سلام
من فکر میکنم جوابتون مربوط میشه به اساسی ترین مشکلات دانشگاهها کشور
کمبود بودجه - امکانات- فضای اموزشی و it
در مطلب ذیل به کمبودها و مشکلات در زمینه it می پردازیم
محمد فتحیان - عضو هیات علمی دانشگاه علم و صنعت ایران - گرایشات موجود فن‌آوری اطلاعات در دانشگاه‌های كشور را با رویكرد تربیت نیروی انسانی متخصص فن‌آوری اطلاعات دانست و اظهار كرد: گرایشات موجود در حوزه‌ی فن‌آوری اطلاعات نظیر تجارت الكترونیكی، مدیریت فن‌آوری اطلاعات و مخابرات امن با رویكرد تربیت نیروی انسانی متخصص از فن‌آوری اطلاعات شكل گرفته است تا در كنار نیروی انسانی ماهر در حوزه‌های مهارتی، خلاء تخصصی و دانش را در این حوزه پر كنند.
دانشگاهها به نقطه‌ی مطلوب تولید علم IT نرسیده‌اند
او معتقد است: دانشگاه مسیر خود را شروع كرده و وارد مرحله‌ی تولید علم شده است اما به نقطه‌ی مطلوب نرسیده‌ایم. برای افزایش سطح كیفی روند مقالات علمی معتبر باید با برنامه‌ریزی مشخص باعث تقویت تكنولوژی شوند، حوزه‌های مورد نیاز شناسایی شود تا با توجه به روند توسعه‌ی اقتصادی كشور، افق آتی در حوزه‌ی فن‌آوری اطلاعات به وقوع بپیوندد، طبق این افق دید، وظیفه‌ی دانشگاهها جهت تربیت نیروی انسانی متخصص تعریف میشود تا خلاء نیرو را در آینده پر كنند.
به گفته‌ی تحلیلگران مشخص و منطقی نبودن برنامه‌ها باعث میشود كه نیروهای فارغ‌التحصیل جذب بازار كار نشوند، از طرفی نیاز بازار در حوزه‌ی تخصصی فن‌آوری اطلاعات كافی نیست؛ مشكل اصلی آن است كه نیروها در كدام بخشها جذب شوند؛ ارتباط منطقی با صنعت می‌تواند موقعیت مناسبی را جهت استفاده‌ی بهینه از فارغ‌التحصیلان دانشگاهی فراهم آورد.
تبدیل علم پیشرفته به تكنولوژی روز در كشور ضعیف است
دكتر یحیی تابش - عضو هیات علمی دانشگاه - در بررسی وضعیت توسعه‌ی منابع درسی IT و جایگاه دانشگاه‌های كشور در این بخش اظهار كرد: رشته‌های فن‌آوری اطلاعات و علوم كامپیوتر در كنار هم و مكمل هم هستند و تامین كننده‌ی منابع انسانی ما در این حوزه خواهند بود.
به گفته‌ی او شاخص تعداد اختراعات ثبت شده در ارزیابی تبدیل علم به فن‌آوری در كشورهای پیشرفته مطرح است اما در كشور ما در این زمینه ضعیف عمل شده و با این كشورها فاصله‌ی بسیاری داریم به طوری كه قابلیت تبدیل و تولید علم خوب و در حال شكل‌گیری به تكنولوژی و به پایان رساندن آن با ثبت اختراع وجود ندارد.
تابش در شرح نحوه‌ی برنامه‌های روز‌آمد تصریح كرد: روند جهانی دروس IT و نرم‌افزار آن است كه دروس تكنیكال در مقطع كارشناسی جای خود را به دروسی چون بینش‌های عمومی، تجاری و اجتماعی می‌دهند، بر این اساس در دانشگاه‌های كشور نیز باید دروس مطابق با روند‌های جهانی تجدیدنظر شود.
اما برخی كارشناسان بر این عقیده‌اند كه تولید علم در سطح دانشجویان تربیت شده در كشور از سطح خوبی برخوردار است و تعداد مقالات در حوزه‌ی ICT رشد مناسبی داشته و آمار وزارت علوم تایید این رشد است اما نمی‌توان گفت جایگاه جهانی ما در تولید علم در خور تحسین است چراكه در سطح متوسطی قرار داریم.
بازنگری در بسیاری از زمینه‌های دروس مرتبط با IT ضروری است
احمد معتمدی - وزیر پیشین ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات و عضو هیات علمی دانشگاه - در تحلیل خود از میزان تولید علم در حوزه‌ی ICT در دانشگاه‌های كشور طی چند سال اخیر، اظهار كرد: از چند سال گذشته حركت خوبی در دانشگاهها آغاز شد و وزارت ICT از ایجاد رشته‌های IT در دانشگاهها حمایت كرد.
او ادامه داد: بازنگری در بسیاری از زمینه‌های مرتبط با IT ضرورت دارد، چراكه تغییرات در دنیا به سرعت انجام می‌پذیرد و این تغییرات در حوزه‌ی برق و مخابرات مستثنی نیست؛ در حال حاضر بسیاری از دروس دانشگاه‌های دنیا تغییر كرده است و هم‌اكنون به دانشگاه‌های معتبر جهت این تغییرات استقلال عمل داده‌اند و بروكراسی سابق توسط وزارت علوم برچیده شده است.
به گفته‌ی او توجه نداشتن به علوم بنیادی و پرداختن صرف به علوم كاربردی پس از گذشتن زمان، ما را دچار ضعف پشتوانه‌ی علمی می‌كند؛ پس باید متناسب با هم گسترش یابند، گرچه از نظر هزینه، كارهای توسعه پرهزینه‌ترین است و تحقیقات كاربردی به نسبت بنیادی نیازمند بودجه‌ی بیشتری است.
معتمدی جذب نخبگان از سوی وزارت ICT را ناموفق دید و گفت: با میزان حقوق كارمندان دولتی مسلما دولت در جذب نخبگان ناكام است؛ چرا كه نخبگان نباید مانند سایر كارمندان حقوق دریافت كنند؛ وزارت ICT باید با توسعه در ارتباطات و IT بخش خصوصی را تقویت كند تا این بخش قادر به جذب نخبگان دانشگاهی باشد.
تطبیق و استفاده از ابزارهای IT هنوز جایگاهی در دانشگاه پیدا نكرده است
اما رییس دانشكده‌ی كامپیوتر دانشگاه شهید بهشتی معتقد است: رشته‌ی فن‌آوری اطلاعات در بیشتر دانشگاهها ایجاد شده است اما ساختار سازمانی دانشگاه، فرآیندها و نگرش‌ها در این بخش انجام نشده چرا كه نیازمند حمایت دولت و راه‌اندازی بسترهای مناسب است.
به گفته‌ی ابراهیم افجه‌ای با توجه به تغییرات زیاد و رشد سریع فن‌آوری اطلاعات از یك طرف و قدیمی بودن سیلابس‌های مصوب ستاد انقلاب فرهنگی مربوط به سال‌های 78-76 در خصوص رشته‌های كارشناسی كامپیوتر، نرم‌افزار و سخت‌افزار در سال 85، كمیته‌های تخصصی تشكیل شده و اقدام به بازنگری كلیه‌ی سیلابس‌ها در دانشكده‌ی مهندسی برق و كامپیوتر می‌كنند كه از طریق مراجع ذی‌ربط در دانشگاه مراحل تصویب تغییرات پیشنهادی با توجه به فن‌آوری جدید در حال است.
وی با اشاره به نبود اطلاع‌رسانی بین دانشگاه‌های كشور گفت: تطبیق و استفاده از ابزارهای IT هنوز جایگاهی در دانشگاه پیدا نكرده است و بسترهای اصلی برای تولید اطلاعات را ندارند و همین باعث فعالیت‌های جزیره‌یی شده است كه تعاملی بین بخش‌های مختلف را با چالش و عدم هم‌خوانی مواجه می‌كند.
تغییر و بازنگری سیلابس دروس در رشته‌های مرتبط با IT ضروری است
حسن طاهری - عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیركبیر- نیز در تحلیل خود از وضعیت تولید علم در حوزه‌ی ICT كشور در چند سال اخیر با اظهار تاسف از نبود بازنگری بر سیلابس دروس به ضرورت تغییر و بازنگری آن‌ها در رشته‌های مرتبط با IT تاكید كرد و گفت: سال گذشته شورای عالی برنامه‌ریزی در وزارت علوم فعال بود و كمیته‌هایی را به منظور تجدید نظر برروی سیلابس‌ها داشت؛ اما با گسترش یافتن دانشگاهها این وظیفه بر عهده‌ی خود دانشگاه قرار گرفت و به آن‌ها در این حوزه استقلال عمل داده شد. استقلال عمل دانشگاهها در بررسی سیلابس‌های دروس برای دانشگاه‌های غیرانتفاعی كه در سال‌های اخیر تاسیس شده‌اند، قابلیت و پتانسیل تجدیدنظر ندارد
به گفته‌ی او لزوم وجود شورای مركزی در وزارت علوم احساس میشود؛ نیاز در تجدید نظر بر روی سیلابس مقاطع كاردانی و كارشناسی ناپیوسته وجود دارد. اما متاسفانه هیچ مسوولی برای این كار وجود ندارد.
او معتقد است: در اختیار قرار دادن پروژه‌ها به دانشگاهها با انجام نظارت و كنترل، باعث تولید علم و تولید خدمات مورد نیاز مردم و درنهایت جلوگیری از فرار مغزها خواهد شد.
برخی تحلیلگران می‌گویند با توجه به تنوع موجود در ICT این حوزه قادر است جذابیت خود را برای جذب نخبگان داشته باشد اما این امر مستلزم آن است كه مثل سایر كشورهای دنیا، صنعت در داخل دانشگاه حضور یابد و نخبه‌یابی كند.
برآورد دقیقی از وضعیت IT در دانشگاه‌های كشور وجود ندارد
به گفته‌ی شاهین حسابی - رییس دانشكده‌ی كامپیوتر دانشگاه صنعتی شریف - رشته‌ی IT با وضع كنونی نسبتا جدید است و طی پنج تا شش سال حضور در دانشگاه‌های كشور تاكنون هیچ برآورد دقیق و علمی از نتایج خروجی این دوره‌ها به عمل نیامده است.
كارشناسان می‌گویند حضور نیروی ناظر در كنار استقلال عمل دانشگاهها بر روی سیلابس دروس در به كارگیری نیروها در صنعت یا تولید علم حایز اهمیت است تا برنامه‌ی موفق‌تر را توصیه كند و بر مبنای آن دستگاه‌ها سیلابس خود را مورد بازنگری قرار دهند.
مباحث عملی IT در دانشگاه‌های كشور هدف‌مند پیگیری نمی‌شوند
به گفته‌ی یك عضو هیات علمی دانشگاه، دانشگاه‌های كشور از لحاظ علمی با تكنولوژی روز دنیا همگام است اما در كارهای عملی با مشكل مواجه است و دانشجویان مقاطع بالا به خاطر نیاز جامعه به نیروی انسانی در جایگاه استاد دانشگاه كمتر به بخش تحقیقاتی توجه می‌كنند.
حمید حسن‌پور دانشگاهها را در دنیا به عنوان راهبر فن‌آوری اطلاعات معرفی و اظهار كرد: لازم است دانشگاه نقش خود را قوی‌تر كند؛ از مشكلاتی كه در حال حاضر وجود دارد، نبود تعریف مناسب از نقش IT و رایانه در كشور است؛ دانشگاه از لحاظ علمی با تكنولوژی روز دنیا همگام است اما در كارهای عملی با مشكل مواجه است.
به عقیده‌ی برخی كارشناسان بسیاری از دروس رشته‌های مهندسی كامپیوتر به بازنگری نیاز دارد، همچنین جای برخی دروس در چارت آموزشی خالی است و در فن‌آوری اطلاعات مباحث عملی به طور هدفمندی در دانشگاه پیگیری نمی‌شود، این در حالی است كه در سایر كشورها، دانشگاهها استاد را موظف می‌كنند تا تیم دانشجویی را در راستای انجام پروژه‌های عملی هدایت كند.
ناتوانی در جذب نیروهای نخبه از مشكلات وزارت ICT است
به گفته‌ی عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف سیستم دولتی در وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات توانایی جذب نیروهای نخبه‌ی دانشگاهی را ندارد و به همین دلیل به استفاده‌ی كاربردی از علوم تولید شده در دانشگاه‌های برجسته قادر نخواهد بود.
فرخ مروستی پژوهشكده‌های دانشگاهی را در جذب نیروهای نخبه‌ی مخابرات ضعیف دانست و اظهار كرد: دانشگاه صنعتی شریف به دلیل دارا بودن قوی‌ترین گروه مخابرات در ایران، همگام با تحولات روز و تغییرات تكنولوژی در حوزه‌ی مخابرات حركت می‌كند. او ادامه داد: پژوهشگاه‌ها مكان‌هایی هستند كه با پرورش و جذب نیروهای محقق به تولید علم در دانشگاه اقدام می‌كنند، اما به این دلیل كه مراكز پژوهشگاهی از بودجه‌ی محدودی برخوردارند، توانایی جذب نیروهای نخبه در سطح دانشگاه را ندارند و نمی‌توان از این دانشجویان استفاده‌ی بهینه برد.
وی افزود: شركت‌های وابسته به وزارت ارتباطات و فن‌آوری اطلاعات نمی‌توانند از نیروی قوی استفاده كنند، در نتیجه از فارغ‌التحصیلان دانشگاه‌های متوسط تغذیه می‌شوند و یكی از مشكلات نیروی انسانی وزارت ICT عدم توانایی جذب نیروهای نخبه است.
او معتقد است: اشكال از سیلابس‌ها و نحوه‌ی تدریس دروس نیست و ساختار وزارت ICT و دولت است كه توانایی جذب نیروها را ندارد و علوم تولید شده در سطوح دانشگاهی را مورد استفاده‌ی كاربردی قرار نمی‌دهد.
به عقیده‌ی تحلیلگران سازمان‌های تحقیقاتی حرفه‌یی و صنعتی می‌توانند واسطه‌ی میان دانشگاهها كه به تولید و مطالعه‌ی علم علاقه دارند و صنعت كه علاقه‌اش تولید و فروش خدمات فن‌آوری اطلاعات است ایجاد كنند؛ این زنجیره در كشور با ضعف همراه است.
دانشگاه‌های كشور در حوزه‌ی IT در لبه‌ی دانش فنی و علم روز قرار دارند
دكتر فروهر فرزانه - عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی شریف - به ضرورت بازنگری در دروس دانشگاهی در حوزه‌ی علوم مخابرات و IT اشاره و اظهار كرد: در بخش‌هایی كه شامل مخابرات بی‌سیم باند وسیع، امواج الكترومغناطیس میشود، تولید علم خوبی را شاهد بودیم.
او بیش از 80 درصد طرح‌های تحقیقاتی كه به تولید علم منجر میشود را متعلق به دانشگاهها دانست و تصریح كرد: دانشگاهها بیشترین سهم را در تولید علم دارند در حالی كه از نظر مالی بسیار ضعیف‌اند؛ طبق آخرین برآورد انجام شده كمتر از 20 درصد اعتبارات پژوهشی كشور در دانشگاهها صرف میشود، دانشگاهها هم به طور سرانه یك‌شانزدهم بودجه‌ی سایر ارگان‌ها به كارهای پژوهشی و تولید علم می‌پردازند.
فرزانه، دانشگاهها را در حوزه‌ی فن‌آوری اطلاعات در لبه‌ی دانش فنی و علم روز دانست و گفت: دانشگاه‌های خوب و بزرگ ما در لبه‌ی دانش فنی و علم روز IT هستند اما این به معنای این نیست كه محصولات و خدماتی را تولید كنند و مستقیما به بخش صنعتی ارایه دهند.
