات درباره بیماران آنژینى نشان مى‏دهد كه ترك سیگار موجب كاهش مرگ و میر این بیماران به نصف مى‏شود.

هر چه كم‏تر غذا بخورید، بهتر است.
 

نمك، چربى و كالرى )انرژى( مصرفى باید كاهش پیدا كند. غذاى پر چرب و پر نمك فشار خون را بالا مى‏برد و این باعث ایجاد حمله آنژین مى‏شود. اكثر پزشكان پیشنهاد مى‏كنند كه 30 درصد كالرى مصرفى از چربى‏ها باشد؛ بنابراین باید مصرف روغن‏هاى جامد )كه در دماى اتاق جامد هستند( را كاهش دهیم.
براى كنترل میزان چربى در رژیم غذایى‏تان به نكات زیر توجه نمایید:
- در روز بیشتر از 170 گرم گوشت غذاى دریایى نخورید.
- از گوشت‏هاى كم چربى استفاده كنید؛ قبل از پختن گوشت، چربى‏هاى آن را جدا كنید؛ گوشت چرخ كرده‏ى گاو نیز نباید بیشتر از 15 درصد چربى داشته باشد.
- در صورت امكان، پوست پرندگان )مرغ، غاز، اردك و...( را قبل از پختن جدا كنید و اگر ممكن نیست، در هنگام خوردن این كار را انجام دهید.
- سعى كنید از گوشت گوسفند، ماهى و مرغ كمتر استفاده كنید. این گوشت‏ها را با مقادیر زیادى سبزى در روغن مایع تفت دهید.
- از گوشت‏هایى كه داراى كلسترول هستند مانند دل، جگر و قلوه پرهیز كنید.
- از محصولات لبنى بدون چربى و یا 1 درصد چربى استفاده كنید و در مصرف پنیرهاى موجود در بازار دقت كنید. بعضى از پنیرهاى كم چرب، نمك زیادى دارند.
- مصرف میوه‏هاى تازه و سبزیجات را افزایش دهید و بیشتر از غلات و مخصوصا سبوس جو استفاده كنید؛ زیرا ثابت شده كه این ماده در پایین آوردن میزان كلسترول خون مفید است.

ورزش زمان آنژین را به تأخیر مى‏اندازد.
 

بسیارى از بیماران فكر مى‏كنند كه چون ورزش باعث فعالیت شدید قلب مى‏شود، پس موجب آنژین مى‏شود و باید از آن پرهیز كرد.
مطالعات موجود نشان مى‏دهد نیمى از بیمارانى كه در انتظار پیوند قلب بودند و براى آماده‏تر شدن ورزش مى‏كردند، بعد از چندین ماه كاملا بهبود یافته‏اند و دیگر به پیوند قلب احتیاجى نداشته‏اند؛ البته باید دانست كه در هنگام شروع این ورزش‏ها، معمولا این بیماران دچار آنژین مى‏شوند ولى باید میزان تمرین‏ها را با بدن خود متناسب سازند. اگر احساس مى‏كنید كه با این تمرین‏ها دچار حمله آنژین مى‏شوید باید كمى از آنها بكاهید و لزومى ندارد كه به طور كامل از آن دست بكشید.
ممكن است تعجب كنید كه چرا ورزش این قدر مهم و حیاتى است. اولین دلیل این است كه ورزش مى‏تواند باعث كاهش و یا حتى از بین رفتن استرس شود؛ همچنین در كاهش وزن هم مؤثر است؛ ورزش مى‏تواند باعث كاهش ضربان قلب شود و فشار خون را پایین آورد، در نتیجه از میزان نیاز شما به دارو مى‏كاهد.
با ورزش كردن، عضلات ورزیده، اكسیژن بیشترى را از خون شریانى جذب مى‏كنند و این باعث كاهش كار قلب مى‏شود؛ زیرا میزان پمپاژ خون براى همان میزان اكسیژنى كه باید به عضلات برسد، كم‏تر مى‏شود.
قبل از شروع تمرین‏هاى ورزشى با پزشك خود مشورت كنید و تست استرس )STRESS( را انجام دهید. با این كار محدوده‏ى فعالیت مجاز شما معلوم مى‏شود. شما باید درباره‏ى اینكه چه مقدار درد براى شما قابل تحمل است با پزشك صحبت كنید. همیشه خود را به تدریج گرم كنید، مخصوصا هنگامى كه مى‏خواهید در هواى سرد، بیرون بروید.

روش‏هاى جایگزین
 

چربى: كمترین میزانى كه مى‏توانید چربى مصرف كنید؟
 

آیا شما مى‏توانید یك عمر بدون كره، خامه، كیك پنیر و تخم‏مرغ زندگى كنید؟ آیا شما مى‏توانید از غذاهاى پر چربى مثل گوشت سینه و یا غذاهاى پر نمك مثل سیب‏زمینى سرخ شده چشم‏پوشى كنید؟ و فقط از سبزى، میوه و حبوبات استفاده كنید؟
مطمئنا مى‏توانید؛ زیرا هزاران نفر این كار را انجام داده و مى‏دهند و پیشرفت قابل ملاحظه‏اى را در سلامت قلب خود مشاهده كرده‏اند.
ما رژیمى را پیشنهاد مى‏كنیم كه 10 درصد كالرى آن از چربى است؛ یعنى نباید در روز بیشتر از 100 گرم از گوشت چربى‏دار استفاده كرد؛ و چون به طور متوسط، حدود 50 درصد رژیم آمریكایى‏ها از چربى مى‏باشد، این كار، خیلى سخت است.
ولى نتیجه‏ى این كار، خیلى مفید است »فشار خون كاهش مى‏یابد؛ كلسترول پایین مى‏آید؛ حملات درد سینه كم‏تر مى‏شود و علایم بالینى هم بهبود مى‏یابند« و در بسیارى از موارد، مى‏توانیم بعضى از داروها را حذف كنیم.
در مطالعه روى 893 بیمار، بعد از چهار هفته از این رژیم، سطح كلسترول خون، حدود 25 درصد كاهش یافته است و 62 درصد دیگر به دارو نیازى نداشته‏اند.
رسیدن میزان دریافت كالرى از چربى به 10 درصد، چقدر به واقعیت نزدیك است؟ تنها 10 درصد افراد جامعه مى‏توانند این كار را بكنند. به نظر مى‏رسد تأمین 30 درصد كالرى از چربى، واقع بینانه‏تر باشد.

یاد بگیرید آرامش خود را حفظ كنید.
 

اگر چه راه‏هاى دارویى و ورزشى براى آرامش وجود دارد، ولى یاد بگیرید احساسات‏تان را قبل از این كه بر شما چیره شوند، كنترل كنید. ما افرادى را مى‏شناسیم كه هیچ وقت دچار حمله آنژین نمى‏شدند مگر اینكه با همسرشان مشاجره مى‏كردند.

هر روز یك قرص آسپیرین مصرف كنید.
 

در كسانى كه آنژین ناپایدار دارند )نوعى از آنژین كه در حالت استراحت به سراغ انسان مى‏آید(، آسپیرین مى‏تواند زندگى بیمار را نجات دهد. به نظر مى‏رسد آسپیرین از مراحل اولیه لخته شدن خون جلوگیرى مى‏كند. اگر خون شما زود لخته شود، نمى‏تواند از رگ‏هاى كوچك عبور كند و در نتیجه ممكن است باعث تحریك حمله قلبى شود.
در مطالعه‏اى كه در یك بیمارستان در كانادا صورت گرفت، محققان دریافتند كه بیمارانى كه هر روز چهار قرص آسپیرین مصرف مى‏كنند، احتمال حمله‏ى قلبى آنها به 51 درصد كاهش یافته است.
باید توجه داشته باشید كه به علت عوارض جانبى این دارو و تداخل آن با بعضى از داروها، بیماران باید قبل از مصرف آن، حتما با پزشك خود مشورت نمایند.

شب‏ها بدن خود را روى سطح شیب‏دار قرار دهید.
 

اگر شما در طول شب، دچار حملات آنژینى مى‏شوید، سر رختخواب خود را 7 تا 5 / 10 سانتى‏متر بالاتر ببرید. انجام این كار از تعداد حملات مى‏كاهد.
خوابیدن در چنین وضعیتى خون بیشترى را در حوضچه‏هاى خونى پاهاى شما نگه مى‏دارد و بنابراین خون كمترى به رگ‏هاى كوچك قلب شما مى‏رسد و نیاز به نیتروگلیسیرین )ماده‏ى گشاد كننده‏ى رگ‏ها( كم‏تر مى‏شود.

پاى خود را روى زمین بگذارید.
 

اگر در شب دچار حملات آنژین مى‏شوید، یك راه دیگر به جز مصرف نیتروگلیسیرین وجود دارد. به سادگى بر لبه‏ى تختخواب خود بنشینید، به طورى كه كف پاى شما روى زمین باشد، این كار اثرى همانند مصرف نیتروگلیسیرین دارد. اگر احساس كردید كه علایم شما به سرعت فروكش نكرد، داروهاى خود را مصرف كنید.