تبیان، دستیار زندگی

ناوچه 1400 تنی موسوم به جماران که در گذشته از آن بعنوان " پروژه موج " یاد می شد، سیزده سال پس از آغاز عملیات ساخت آن، سرانجام در پایگاه نیروی دریایی بندرعباس با حضور آیت الله علی خامنه ای رهبر جمهوری اسلامی مورد بهره برداری قرار گرفت.

نیروی دریایی ایران در آب های جنوب با قدرت بی رقیب نیروی دریایی آمریکا روبرو است که همواره از سوی شناور های جنگی کشور های عضو ناتو و دیگر هم پیمانان آمریکا مانند اسرائیل و استرالیا تقویت می شود. عملیاتی شدن ناوچه جماران که جمهوری اسلامی از آن بعنوان " ناو شکن " یاد می کند، در حالی صورت گرفت که دو فروند کشتی جنگی اسرائیل که به تازگی وارد آب های خلیج فارس شده اند و یک فروند کشتی نظامی آمریکا در نزدیکی آب های ایران در حوالی بندرعباس بسر می بردند.

ناوگان پنجم نیروی دریایی آمریکا در بحرین دارای پایگاه مجهز و بزرگی است. هم اکنون چند فروند کشتی مین روب نیروی دریایی بریتانیا و چند فروند شناور جنگی فرانسه نیز در آب های خلیج فارس در کنار کشتی های ناوگان پنجم بسر می برند. سال گذشته آمریکا سه ناو هواپیما بر را در محوطه خلیج فارس قرار داده بود.

به منظور اعمال کنترل بر تنگه هرمز و حفاظت از تردد کشتی های نفت کش و همچنین حفظ امنیت منطقه، آمریکا طی سال های اخیر با اعزام چهار ناو هواپیما بر "آبراهام لینکلن "، "استینسن "، "آیزنهاور" و "اینتر پرایز" به آب های خلیج فارس و دریای عمان، قدرت هوایی بزرگی را در منطقه متمرکز نموده است. ناوهای یاد شده مطابق برنامه پس از پایان مأموریت ادواری آب های خلیج فارس را ترک و همزمان از سوی ناوهای دیگر آمریکایی جایگزین می شوند.

کشورهای جنوبی خلیج فارس، فاقد نیروی دریایی قدرتمند در آب های منطقه اند و بجای گسترش نیروی دریایی، تقویت و تجهیز نیروی هوایی خود را مورد توجه بیشتری قرار داده اند. تا سال های قبل از انقلاب نیروی دریایی ایران قدرتمند ترین نیرو در آب های خلیج فارس محسوب می شد. با سفارش هشت فروند زیر دریایی به آلمان، خرید دو فروند ناوشکن مدرن نوع اسپرانس از آمریکا، ایران در صدد بود که شعاع علایق امنیت منطقه ای خود را با استفاده از یک نیرویی دریایی قدرتمند و جوان تا آب های اقیانوس هند و شاخ آفریقا گسترش دهد. به این منظور تسهیلات بندری در سیشل و جیبوتی نیز برای ایران پیش بینی شده بود.

نیروی دریایی ایران طی جنگ هشت ساله با عراق متحمل لطمات جدی شد و در دو رویارویی با آمریکا بخش قابل ملاحظه ای از ظرفیت های خود را از دست داد. بعد از پایان جنگ با عراق، ایران قصد داشت در صورت امکان به خرید چند ناوچه از بریتانیا اقدام کند. این تلاش به دلیل وجود تحریم های نظامی علیه ایران به نتیجه نرسید و حتی روسیه نیز در آن زمان پیشنهاد اولیه ایران برای خرید دو ناو شکن را رد کرد.
با توجه به محدودیتهای خرید خارجی، ایران با پیروی از سیاست مشابه ای که در سایر نیروهای مسلح ایران نیز اتخاذ شده بود، تولید ادوات مورد نیاز نیروی دریایی با تکیه برآمیزه ای از ظرفیت های داخلی و مدل ها و قطعات وارداتی را آغاز کرد.
خرید و دریافت تدریجی سه فروند زیر دریایی دیزلی کیلو کلاس از روسیه، و تجهیز قایق های توپدار ساخت سوئد و چین تا حدودی ظرفیت های از دست رفته نیروی دریایی ایران را جبران کرد. همزمان، تکیه برتولیدات داخلی نیز ادامه یافت. پیش از اتمام طرح ساخت ناوچه جماران، ایران به تولید دو فروند ناوچه کوچکتر موسوم به کلاس "سینا" مبادرت ورزیده بود. این ناوچه ها که در مورد سرعت آنها تا حد زیادی اغراق شده است با کپی برداری از نمونه های فرانسوی موسوم به " لاکامبتان" تولید شده اند و سرعت واقعی آنها در حدود 38 گره دریایی، یعنی 10 گره دریایی کمتر از میزان اعلام شده است. از این نوع ناوچه ها ایران 12 فروند خریداری کرده بود که دو فروند آنها در جریان جنگ غرق شد.
از این نوع شناورهای نسبتاً سریع بیشتر می توان در آب های دریای خزر استفاده کرد. ایران تجهیز نیروی دریایی در آب های خزر را دیر آغاز کرده و پیگیری طرح تقویت نیروی دریایی ایران در آبهای خزر نیز با کُندی و تعلل و تردید دنبال می شود، حال آنکه کشور های کوچک دریای خزر با کمک کشور های خارجی به سرعت در حال تقویت بنیه دریایی خود در این منطقه پر تنش هستند. ترکمنستان، با یاری گرفتن از روسیه و فرانسه و جمهوری آذربایجان با کمک آمریکا در این زمینه طرح های گسترده ای را دنبال می کنند.

پیش از تکمیل ناو جماران، تولید ناوچه های سبک پس از برخورد یک ناو آموزشی ایران، موسوم به حمزه (که به علت نداشتن سایر تجهیزات دریایی مسئولیت گشت زنی در آب های ساحلی خزر را بر عهده گرفته بود) با یک شناور جنگی جمهوری آذربایجان که وارد آب های ایران در دریای خزر شده بود، آغاز شد. تا کنون دو فروند ناوچه سبک ( 275 تنی ) موسوم به جوشن و پیکان ساخته شده اند. این ناوچه ها به توپ های دریایی نوع فجر تولید داخلی مجهز و از قابلیت عملیاتی مناسبی بر خوردارند. علاوه بر افزودن به تعداد ناوچه های سبک از نوع جوشن، بکار گرفتن زیر دریایی های سبک ساخت ایران نیز در آب های خزر مورد توجه قرار گرفته است. با توجه به شرایط آب های خزر، زیر دریایی های سبک ساخت ایران که با الگوبرداری از تکنولوژی کره شمالی تولید می شوند برای استفاده در این دریا مناسب هستند.

ناو سنگین تر موسوم به جماران که در جنوب بکار گرفته شده بر اساس ناوهای نوع سام ساخت بریتانیا تولید شده است. البته در تولید آن نسبت به نمونه بریتانیایی تغییرات اندکی نیز صورت گرفته که مکان نشستن یک فروند هلیکوپتر از جمله این تغییرات است. نصب موشک ضد کشتی "نور" ساخت ایران با برد حدود 200 کیلومتر که از نوع موشک های ساخت چین موسوم به سی-803 است به قابلیت این ناو افزوده است.

 این نوع ناوچه ها را در ایران کلاس الوند نام داده اند. از این نوع شناورها، ایران پیش از انقلاب 4 فروند از بریتانیا خریداری کرده بود که سه فروند آنها با سن بیش از چهل سال همچنان در آب های جنوب فعال اند. یک فروند دیگر موسوم به ناو سهند در سال پیش از پایان جنگ با عراق و در اوج جنگ نفتکش ها در خلیج فارس پس از برخورد یک فروند نفتکش کویتی که با پرچم آمریکا در آب های خلیج فارس در تردد بود با مین دریایی که ایران متهم به کار گذاشتن آن بود، توسط ناوگان پنجم آمریکا و بعنوان یک اقدام تلافی جویانه غرق شد. پیش از آن نیروی دریایی آمریکا یک ناوچه سبک ایران را نیز در نزدیکی بوشهر غرق کرد بود. ناو جنگی سهند در نتیجۀ اصابت 9 موشک در آب های خلیج فارس غرق شد. ناو دیگر ایران موسوم به سبلان نیز در این برخورد دریایی آسیب فراوان دید و تا سال 1990 در دست تعمیر بود.

نقص عمده ناوهای کلاس الوند، که ناو جنگی جماران نیز از آن مصون نمانده، فقدان قابلیت کافی دفاع موشکی برای حفاظت از خود است. اگرچه در ناوهای کلاس الوند و ناو جماران موشک های ضد کشتی نصب شده ولی دفاع از کشتی در مقابل هجوم هوایی، ظاهراً به موشک های دوش پرتاب نوع میثاق که کپی موشک های ضد هوایی ساخت روسیه موسوم به سام 7 است محدود مانده.
به جز موشک میثاق ظاهرآ در امر دفاع از کشتی از یک جفت تیربار هوایی نیز استفاده میشود که با توجه به قابلیت های فراوان موشک ها و هواپیماهای مدرن امروز، این شیوه دفاع هوایی برای مصون نگاه داشتن کشتی به هیج وجه کافی نیست.

ایران بعد از جنگ با عراق، علاوه بر سه فروند زیر دریایی کیلو کلاس، 10 فروند شناور سبک نوع هودانگ چینی نیز که با استفاده از تکنولوژی مدل های روسی موسوم به اوزا ساخته شده دریافت کرده است. همچنین قرار است که یک ناو دیگر مشابه جماران کلاس "الوند" نیز در طول دو یا سه سال آینده تکمیل گردد. یکی از دلایل تاخیر در ساخت ناو جماران نداشتن حوضچه دریایی مناسب در بندرعباس و اجبار در تولید قطعات مختلف آن در چند محل بوده است که انتظار می رود این مشکل در مورد تولید ناو جنگی دوم مرتفع شود.

با توجه به تنگناهای فنی و محدودیت های صنعتی و اعمال تحریم های خارجی، تولید ناو جماران که بهتر از نمونه های مشابه ساخت پاکستان است، برای نیروی دریایی ایران یک موفقیت به شمار میرود، هر چند نیاز های دفاعی ایران در آب های جنوب و حتی آب های خزر مستلزم ظرفیت های بیشتر و بسیار پیشرفته تر از تجهیزاتی است که در این دو بخش حیاتی از حدود ملی ایران بکار گرفته شده اند.

__________________________________________________________

سلام
خدا خیرشون بده
امیدوارم بعضی از ایرانیان هم قدرت ایران رو باور كنن !

من ایرانیمو افتخار می کنم که ایرانیم امیدوارم که ایران همیشه موفق و پیروز باشه