سوختگی‌ها عبارت است از آسیب به پوست و گاهی سایر اعضا در اثر تماس با گرما، اشعه، الکتریسیته، یا مواد شیمیایی. خطر آسیب در شیرخواران و خردسالان از همه بیشتر است.
ـ علایم شایع:
سوختگی‌ها سه نوع هستند: سوختگی‌های درجه 1 محدود به لایه فوقانی پوست هستند. این نوع سوختگی‌ها باعث قرمزی، درد به هنگام لمس، درد، تورم و تب خفیف می‌شوند. در سوختگی‌های درجه 2، لایه‌های عمقی‌تر پوست تحت تأثیر قرار می‌گیرند. علایم شدیدتر هستند و معمولاً شامل تاول نیز می‌شوند. در سوختگی‌های درجه 3، تمام لایه‌های پوست تحت تأثیر قرار می‌گیرند. پوست سفید (به نظر پخته شده می‌رسد)، و ممکن است هیچ دردی در مراحل اولیه وجود نداشته باشد.
ـ علل بیماری:
افزایش درجه حرارت پوست ناشی از منابع حرارتی مثل آتش، بخار، یا الکتریسیته. شعله‌های باز و مایعات داغ شایعترین علل هستند. آسیب بافتی ناشی از مواد شیمیایی یا اشعه، از جمله اشعه خورشید آسیب ناشی از رعد و برق ممکن است باعث سوختگی‌های درونی شود بدون اینکه در روی پوست ضایعات زیادی دیده شود.
ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر:
استرس، بی‌احتیاطی، سیگار کشیدن در رختخواب، یا مصرف الکل. تمامی موارد فوق باعث افزایش احتمال حوادث می‌شوند. مشاغلی که دربرگیرنده قرار گرفتن در معرض گرما یا اشعه باشند، مثلاً آتش‌نشان‌ها، پلیس‌ها، یا کسانی که در کارخانه‌های صنایع نظامی کار می‌کنند. مشکل در سیم‌کشی ساختمان. آبگرم‌کن‌هایی که روی درجه حرارت بالا تنظیم شده باشند.
ـ پیشگیری:
در بیرون از خانه از کرم ضد آفتاب استفاده نمایید. خانه خود را از نظر آتش‌سوزی ایمن کنید. آژیر مخصوص دود در خانه نصب کنید، برای خروج اضطراری تمهیدات لازم را بیاندیشید، و به‌طور منظم مقابله با آتش‌سوزی را تمرین کنید. در نزدیکی آتش یا اشعه، لباس و وسایل حفاظتی مخصوص بپوشید و نکات ایمنی را به دقت رعایت کنید. از دست زدن به سیم‌های برق لخت جداً خودداری کنید. به فرزندانتان نکات ایمنی را در رابطه با استفاده از کبریت، آتش، پریز برق، سیم برق، و اجاق گاز و اجاق‌های الکتریکی، بیاموزید. از سیم سیاری که یک پریز در یک سمت و یک جای لامپ در سمت دیگر دارد استفاده نکرده، آن را دور بیندازید، زیرا خطرناک است. اگر فرزند خردسال دارید، روی پریزهای برق بی‌استفاده درپوش حفاظتی بگذارید و سیم‌هایی که قسمتی از پوشش آنها رفته است را تعویض کنید.
ـ عواقب مورد انتظار:
اغلب افراد در صورتی که وسعت سوختگی (از جمله نوع درجه 3 آن) کمتر از 50% کل سطح بدن باشد، بهبود می‌یابند. در سوختگی‌های خفیف، پوست معمولاً در عرض 3-1 هفته خود به خود ترمیم می‌شود.
ـ عوارض احتمالی:
۱. ذات‌الریه
۲. شوک به علت از دست دادن مایعات و الکترولیت‌ها (سوختگی‌های شدید)
۳. اختلال بینایی در صورت آسیب به چشم‌ها
۴. عفونت در ناحیه سوختگی
۵. تشکیل جوشگاه دایمی
۶. کزاز و سایر عفونت‌ها
ـ درمان:
۱. اطمینان حاصل کنید که واکسیناسیون کزاز شما به روز باشد، زیرا سوختگی‌ها یکی از شایعترین علل عفونت‌ها، از جمله کزاز هستند.
۲. درمان بسته به عمق و وسعت نواحی دچار سوختگی متفاوت است.
۳. درمان بسته به عمق و وسعت نواحی دچار سوختگی متفاوت است.
۴. نواحی کوچک دچار سوختگی درجه 2 یا 3 را به مدت ده دقیقه در آب سرد فرو ببرید تا درد و تورم کاهش یابد.
۵. ناحیه دچار سوختگی را تمیز نگاه دارید. روزانه یک بار ناحیه سوخته را در وان آب ولرم قرار دهید یا روی آن کمپرس آب ولرم قرار دهید. ضمناً می‌توانید دو قاشق غذاخوری ماده پاک‌کننده به‌صورت پودر را به وان آب اضافه کنید تا نواحی دلمه بسته را پاک کنید. برای کمپرس فقط از آب استفاده کنید.
۶. در صورت امکان، ناحیه سوخته را بالاتر از سایر نقاط بدن قرار دهید.
۷. می‌توانید از پانسمان‌های مخصوص روی ناحیه سوخته استفاده نمایید.
۸. بستری کردن تمام موارد سوختگی درجه 3 وسیع و بعضی موارد سوختگی درجه 2. برای موارد وخیم، مراکز مخصوص سوانح و سوختگی وجود دارد.
۹. جراحی برای پیوند پوست روی سوختگی‌های درجه 3
ـ داروها:
برای درمان سوختگی‌های خفیف، می‌توانید از پمادهای آنتی‌بیوتیکی، پمادهای بی‌حس‌کننده، و آسپیرین استفاده کنید. برای درمان سوختگی‌های شدید، ممکن است داروهای قوی ضد درد، آنتی‌بیوتیک‌ها و واکسن یادآوری کزاز لازم باشد.
ـ فعالیت:
بستگی به محل و وسعت سوختگی دارد. زودتر به راه انداختن بیماری که دچار سوختگی شده است یکی از نکات مهم در روند بهبودی بیمار پس از آغاز درمان است.
ـ رژیم غذائی:
برای سوختگی‌های خفیف رژیم خاصی توصیه نمی‌شود. در مورد سوختگی‌های شدید، امکان دارد تغذیه وریدی ضروری باشد.
ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه نمائید:
۱. اگر یک شیرخوار دچار سوختگی شده باشد، حتی اگر خفیف به نظر برسد.
۲. اگر یکی از مشکلات زیر به هنگام درمان رخ دهد: التیام سوختگی در عرض 6 روز آغاز نشود؛ علایمی چون تب و لرز، و درد فزاینده، قرمزی، تورم یا چرک در ناحیه دچار سوختگی به وجود آیند. 