خود بیمار انگاری عبارت است از اختلالی که در آن فرد قویاً اعتقاد دارد که مبتلا به یک بیماری جدی یا مرگبار است، علی‌رغم این که معاینات و بررسی‌های پزشکی کامل و همه جانبه هیچ مشکلی را نشان نداده‌اند. فرد معمولاً در مورد بیماری‌ها، تشخیص و درمان آنها اطلاعات زیادی کسب می‌کند زیرا به پزشکان زیادی مراجعه کرده و تحت بررسی‌های زیادی قرار می‌گیرد.
ـ علایم شایع:
اضطراب و شکایت مداوم از وجود علایمی در هر قسمتی از بدن. مشغولیت ذهنی در رابطه با احتمال ابتلا به بیماری قلبی یا سرطان در این افراد زیاد دیده می‌شود. علایم ممکن است تغییر کنند اما اعتقاد فرد به این که یک بیماری جدی دارد پا برجا می‌ماند. علایمی که بیشتر از بقیه از آنها شکایت وجود دارد، عبارتند از بی‌خوابی، مشکلات جنسی و ناراحتی گوارشی مثل نفخ، آروغ زدن و دل پیچه. علایمی که فرد از آنها شکایت دارد ممکن است تغییر کنند و بسیار اختصاصی، عمومی یا مبهم باشند.
ـ علل بیماری:
احتمالاً عارضه‌ای از سایر اختلالات روانی است، اما علت آن قطعی نیست. خود بیمار انگاری در افرادی که قبلاً یک بیماری جسمانی واقعی در کودکی داشته‌اند یا در ارتباط نزدیک با یک خویشاوند بیمار بوده‌اند بیشتر دیده می‌شود.
ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر:
ناشناخته هستند.
ـ پیشگیری:
راه خاصی برای پیشگیری از آن شناخته نشده است. باید سعی شود به کودک بیمار توجه بیش از حد مبذول نشود. به هنگام سلامتی نیز باید به کودک به حدکافی محبت کرد و از وی حمایت به عمل آورد.
ـ عواقب مورد انتظار:
معمولاً به درمان مقاوم است. اکثر بیماران تا آخر عمر بر این اعتقاد باقی می‌مانند که یک بیماری جدی دارند و مرتباً به پزشکان مختلف مراجعه می‌کنند.
ـ عوارض احتمالی:
هدر دادن پول برای کارهای پزشکی غیرضروری و گاهی خطرناک، اصرار بر انجام اعمال جراحی یا مصرف داروهای غیرضروری.
ـ درمان:
۱. ارزیابی روانی
۲. شرح حال و معاینه بالینی
۳. بررسی‌های پزشکی برای رد در یک بیماری جسمی
۴. خود بیماران هم باید سعی کنند تا به جای علایم روی سایر جنبه‌ها یا مشکلات زندگی تمرکز کنند. باید سعی شود از رفتن پیش پزشکان مختلف به‌طور دایمی و انجام آزمایشات مکرر خودداری شود.
۵. برای اعضای خانواده زندگی کردن با این افراد غالباً مشکل است زیر آنها مرتب نگران هستند و نیازمند توجه. این افراد واقعاً رنج می‌برند و باید سعی شود که از آنها حمایت به عمل آید. رفتار مثبت که به شکایات جسمی مربوط نیست را تشویق کنید و جایزه دهید. به هیچ عنوان مشوق «نقش بیمار» برای فرد نباشید.
ـ داروها:
معمولاً دارویی برای این اختلال ضرورت ندارد. پزشک ممکن است داروهای آرام‌بخش به‌طور کوتاه‌مدت تجویز کند.
ـ فعالیت:
محدودیتی برای آن وجود ندارد.
ـ رژیم غذائی:
رژیم خاصی توصیه نمی‌شود. از مصرف الکل جداً خودداری کنید.
ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علایم خود بیمار انگاری را دارید و می‌خواهید که کمک مناسب برای رفع این مشکل بگیرید. اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. آرام‌بخش‌های مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانی یا وابستگی ایجاد نمایند.
