تبیان، دستیار زندگی

اگر شخصی آرزوی مرگ کند گناه دارد؟

البته به یاد مرگ بودن عامل بسیار مهمی در جلوگیری از معاصی و گناهان است. از این رو در روایات بسیار به آن سفارش شده است. ولی باید توجه داشت که نعمت وجود و هستی و زندگی در این جهان از نعمت‏های بزرگ الهی است. کسی که آرزوی مرگ می‌‏کند، گویا این نعمت بزرگ را کفران کرده و آن را نادیده می‏انگارد.

با توجه به اینکه خداوند انسان را به این جهان آورده، باید هر چه بیش تر از فرصت استفاده کند. بهترین بهره برداری را از زندگی این جهان داشته باشد. بهره‏ای که همراه با کمال انسانی و تقرب به خدا باشد و سبب نجات در آخرت شود.

در حدیث آمده است که روزی پیامبر اکرم به عیادت بیماری رفت. از او احوالپرسی کرد. بیمار از درد و مشکلاتش نالید و آرزوی مرگ کرد. حضرت به او فرمود: «لَا تَتَمَنَّ الْمَوْتَ فَإِنَّکَ إِنْ تَکُ مُحْسِناً تَزْدَدْ إِحْسَاناً وَ إِنْ تَکُ مُسِیئاً فَتُؤَخَّرُ تُسْتَعْتَبُ فَلَا تَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ؛ (1) آرزوی مرگ نداشته باش، زیرا اگر تو آدم خوب و نیکو کاری باشی با طولانی تر شدن عمرت بر کارهای نیک شما افزوده می‌شود و اگر آدم بدی باشی با تأخیر افتادن مرگت، چه بسا دچار عتاب شوی.(در نتیجه توبه کنی و یا گرفتار سختی و رنج هایی در دنیا شوی که کفاره بدی ها و گناهانت شود و به خاطر آن آمرزیده شوی) ».

چنان که از امیر المومنین(ع) نیز نقل شده که : «لَا تَتَمَنَّوُا الْمَوْتَ فَإِنَّ هَوْلَ الْمُطَّلَعِ شَدِیدٌ وَ إِنَّ مِنْ سَعَادَةِ الْمَرْءِ أَنْ یَطُولَ عُمُرُهُ وَ یَرْزُقَهُ اللَّهُ الْإِنَابَةَ إِلَى دَارِ الْخُلُودِ ؛ (2) یعنی آرزوی مرگ نکنید زیرا ترس و اضطراب لحظه‌های جان دادن و سکرات مرگ بسیار شدید و سخت است. یکی از خوشبختی‌های انسان این است که عمرش طولانی باشد و در نتیجه با توبه و انابه به سوی قیامت و سرای ابدی برود».

از این رو آن حضرت در بیان دیگری می‌فرماید:«لا تتمنّ الموت الّا بشرط وثیق؛ (3) آرزوی مرگ نکنید، مگر آن که در اثر اطاعت و بندگی خدا، آخرتش را آن چنان آباد کرده باشد که به نجات و خلاصی خود وثاقت و اطمینان داشته باشد».

یکی از آن راه‌ها شهادت است. از این رو در دعاها و سیره ائمه اطهار(ع) درخواست شهادت شده است، یا شهادت در راه خدا را یکی از آرزوهای خود دانسته‌اند. آری در برخی از مواقع لازم است انسان آرزوی مرگ کند و آن زمانی است که نمی‏تواند خود را از معصیت خدا باز دارد و برای ترک گناه راهی جز مرگ ندارد. ولی در غیر این صورت لازم است از خداوند عمری با برکت بخواهد. عمری که سراسر آن در راه عبادت خدا و اطاعت او صرف گردد.

چنان که امام سجاد (ع) در مناجات با خدا عرض می‌کند:«الهی عَمِّرْنِی مَا کَانَ عُمُرِی بِذْلَةً فِی طَاعَتِکَ فَإِذَا کَانَ عُمُرِی مَرْتَعاً لِلشَّیْطَانِ فَاقْبِضْنِی إِلَیْک؛ (4) خدای من ! تا زمانی که عمرم و اوقاتم صرف طاعت تو می شود به من عمر بده، و آن زمانی که عمرم می خواهد چراگاه شیطان شود، مرگم را برسان و مرا در قبض قدرت خود بگیر تا شیطان از وجودم بهره نبرد».

نکته‌ای که در پایان لازم است به آن توجه کنید این است که:
آرزوی مرگ از سوی یک مومن نباید ناشی از ناتوانی در برابر مشکلات زندگی باشد. فرد مومن باید در زندگی از هر جهت قوی باشد و با استفاده از دانش و معرفت، درایت و فهم خود و نیز مشورت و کمک خواستن از مومنان دیگر، گرفتاری های زندگی خود را رفع کند و با عزت، سر بلندی و سر فرازی زندگی خداپسندانه داشته باشد.

پی نوشت‌ها:
1. محمد بن الحسن الحر العاملی، وسائل الشیعه، الناشر:موسسه آل البیت، قم، سنه النشر/1409 ه. ق، ج2، ص449 .
2. العلامه المجلسی، بحار الانوار، الناشر:موسسه‌الوفاء، بیروت، لبنان، سنه النشر/1404 ه. ق ، ج6، ص 138 .
3. عبد الواحد بن تمیمی آمدی، معجم الفاظ غرر الحکم درر الکلم، الناشر: مرکز الابحاث و الدراسات الاسلامیه، تاریخ النشر/ذی القعده 1413. / تحقیق مصطفی درایتی، 1072 .
4. بحار الانوار، ج 70، ص61 .

*مرکز ملی پاسخگویی به سوالات دینی