پش (پدیدیکولوز) التهاب پوست ناشی از انگل کوچکی (شپش) که بر روی بدن یا لباس زندگی می‌کند. این حشره هر ناحیه مودار بدن، به‌ویژه سر، ابروها، یا ناحیه تناسلی؛ و پوست، به‌ویژه نواحی دارای تماس نزدیک با لباس نظیر شانه‌ها، مچ دست‌ها، نواحی تناسلی یا باسن را ممکن است درگیر سازد.
ـ علایم شایع:
۱. التهاب سر و آشفتگی موها
۲. آثار گزش و کهیرهای قرمزرنگ
۳. تخم‌های انگل (شبیه شوره) بر روی ساقه موها
۴. بزرگی گره‌های لنفاوی پشت سر یا کشاله ران (گاهی)
۵. خارشک و خراشیدگی که گاهی شدید است و معمولاً در نواحی مودار بدن بروز می‌کند.
ـ علل بیماری:
انگل‌های کوچک (به اندازه 3-1 میلی‌لیتر) که پوست میزبان را برای دستیابی به غذای خود (خون) مورد گزش قرار می‌دهد. این گزش سبب خارش و التهاب می‌گردد. برخی شپش‌ها بر روی پوست زندگی می‌کنند، اگرچه به سختی دیده می‌شوند. سایر شپش‌ها در لباس‌ها در نزدیکی پوست زندگی می‌کنند. تخم‌های شپش (شبیه شوره) به موها می‌چسبد.
ـ عوامل افزایش‌دهنده خطر:
۱. زندگی جمعیتی
۲. سابقه خانوادگی شپش
۳. مقاربت جنسی با فرد مبتلا
۴. تماس با فرد مبتلا
۵. تماس با اشیای آلوده نظیر شانه، کلاه، لباس
ـ پیشگیری:
۱. حمام کردن زود به زود و استفاده از شامپو جهت شستشو
۲. اجتناب از پوشیدن یک لباس بیش از 2-1 روز
۳. تعویض زودبه‌زود ملافه‌های تختخواب
۴. عدم استفاده از شانه، بروس یا کلاه به‌طور مشترک با دیگران
۵. پیگیری دقیق وضعیت بهداشتی کودکان در مدرسه و مهد کودک، جایی که دوره‌هایی از همه‌گیری ممکن است رخ دهد
ـ عواقب موردانتظار:
معمولاً با استفاده از کرم‌ها، محلول‌ها و شامپوهای طبی قابل‌علاج است. ناپدید شدن علایم پس از درمان ممکن است پنج روز به طول انجامد. شپش معمولاً عود می‌کند.
ـ عوارض احتمالی:
عفونت در محل خراشیدگی عمیق ناشی از خاراندن
ـ درمان:
۱. از شامپوها، کرم‌ها یا محلول‌های طبی تجویز شده استفاده کنید.
۲. لباس‌ها و ملافه‌ها را با آب گرم شسته و خشک نمایید. شستشو شپش‌ها را از بین برده و اطو کردن، تخم‌های آنها را نیز از بین می‌برد.
۳. در صورت عدم دسترسی به ماشین لباسشویی، لباس‌ها و ملافه‌ها را اطو کرده یا آنها را در یک کیسه پلاستیک در بسته به مدت ده روز نگه دارید تا شپش‌ها و تخم‌های آنها از بین برود.
۴. تمیز کردن خشک در مورد اشیای غیرقابل شستشو یا نگه داشتن آنها در یک کیسه پلاستیک دربسته به مدت ده روز.
۵. اشیایی مانند شانه، فردهنده‌های مو و بروس را بجوشانید. نیازی به تراشیدن موها نیست.
۶. بر روی همه اشیای در تماس با نواحی آلوده بدن لیزول (Lysol) یا محصولات مشابه بپاشید.
ـ داروها:
۱. کرم محلول یا شامپوی ضدشپش (شپش کش). کرم‌ها یا محلول‌ها را طبق دستور بر روی نواحی درگیر بدن به کار برید.
۲. موها را خیس کنید. مقداری از شامپو به اندازه یک قاشق غذاخوری روی موها بمالید. کف آن را به مدت چهار دقیقه به خوبی بر روی سر مالش دهید.
۳. اگر شامپو وارد چشم‌ها شد، با شستشو دادن چشم‌ها با آب آن را از ناحیه چشم‌ها پاک کنید.
۴. همه موها را شستشو داده و با حوله خشک کنید. از استفاده مجدد این حوله قبل از شستن و اطو کشیدن آن خودداری کنید.
۵. موها را با یک شانه دندانه‌ریز آغشته شده با سرکه شانه کنید تا شپش‌ها از موها جدا گردند. شانه باید به‌طور مکرر از سطح پوست سر تا انتهای طول موها کشیده شود تا موها کاملاً از تخم‌های شپش پاک گردند.
۶. تنها یک بار شستشو با شامپو در بیش از 90% موارد مؤثر است. شامپو را بیش از تعداد دفعات توصیه شده به کار نبرید زیرا ممکن است سبب تحریک پوست شده یا جذب بدن شود. شستشوی مجدد با شامپو ممکن است 14-10 روز بعد لازم باشد.
۷. اگر شپش‌ها مژه‌ها را درگیر کرده باشند، باید به دقت توسط پزشک جدا گردند. داروهای تجویزشده نباید وارد چشم شده یا بر روی مژه‌ها به کار روند. ممکن است از ژل پترولیوم برای مالیدن به مژه‌ها به مدت 8-7 روز جهت از بین بردن شپش‌ها استفاده شود.
ـ فعالیت:
محدودیتی وجود ندارد.
ـ رژیم غذائی:
رژیم خاصی نیاز نیست.
ـ در این شرایط به پزشک خود مراجعه کنید:
اگر شما یا هریک از اعضای خانواده تان دارای علایم شپش بوده یا علایم پس از درمان عود کند.
