خودروسازانی که از ایران کوچ کردند
خودروسازی
ایران در طول حدودا نیم قرن فعالیت خود، میزبان شرکتهای خودروساز معتبر و
بزرگی بوده و این در حالی است که هم اکنون بیشتر آنها از کشور رفتهاند و
تنها نامی از خود در تاریخچه این صنعت به یادگار گذاشتهاند.جنرال موتورز،
لندروور، دوو، پروتون، فولکس واگن، بنز، فیات، سیتروئن و میتسوبیشی، 9
خودروساز بزرگی هستند که تحت تاثیر حواشی مسایل سیاسی، محدودیتهای
بینالمللی، جذاب نبودن بازار و مسائلی از این قبیل، از ایران رفتهاند و
در این بین، جنرال موتورز اولین است و میتسوبیشی آخرین بود.
چرا رفتند؟
بی
هیچ قضاوتی، به سراغ کارشناسان و قدیمیهای صنعت خودرو کشور میرویم، تا
از زبان آنها دلایل رفتن خودروسازان بزرگ را از ایران بشنویم.
در
این مورد، مشاور انجمن خودروسازان میگوید: مسائل سیاسی، حواشی بینالمللی و
ضعف خودروسازان داخلی، اصلیترین دلایل خروج خودروسازان بزرگ از ایران به
شمار میروند. داوود میرخانی رشتی میافزاید: اگر مسائل سیاسی را کنار
بگذاریم، فضای کسب و کار در ایران به شکلی بوده که خودروسازان بزرگ دنیا
اگر هم میخواستند، حضور در ایران برایشان نمیصرفید. وی ادامه میدهد:به
عنوان مثال بخش خصوصی همواره مشکل سرمایه گذاری و تولید داشته و این موضوع
یکی از دلایل بیانگیزه شدن خارجیها برای ادامه همکاری با آنها به حساب
میآید. به گفته وی، شاید اگر برای ماندن خودروسازان خارجی در ایران اصرار
میکردیم، برخی از آنها را از دست نمیدادیم، با این حال وقتی رغبتی نشان
نمیدهیم، آنها نیز، ایران را ترک میکنند. گفتههای میرخانی در شرایطی است
که یکی از کارشناسان اقتصادی کشور معتقد است، بازار ایران به اندازه کافی
برای خودروسازان خارجی جذابیت دارد، اما محدودیتهای بینالمللی، پیوند
آنها را با خودروسازی کشور قطع کرده است.وی با بیان اینکه برخی خودروسازان
بزرگ پس از انقلاب از ایران رفتند، تاکید میکند: در برخی موارد اموال آنها
نیز مصادره شد و مقدمات خروج خودروسازان بزرگی مانند جنرال موتورز فراهم
آمد. اما عضو هیات مدیره انجمن قطعه سازان نیز در مورد دلایل خروج
خودروسازان بزرگ از ایران، میگوید: پس از انقلاب، شرایط چندان مناسبی برای
ماندن خودروسازان خارجی در ایران فراهم نبود. محمدرضا نجفی منش با اشاره
به تاثیر مثبتی که خارجیها در خودروسازی ایران گذاشتند، میافزاید: بعد از
انقلاب نیز تا دوره نژادحسینیان که قانون خودرو را به مجلس برد و از ساخت
داخل حمایت کرد، اوضاع مناسب نبود، اما از آن زمان به بعد، شرایط رو به
بهبود رفت.
وی در مورد خودروسازانی که طی چند سال گذشته از ایران
رفته اند نیز میگوید: در این مورد عمدتا مسائل سیاسی تاثیرگذار بوده است،
هرچند که نباید نوع رفتار و سیاست مسوولان صنعت کشور را نیز بیتاثیر
دانست. به عبارت بهتر، در این ماجرا گاهی ما از فرصتها درست استفاده نکرده
ایم و گاهی نیز خارجیها خیلی سخت گرفته و سیاسی عمل کردهاند. اظهارات
نجفیمنش در شرایطی است که یکی از مسوولان بخش خصوصی خودروسازی کشور، 80
درصد دلیل خروج خودروسازان بزرگ از ایران را مسائل سیاسی میداند.
وی
میگوید: بخش خصوصی توان بخش دولتی را ندارد و به همین دلیل در مواجهه با
سیاسی بازیها و محدودیتهای بینالمللی، خیلی زود مغلوب میشود. این مقام
مسوول البته مسائل اقتصادی خودروسازان داخلی را نیز یکی از دلایل بی
انگیزگی خارجیها برای ماندن در ایران دانسته و تاکید میکند: شاید اگر
توان تولید و بنیه اقتصادی ما بالا بود، خودروسازان خارجی به شکلی
محدودیتهای بینالمللی را دور میزدند و در ایران میماندند.