تبیان، دستیار زندگی

1ـ مدرسه نواب میرزا صالح كه بنای بزرگی است دارای املاك موقوفه است و از 10 تا 60 نفر طلبه در آن سكنی دارند.

2ـ مدرسه حاجی حسین كه چند باب دكان وقف آن است و طلبه آن معدود است.

3ـ مدرسه ملا محمد باقر كه كاروانسرایی با چند باب دكان موقوفه دارد و امور آن خیلی منظم و از 80 تا 90 نفر طلبه دارد.

4ـ مدرسه فاضل خان كه املاك و دكاكین زیاد بر روی آن وقف شده است و كتابخانه یی دارد كه آن را هفتاد هزار تومان قیمت می‌كنند.

5ـ مدرسه ملا تاجی این مدرسه حالا هیچ طلبه ندارد فقط جای توقف است.

6ـ مدرسه میرزا جعفر كه این مدرسه را میرزا جعفر نامی ساخته كه در هند تحصیل مال و مكنت كرده است مدرسه میرزا جعفر بنایی است عالی و باشكوه و املاك موقوفه زیاد دارد، پنجاه الی شصت نفر طلبه در آن سكنی دارند.

7ـ مدرسه سعدالدین یا مدرسه پایین پا كه طرف پایین روضه مقدسه واقع شده این مدرسه هم خیلی منظم است یك باب حمام و كاروانسرا وچند باب دكان و املاك موقوفه دیگری دارد و پنجاه نفر طلبه در آن سكنی دارند.

8ـ مدرسه بالاسر كه در طرف بالای روضه مباركه است و مدرسه ایست پاك و تمیز و مقداری املاك و دكاكین موقوفه دارد بیست نفر طلبه در آن مسكن دارند. این مدرسه را بعضی از شاهزادگان اخلاف امیر تیمور بنا كرده‌اند.

9ـ مدرسه پریزاد خانم كه بنای كوچكی است. این زن از جواری گوهرشاد آغا است و در همان وقت كه خانم او مسجد گوهرشاد را می‌ساخت او نیز این مدرسه را بنا كرد و موقوفه برای آن قرارداد 20 الی 30 طلبه در این مدرسه سكنی دارند.

10ـ مدرسه دو در كه آن نیز از ابنیه شاهزادگان تیموری است و موقوفه هم دارد.

11ـ مدرسه سلیمان خان اعتضاد الدوله از امرای معظم قاجاری است موقوفه دارد. از پانزده الی ده طلبه در آن سكنی دارند.

12ـ مدرسه خیرات خان كه بنائی بزرگ بوده و حالا خراب است و از 15 الی 20 نفر طلبه ندارد موقوفه عمده آن چند باب دكان است.

13ـ مدرسه عبدل خان كه حال خالی از طلبه است گویند بانی این مدرسه قرار بود كه طاقچه برای حجره‌های مدرسه قرار ندهند زیرا كه طلاب از فرط تنبلی حالت برخاست و كتاب از طاقچه آوردن و نگاه كردن نداشته و باید كتاب آنها روی زمین و در دور و اطراف آنها باشد و از این برمی آید كه در این قسم طلبه‌ها چندان ذوق تحصیل نیست و اگر كسی را محروم بدانند خودشان هم به همین معنی اعتراف می‌نمایند.

14ـ مدرسه عباسقلی خان كه بانی آن از طایفه شاملو است بنای جامع و كاملی است موقوفات بسیار از املاك و حمام و دكاكین دارد.

15ـ مدرسه حاجی رضوان كه چندان وسعتی ندارد ده نفر طلبه در آن سكنی دارند موقوفه آن چند باب دكان و حمام است.

در مدارس دینی اصول دین اسلام (اصول مذهب شیعه) و فلسفه ما بعد الطبیعه و علم منطق، ریاضیات و نجوم رواج دارد. روش تدریس خوب نیست و حجم دروس اندك است.

 منبع:http://mashhad0511.tebyan.net/viewPost.aspx?PostID=178723