تبیان، دستیار زندگی

این کتاب مجموعه مقالات تحقیقی است که به قلم دکتر سیدجعفر شهیدی و محمدرضا حکیمی به رشته تحریر درآمده است.

این کتاب برای نخستین بار توسط بوستان کتاب در قطع وزیری و در ۶۵۶ صفحه به چاپ رسیده است، به قیمت ۱۲ هزار تومان عرضه می‌شود.

برای معرفی کتاب «یادنامه علامه امینی» که یادگاری ارزشمند از دو استاد بزرگوار، دکتر شهیدی و محمدرضا حکیمی است، ترجیح دادیم که «اشاره» استاد خسروشاهی را که در مقدمۀ کتاب درج شده است، بیاوریم و دوستان را به تهیه یک جلد از کتاب و مطالعه آن، دعوت می کنیم.

اشاره : علامه بزرگوار، آیت الله، شیخ عبدالحسین امینی تبریزی، آن طور که خود در مقدمه کتاب ارزشمند شهداء الفضیله ـ چاپ نجف، مطیعه الغری، 1355 هـ ـ ق نوشته است، از تلامذه والد ماجد این جانب، مرحوم آیت الله سید مرتضی خسروشاهی، در مدت اقامت در تبریز بوده و مراحلی از دوران تحصیل علوم اسلامی را در خدمت ایشان طی نموده است. فرزند علامه امینی، جناب استاد شیخ رضا عبدالحسین امینی در مقدمۀ چاپ چهارم کتاب الغدیر، صفحه 56، در این باره می نویسد:

«... أنهی سطوح الفقه والأصول علی عدد من أجله علماء تبریز أمثال: آیت الله السیّد مرتضی الخسروشاهی من أساطین العلم، و جهابذة الفقه، و کبار علماء تبریز.. له آثار علمیّه و مآثر فکریّه تنّم علی طول باعه وسعه اطّلاعه...»... و علامه امینی پس از طی این مراحل علمی در تبریز، برای ادامه تحصیل عازم حوزه علمیه نجف اشرف می گردد.

... با این سابقه، هر وقت علامه امینی به ایران می آمد، به زیارت ایشان می رفتم و چندین بار با ایشان دیدار داشتم؛ یک بار در قم و یک بار در تهران و بار سوم در مشهد مقدس... و با توجه به این که ایشان خود را «تلمیذ پدر» می نامید، همواره مرا که طلبه نوجوانی بودم، مورد محبّت و تفقد قرار می داد...

در سال 1338 ش که من به مشهد مشرف شده بودم، علامه امینی هم آن جا بود و به درخواست طلاب و فضلا و در طلیعه آنان استاد محمد رضا حکیمی، چند شبی در مدرسه نواب، ضمن اقامه نماز جماعت، برای طلاب و فضلا سخنرانی می کرد و مدرسه نواب با آن وسعت، مملو از جمعیت می شد و در خیابان های اطراف تا مسجد «ملا هاشم» نیز عده ای از مردم، ایستاده یا نشسته، به بیانات و سخنان علامه امینی گوش فرا می دادند.

... روزی برای دیدار، به محل اقامت ایشان که در آخر «بازار سرشور» قرار داشت، رفتم که عده ای از طلاب نیز آن جا حضور یافته بودند... علامه امینی ضمن سخن از استاد خود، به من گفتند: اگر بگویم که بانی و باعث اصلی تألیف الغدیر ابوی شما بود اغراق نگفته ام، چون من وقتی کتاب اهداء الحقیر، فی معنی حدیث الغدیر ایشان را که به سال 1352 هـ ـ ق در نجف اشرف چاپ شده بود خواندم، متوجه شدم که وقتی برای تبیین معنای «ولی» و «مولی» در حدیث غدیر، می شود یک جلد کتاب تألیف نمود، چرا برای روشن ساختن اصل موضوع اقدامی نشود؟ این بود که به فکر تألیف الغدیر افتادم. البته قبلاً گفته ام که برای تألیف آن چهل سال تلاش کرده ام و حدود یک صد هزار جلد کتاب خطی یا چاپی را به طور مکرر، مورد مطالعه و مراجعه قرار داده ام...

علامه امینی در کتاب الغدیر، ضمن معرفی مؤلفان درباره حدیث الغدیر، درباره کتاب والد چنین می نویسد:

«المؤلّفون فی حدیث الغدیر.... بلغ اهتمام العلماء بهذا الحدیث إلی غایه غیر قریبه، فلم یقنعهم إخراجه بأسانید مبثوثه خلال الکتب حتی أفرده جماعه بالتألیف، فدوّنوا ما انتهی إلیهم من أسانیده و ضبطوا ما صحّ لدیهم من طریقه، کلّ ذلک علی کلاء متنه من الدثور، و عن تطرّق ید التحریف إلیه. فمنهم: السیّد مرتضی الخسروشاهی التبریزی، أفرد کتابه فی دلاله الحدیث وأسماه: إهداء الحقیر فی معنی حدیث الغدیر. طبع فی العراق. أغرق نزعاً فی التحقیق ولم یبق فی القوس منزلاً...».

و خوشبختانه این کتاب با مقدمه و توضیحات اینجانب، تحت عنوان: «معنی حدیث الغدیر»، چندی پیش از سوی مؤسسه «بوستان کتاب» تجدید چاپ شده و در اختیار فضلا و طلاب قرار گرفته است...

... این سابقه آشنایی با مرحوم آیت الله امینی، موجب شد که سالیانی پیش کتاب ارزشمند یادنامه علامه امینی را که به کوشش دو استاد بزرگوار، مرحوم دکتر سید جعفر شهیدی و حجت الحق، استاد محمدرضا حکیمی تهیه و تنظیم شده و در تهران به چاپ رسیده بود، یک بار هم توسط اینجانب و در «قم» و از سوی «انتشارات رسالت» برای بزرگداشت یاد و خاطرۀ آن بزرگ مرد تاریخ شیعه، تجدید چاپ گردد.

... چندی پیش در دیداری با استاد حکیمی سخن از این کتاب به میان آمد و ایشان اظهار علاقه نمودند که به مناسبت چهلمین سال درگذشت آن بزرگوار ـ 1389 ش ـ کتاب یک بار دیگرتجدید چاپ شود و در اختیار علاقه مندان قرار گیرد. و سپس به درخواست بنده ظاهراً تنها نسخه خود را با یادداشتی کوتاه برای اینجانب فرستادند.

یادداشت ایشان چنین بود: «به پاس جهاد چهل سالۀ او، در راه تألیف کتاب الغدیر و دعوت مسلمانان جهان به شناخت حقیقتی ژرف و وحدتی راستین و متعالی... کتاب عظیم و بزرگ وی که برای شناساندن «اکنون» و تجهیز «آینده»، گذشته تاریخ را روشن کرد».

این بود که علی رغم کثرت کار تصمیم به چاپ جدید آن گرفته شد.

به علت اهمیت کتاب و موقعیت نویسندگان و پدیدآورندگان آن، به نظرم رسید که آن را به ناشری بسپارم که از عهدۀ چاپ شایستۀ آن با ویرایش و حروفچینی جدید برآید.. و این بود که به مدیریت محترم انتشارات «مؤسسۀ بوستان کتاب» پیشنهاد کردم که به چاپ و نشر آن اقدام نمایند و خوشبختانه پیشنهاد بنده برای تحقق این امر، مورد قبول افتاد و اینک کتاب با ویرایشی نو و حروفچینی جدید و در شکلی آراسته و بایسته، برای استفاده عموم به دست چاپ و نشر سپرده می شود...

از استاد ارجمند حضرت آقای محمد رضا حکیمی که طبق معمول و با کمال لطف، حق نشر آن را به «مرکز بررسی های اسلامی ـ قم» واگذار کردند و همچنین مدیریت محترم در «مؤسسۀ بوستان کتاب» که چاپ و نشر را پذیرفتند و همچنین همکاران ارجمند در «مرکز بررسی های اسلامی»، که هر کدام به نحوی در آماده سازی و نشر این چاپ از کتاب، سهمی دارند، سپاسگزارم و از خداوند متعال برای همۀ آنان سلامتی و توفیق روزافزون خواستارم.

سید هادی خسروشاهی
قم: مرکز بررسی های اسلامی
89/11/22

«به نقل از پایگاه اطلاع رسانی مرکز بررسی های اسلامی»

http://iscq.ir/?part=news&inc=news&id=82