خوب به این داستان واقعی این روزهای هنر ایران دقت كنید. هنرمندان در گوشه گوشه كشور آثار متعدد هنری را خلق میكنند نگارخانه داران این آثار را به نمایش میگذارند، چند نفر هم از نمایشگاه بازدید میكنند، اما در انتها تابلوهای هنری به هنرمندان بازگردانده میشود تا در زیرزمین خانهشان خاك بخورند. این چرخهای تكراری است كه سالهاست در حوزه هنرهای تجسمی ایران تكرار میشود، چرخهای غلط كه شاید تنها تصویب و اجرایی شدن بودجه یك دهم درصدی خرید آثار هنری بتواند به عنوان راهكار مناسبی برای برونرفت از این مشكل به شمار رود.بر اساس این طرح كه در بودجه سال 90 نیز برای خود ردیف بودجهای مستقل پیدا كرده قرار است یك دهم درصد بودجه عمرانی و زیربنایی وزارتخانهها به خرید آثار هنری اعم از نقاشی، مجسمه و حتی عكس و نگارگری و البته صنایع دستی اختصاص داده شود.
البته این پایان ماجرا نیست زیرا محمود شالویی در گفتوگو با« جامجم» از بخش دیگری از این طرح خبر میدهد كه بر اساس آن میتوان این بودجه را صرف تاسیسات زیربنایی نظیر ساخت موزهها و گالریهای هنری و حتی راهاندازی موزههای هنری كرد.
آییننامه چه زمان اجرایی میشود؟
شالویی در این باره خیلی صریح سخن میگوید و معتقد است كه باید منتظر نیمه دوم سال ماند تا بتوان نتیجهگیری نهایی از این آییننامه را دید. وی میگوید: اكنون این مصوبه مراحل نهایی خویش را برای اجرایی شدن پشت سر میگذارد و پس از این مرحله كه طولی نخواهد كشید اقدام عملی برای خرید آثار هنری تا سقف یك دهم درصد بودجه عمرانی، ساختمانی و تملك داراییهای وزارتخانهها صورت میگیرد.به گفته وی، همانطور كه در مصوبه هم قید شده تدوین آییننامه اجرایی این طرح بر عهده وزارت ارشاد و البته مركز هنرهای تجسمی نهاده شده است. او میگوید این آییننامه هماكنون نوشته شده و برای تایید به مراكز ذی ربط به عنوان مبنا و اساس خرید فرستاده شده است و تا چند روز دیگر جواب قطعی ارائه خواهد شد.
اما اختصاص تنها یك دهم درصد برای خرید و البته ساخت آثار زیربنایی مانند موزههای هنری از جمله مواردی است كه در حاشیه تصویب این بودجه صدای هر كارشناسی در این زمینه را بلند كرده است. شالویی در پاسخ به این پرسش كه آیا اختصاص یك دهم درصد از این بودجه برای خرید تابلوی نقاشی و حتی صنایع دستی از یك سو و از سوی دیگر ایجاد زیر ساخت هنری كم نیست، میگوید: درست است كه اختصاص این مبلغ به مقیاس تولید آثار هنری در ایران رقم بالایی نیست، اما به خاطر اینكه در این مصوبه دستگاههای دولتی مكلف و ملزم میشوند كه آثار هنری را به هر طریق بخرند این موضوع میتواند به عنوان یك دستاورد به فال نیك گرفته شود. او اختصاص این رقم اندك را نگاهی زیربنایی در این زمینه میداند كه با استناد به آن میتوان در دورههای بعدی تدوین لایحه بودجه آن را بیشتر كرد. شالویی اجرایی شدن این طرح را به واسطه آنكه لایحه بودجه امسال در ماههای نخست سال ارائه و تصویب شده است به نیمه دوم سال موكول كرد و افزود: مطمئنا هرچه به روزهای پایانی سال نزدیكتر شویم خرید آثار هنری از سوی دستگاهها شدت پیدا خواهد كرد و میتوان این نوید را به هنرمندان از هم اكنون داد كه بازار هنرهای تجسمی در زمستان امسال گرم خواهد شد.
اما این كه این آثار توسط چه كسانی برای خرید مورد تایید قرار میگیرند موضوع دیگری است كه منتقدان از آن به عنوان یك نقطه ضعف یاد میكنند. شالویی در این باره میگوید: در آییننامه اجرایی این طرح به شورای خرید این آثار نیز اشاره شده است. این شورا هماكنون نیز فعال است و قرار است در این طرح به عنوان یك مرجع اصلی درباره ارزشیابی و نظارت بر خرید آثار هنری مورد توجه قرار گیرد.
شورای خرید چه میكند؟
نزدیك به 4 سال است كه ایده ایجاد یك شورای خرید آثار هنری در مركز هنرهای تجسمی ارشاد مطرح شده است. این شورا قرار بود با توجه به بودجهای كه وزارت ارشاد در اختیارش قرار میداد به خرید آثار هنری بپردازد، اما مدتهاست این بودجه گویا به اتمام رسیده است. شالویی در حالی خبر از تغییر ماهیت كار این شورا میدهد كه ایرج اسكندری، رئیس این شورا معتقد است كه حضور این شورا به عنوان شورای تصمیمگیرنده برای خرید آثار هنری در این طرح مطمئنا به گستردگی كار خواهد انجامید. او كه قبل از هرچیز یك نقاش است معتقد است همین رقم اندك میتواند گرهگشای بسیاری از مشكلات نقاشان باشد.
این استاد دانشگاه میگوید: باید درون این صنف بود تا از مشكلات هنرمندان این بخش با خبر شد. این رقم هرچند اندك باشد، اما به هر حال میتواند گوشه ای از مشكلات مالی هنرمندان را برطرف كند. او میافزاید: اكنون یك دبیرخانه كوچك برای شورای خرید آثار هنری در نظر گرفته شده است، اما مطمئنا با گستردگی كار باید مكانی دائمی مانند فرهنگسرای نیاوران برای نمایش و عرضه آثار هنری در نظر گرفت