تبیان، دستیار زندگی

23 روش كنترل كننده
چه پیك‏نیك بزرگ! شما به سختى انتظار مى‏كشید تا بازى به پایان برسد و بتوانید به غذاهاى لذیذى كه در زیر آفتاب تابستانى انتظار شما را مى‏كشند، برسید.
اكنون چند ساعت مى‏گذرد. انگار توپ، محكم به شكم‏تان خورده است. دچار سرگیجه و تهوع هستید، استفراغ مى‏كنید و اسهال دارید. مطمئنا بقیه روز را باید استراحت كنید. چه اتفاقى افتاده است؟ از شانس شما غذا به باكترى سمى آلوده بوده است و دچار حالتى معروف به مسمومیت غذایى شده‏اید. باكترى استافیلوكوك، به غذاى‏تان منتقل شده است. روده‏هاى شما در معرض حمله شدیدى قرار گرفته است و براى یك روز یا بیشتر كه بدن‏تان در حال مبارزه با میكروب‏ها باشد، احساس بسیار بدى خواهید داشت. بنابراین با كارهاى زیر مقاومت بدن‏تان را بالا ببرید:

مایعات فراوان مصرف كنید.
 

باكترى‏ها موجب آسیب به مسیر روده‏اى و از دست رفتن زیاد مایع مى‏شوند. آب، بهترین مایع جایگزین است. بعد از آن مایعات صاف نظیر آب سیب، سوپ و آبگوشت، بهترین مایعات مى‏باشند. كوكاكولاى غیر گازدار نیز مفید است و باعث آرام شدن معده مى‏شود. دكتر گارآگوسى مى‏گوید كه شما مى‏توانید گاز نوشیدنى‏ها را با ریختن متناوب آن از یك لیوان به لیوان دیگر بگیرید.

كم و به آرامى بنوشید.
 

نوشیدن مقدار زیاد مایع در یك وعده مى‏تواند باعث تحریك استفراغ شود.

از این تركیب غذایى استفاده كنید.
 

استفراغ و اسهال مى‏تواند الكترولیت‏هاى مهم بدن نظیر پتاسیم، سدیم و گلوكز را دفع كند. براى جبران آن مى‏توانید از مكمل‏هاى الكترولیتى استفاده كنید و یا به پیشنهاد دكتر حین مفنسون »رئیس مؤسسه تحقیقات ملى سلامت« مى‏توانید از این نسخه استفاده كنید: آب میوه‏ها )حاوى پتاسیم( را با نصف قاشق چاى خورى عسل یا شیره‏ى ذرت )حاوى گلوكز( و یك سر انگشت نمك )سدیم كلراید( مخلوط كنید.

آنتى اسیدها را براى سوزش معده نگه دارید.
 

آنتى اسیدها، باعث كاهش اسید معده مى‏شوند و دفاع بدن را در برابر باكترى‏ها كاهش مى‏دهند. دكتر موفنسون مى‏گوید: اگر آنتى اسید مصرف كنید باكترى‏ها مى‏توانند در تعداد بیشتر و زمان كوتاه‏ترى تكثیر یابند.

جلوى پیشرفت و بهبودى را نگیرید.
 

دانیل رودریگه »اپیدمیولوژیست مركز كنترل بیمارى‏ها در جورجیا« توضیح مى‏دهد: بدن شما سعى مى‏كند كه ارگانیسم‏هاى سمى را دفع كند. در بعضى از موارد مصرف داروهاى ضد اسهال مى‏تواند در توانایى بدن براى مبارزه با عفونت تداخل ایجاد كند. پس از این داروها پرهیز كنید و بگذارید كه بیمارى سیر طبیعى خود را طى كند. اگر احساس مى‏كنید كه باید داروى خاصى بخورید، ابتدا با پزشك‏تان مشورت كنید.

حالت استفراغ را در خود تحریك نكنید.
 

اجازه ندهید كه واژه مسمومیت شما را بترساند و شما را وادار كند كه انگشتتان را داخل گلو ببرید؛ ابدا نیاز به چنین كارى نیست.

غذاهاى ملایم بخورید.
 

معمولا بعد از چند ساعت تا یك روز پس از این كه اسهال و استفراغ فروكش كرد، شما آماده خوردن غذاى مناسب هستید. معده شما مورد حمله قرار گرفته و آسیب دیده است. دكتر مفنسون مى‏گوید: با غذاهاى سهل الهضم شروع كنید. غلات، بیسكویت و یا سوپ را امتحان كنید. از غذاهاى پر فیبر، ادویه‏دار، اسیدى، چربى‏دار، حاوى قند و یا فرآورده‏هاى شیرى اجتناب كنید. این پرهیز غذایى را به مدت یك یا دو روز نگه دارید.

هشدار پزشكى
 

بعضى از بیماران، به مراقبت‏هاى ویژه نیاز دارند.
 

علایم معمول مسمومیت غذایى كه شامل درد و گرفتگى در شكم، تهوع، استفراغ اسهال، سرگیجه مى‏باشد ظرف یك یا دو روز از بین خواهد رفت. اما براى افراد بسیار جوان و یا مسن و یا بیماران دچار نقص سیستم ایمنى، مسمومیت غذایى مى‏تواند خیلى خطرناك باشد. این افراد با مشاهده اولین علایم مسمومیت باید به پزشك مراجعه كنند. اگر در گروه‏هاى بالا قرار ندارید در صورتى كه علایم بالا همراه نشانه‏هاى زیر بود، سریعا باید به پزشك مراجعه كنید:
اختلال در بلعیدن، صحبت كردن و یا نفس كشیدن، تغییرات بینایى و ضعف عضلانى، مخصوصا اگر بعد از خوردن قارچ، غذاهاى كنسرو شده و یا ماهى‏هاى صدف‏دار ایجاد شود.
- تب بالاى 7 / 37 درجه سانتى‏گراد.
- استفراغ شدید، بدین معنى كه شما نمى‏توانید هیچ گونه مایعى مصرف كنید.
- اسهال شدید بیش از یك یا دو روز.
- درد شكمى موضعى مداوم.
- تشنگى شدید، دهان خشك، كاهش ادرار و یا هنگامى كه شما پشت دست‏تان را نیشگون مى‏گیرید و پوست همان حالت مى‏ماند.
- اسهال خونى

اجازه ندهید كه دوباره اتفاق بیفتد.
 

دكتر دانیل رودریگه مى‏گوید: شما همیشه نمى‏توانید رستوران‏هاى داخل شهر را مقصر مشكلات روده‏اى‏تان بدانید؛ بسیارى از موارد بى‏توجهى‏هاى داخل خانه منجر به مسمومیت غذایى مى‏شود. این قانون‏هاى عمومى را رعایت كنید تا به طور قابل ملاحظه‏اى شانس ابتلا به مسمومیت غذایى در شما كاهش یابد:
- دست‏تان را قبل از آماده كردن غذاها بشویید تا از انتقال باكترى‏هایى نظیر استافیلوكوك )كه به وفور در پوست و گلو یافت مى‏شود( و یا شیگلا )كه از طریق مدفوع منتقل مى‏شود( جلوگیرى كنید. بعد از كار با گوشت خام و تخم‏مرغ دست‏ها را دوباره بشویید.
- پروتئین‏هایى نظیر ماهى، مرغ، گوشت حیوانات اهلى، شیر و تخم‏مرغ را به صورت خام نخورید. از تخم‏مرغ‏هاى ترك خورده استفاده نكنید. گوشت خام، محلى براى تجمع باكترى‏ها است.
- گوشت خام را گرما بدهید یا سرد كنید. باكترى‏ها در دماى بالاى 5 / 65 و زیر 5 / 4 درجه سانتى‏گراد نمى‏توانند تكثیر پیدا كنند.
- گوشت را تا دمایى بپزید كه رنگ صورتى آن از بین برود. مرغ را نیز تا از بین رفتن رگه‏هاى قرمز رنگ و ماهى را تا پوسته پوسته شدن حرارت دهید. پختن كامل تنها راهى است كه شما مى‏توانید مطمئن شوید كه باكترى‏هاى بالقوه مضر، كشته شده‏اند.
- در هنگام كار با مایكروویو از حرارت سنج استفاده كنید. این كار باعث اطمینان از پختن گوشت مرغ یا گاو مى‏شود.
- براى اطمینان از مزه غذا، خوراك ماهى، گوشت خام در حال پخت و حتى مایه‏ى كلوچه را امتحان نكنید. بگذارید این غذاها كاملا پخته شوند.
- اجازه ندهید كه عصاره‏ى گوشت خام به داخل غذاهاى دیگر نفوذ كند. چرا كه مى‏تواند غذاهاى سالم دیگر را آلوده كند.
- از تخته و ظروف جدا براى بریدن گوشت و دیگر غذاها استفاده كنید و این وسایل را با آب و صابون و یا سفید كننده بشویید. این كار از انتقال آلودگى جلوگیرى مى‏كند.
- میزهاى آشپزخانه و دربازكن‏ها را كاملا بسایید و داخل فرورفتگى‏ها و درزها را كاملا تمیز كنید، این كار مانع جمع شدن باكترها در درزها مى‏شود.
- ابرهاى شستشو را مرتبا عوض كنید و از كاغذ توالت براى تمیزى پیشخوان‏ها استفاده كنید.
- غذا را بیش از دو ساعت در دماى اتاق نگذارید و از خوردن هر گونه غذایى كه شك دارید به مدت طولانى خارج از یخچال قرار گرفته، خوددارى كنید. باكترها در غذاهاى گرم پروتئینى نظیر گوشت، تخم‏مرغ، كیك‏هاى كرم‏دار، سس و سالاد سیب‏زمینى رشد مى‏كنند.
- بگذارید یخ گوشت در یخچال آب شود. باكترى‏ها مى‏توانند در حالى كه مركز گوشت هنوز یخ زده است، در سطح آن تكثیر یابند.
- باقى مانده غذاهاى خورده شده را بلافاصله حتى در صورت گرم بودن در یخچال بگذارید.
- هرگز قارچ‏هاى وحشى را نكنید و نخورید. بعضى از این قارچ‏ها حاوى مواد سمى است كه به سیستم عصبى حمله مى‏كند و مى‏تواند كشنده باشد. چیدن قارچ‏هاى وحشى را به متخصصین واگذار كنید.
- هرگز غذاهاى كنسرو شده را قبل از بیست دقیقه جوشاندن مزه نكنید. اگر به درستى كنسرو نشده باشد باكترى‏هاى داخل آن مى‏توانند سم خطرناك تولید كنند.
هیچ غذایى را كه ظاهر سالم به نظر مى‏رسد و یا بوى مشكوكى دارد، مزه نكنید. از شیشه‏هاى ترك خورده یا باد كرده، قوطى كنسروهاى قر شده، مایعات صافى كه رنگ شیرى پیدا كرده‏اند و یا شیشه‏ها و كنسروهایى كه در هنگام باز كردن، فوران دارند و یا بوى آن به سرعت پخش مى‏شود، خوددارى كنید. آنها مى‏توانند حاوى باكترى‏هاى خطرناك باشند. مطمئن شوید كه این مواد را به دقت و در مكان امنى دور انداخته‏اید تا حیوانات خانگى در تماس با آنها قرار نگیرند.