تبیان، دستیار زندگی

قرآن كتابی جامع است و راهنمای جامع بشر.از گذشته تا بحال این كتاب حلال مشكلات بوده و هست.اما عده ای آن را قدیمی می دانند ولی این فكری اشتباه است.چون حتی كوچكترین مطالب روز در این كتاب وجود دارد.

در این بحث سعی می کنیم كه سوالات شما را با قرآن پاسخ دهیم.اما تفسیر قرآن كار من كه نویسنده هستم نیست و اگر كه برداشت شخصی خودمان را بعنوان تفسیر بگذاریم،تفسیری غلط از خود گذاشته ایم.بنابر این از منابع معتبر سوالات و جواب هارا برداشته ام.امیدوارم كه این بحث مورد استفاده ی شما عزیزان قرار گیرد.

تارنما:askquran.tebyan.net

اولین سوال را خودم بیان می کنم:

س 6 :
ممكن است اشخاصى در قاره استرالیا، آفریقا یا آمریكا باشند كه ابدا اسم و رسم اسلام به گوش آنها نرسیده یا رسیده اما دسترسى به اسلام براى آنها ممكن نیست ، بعد از مرگ چه حالى خواهند داشت ؟
ج :
شكى نیست اشخاص مزبور بعد از مرگ معذب نخواهند بود و سؤ الى از آنها نخواهد شد و مورد عقاب و عتاب نیستند عقلا و نقلا. اما عقلا بدیهى است مؤ اخذه از آنها خلاف عدل الهى است ؛ چون حجت بر آنها تمام نیست و اما نقلا قرآن مى فرماید:
(اِلاّ الْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَالنِّساءِ وَالْوِلْدانِ لا یَسْتَطیعُونَ حیلَةً وَلا یَهْتَدُونَ سَبیلا # فَاُولئِكَ عَسَى اللّهُ اَنْ یَعْفُوَ عَنْهُمْ وَ كانَ اللّهُ عَفُوّا غَفُورا).⁽²⁹⁾
یعنى : ((كسانى كه به حسب واقع ضعیف و عاجزند از مردان ، زنان و كودكان كه استطاعت و توانایى برچاره سازى ندارند و راهى كه از محل كفر فرار و به محل ایمان قرار گیرند، نمى شناسند پس آن گروه بیچارگان ، امید است كه خداى تعالى عفو فرماید از ایشان و خداوند عفو كننده و آمرزنده گناهان است )).
در كتاب ((كفایة الموحدین )) فرماید: ((و اما مستضعفین ))⁽³⁰⁾ از رجال و نساء، آنها كسانى باشند كه قاصر العقولند و اتمام حجتى برایشان نشده باشد به جهت ضعف عقل ایشان ، یا اینكه اسم اسلام و ایمان به گوش ایشان نرسیده یا قدرت بر تحصیل اسلام و ایمان نداشته اند؛ چون ابله و مجنون و اصم و ابكم و كسانى كه در زمان جاهلیت بوده و مرده اند و جامع همه آنها ((مستضعف )) كسى است كه حجت بر او تمام نشده باشد.
((كفار)) یعنى آنهایى كه در مدت عمر خود، ایمان به خدا و روز جزا را تحصیل نكنند و با كفر بمیرند. و ((فساق )) یعنى گنهكاران و ستمگران و آنهایى كه كارهاى حرام و ناروا از آنها سرزده و بدون توبه بمیرند، گرفتارى و عذاب آنها پس از مرگ تابع قصور و تقصیر آنهاست كه اگر قاصر بودند، عذابى ندارند و اگر مقصر بودند، به مقدار تقصیرشان معذب خواهند بود.
((قصور)) به معناى كوتاه بودن و ((تقصیر)) به معناى كوتاهى كردن است ؛ مثلا كسى كه قامت او به حسب خلقت یك متر باشد و طعام یا دواى او در دو مترى باشد و این بیچاره در اثر اینكه خوراك یا دوا در دسترس او نبوده ، بمیرد مسؤ ولیتى و گرفتارى پس از مرگ ندارد و كسى كه قامت او دو متر بوده لیكن نشسته باشد با اینكه مى توانست برخیزد و خوراك یا دوا را از دو مترى بردارد و بخورد ولى برنخیزد تا اینكه به سبب ترك خوراك یا دوا بمیرد، چنین شخصى مقصر و مسؤ ول است و در برابر خودكشى اش معذب و گرفتار خواهد بود.
بنابراین ، كسانى كه در اثر كمبود عقل ، ایمان به خدا و روز جزا و سایر عقاید حقه را كسب ننمودند و مردند، قاصر و غیر معذبند و همچنین آنهایى كه از اول عمر تا آخر عقاید حقه به گوششان نرسیده یا اگر رسیده براى تحصیل آنها راهى نداشتند و واقعا عاجز بوده اند، خلاصه از این جهت قاصر بودند نه اینكه كوتاهى كرده باشند، آنها هم معذب نخواهند بود.
اما ((فساق )) پس نسبت به گناهانى كه حرمت و زشتى آنها از طریق عقل فطرى بشرى ثابت باشد؛ مانند كشتن به ناحق و مانند ستم و تجاوز به دیگرى ، قصور در آنها نیست و مرتكب آنها قطعا مقصر است ، بنابراین ، كافرى كه از جهت كفرش قاصر باشد، هرگاه كسى را به ناحق بكشد، پس از مرگش هرچند از جهت كفرش معذب نباشد لیكن از جهت قتل نفسش معذب خواهد بود؛ زیرا از جهت ایمانش مى تواند بگوید نفهمیدم ، ندانستم ، راهى براى كسب ایمان نداشتم ، لیكن از جهت قتل نفس نمى تواند بگوید نمى دانستم ، گناه است هرچند حكم الهى را نشنیده بود لیكن عقل و وجدانش حجت را بر او تمام كرده است .
اما نسبت به گناهانى كه تنها از طریق شرع باید ثابت شود مانند ترك نماز و روزه اگر واقعا قاصر بود به تفصیلى كه گفته شد معذب و مسؤ ول نخواهد بود.
(... یُضِلُّ اللّهُ مَنْ یَشاءُ وَیَهْدى مَن یَشاء ...).⁽³¹⁾

82 پرسش از قرآن-آیت الله دستغیب