اخلاق؛ قانون نانوشته
این طرح در میان اهل قلم موافقان و مخالفانی دارد؛ به عنوان مثال رضا حاجی‌آبادی كه در كنار نویسندگی، مدیریت نشر هزاره ققنوس را هم برعهده دارد، معتقد است كه اخلاق را نمی‌توان در قالب یك آیین‌نامه و اساسنامه درآورد.
او در گفت‌وگو با «جام‌جم» می‌گوید: در واقع رعایت اخلاق آن هم در حوزه‌ای مثل فرهنگ و ادبیات بیش از آن كه جلوه‌ای بیرونی داشته باشد یك قانون نانوشته است.
حاجی‌آبادی همچنین تاكید می‌كند كه رسیدن به یك منشور آن هم در فضای گسترده چاپ و نشر كاری دشوار است كه تحقق آن بسادگی امكان‌پذیر نیست و حتی قانونی جهانی مانند كپی‌رایت هم امروز خیلی به طور كامل در جهان اجرا نمی‌شود و به نوعی ضمانت اجرایی منشور هم باید مورد توجه باشد.
ایجاد یك باور
مدیرعامل خانه كتاب درباره نداشتن پشتوانه و ضمانت اجرایی هم حرف‌هایی زده و گفته است: ضمانت اجرایی در حوزه اخلاق به آن معنایی كه عام است، وجود ندارد؛ بلكه باید افراد از لحاظ اخلاقی بر خودشان واجب بدانند كه اصول را رعایت كنند و باور افراد و نویسندگان بزرگ‌ترین ضمانت اجرایی آن است و ما هم درصدد هستیم چنین باوری را در جامعه فرهنگی ایجاد كنیم.
جواد جزینی اما از زاویه دیگری به منشور اخلاقی می‌نگرد و به مهر می‌گوید: تدوین منشور اخلاقی نویسندگان از سوی خانه كتاب وابسته به معاونت فرهنگی وزارت ارشاد در شرایطی كه نویسنده براحتی با منع انتشار اثرش روبه‌رو شده و از كار بیكار می‌شود امری بیهوده است.
این نویسنده دفاع مقدس كشورمان ادامه می‌دهد: امروزه نهایت بی‌اخلاقی نسبت به نویسنده از سوی دستگاه‌های متولی امر فرهنگ روا داشته می‌شود.
جزینی تاكید می‌كند: در كشور ما اثری براحتی حتی بعد از صدور مجوز توقیف می‌شود و نویسنده آن را وادار به اصلاحی می‌كنند كه نظر او نیست؛ این كار حتی درباره داستان‌های دینی هم مصداق دارد؛ در چنــیـن شرایطی به نظرم صحبت كردن از اخلاق كمی ریاكارانه است.
اخلاق؛ شاخصه اصلی ادبیات
این طرح موافقانی هم دارد از جمله دكتر علی آبان كه تدوین این منشور اخلاقی را به فال نیك می‌گیرد و معتقد است كه اگر به مانند برخی دیگر از برنامه‌ها در حد شعار و حرف باقی نماند، می‌تواند موفق باشد.
نویسنده كتاب تاریخ ادبیات و نقد ادبی در ایران و جهان ابتدا با اشاره به معنای لغوی منشور و اخلاق به «جام‌جم» می‌گوید: این دو واژه قدمتی طولانی دارند و از قـــدیـم چه در ایران و چه در روم و یونان رعایت اخلاق در تالیف آثار حساسیت ویژه داشته است.
او ادامه می‌دهد: همین كه به آثار كلاسیك ایران و جهان نگاه كنیم، متوجه می‌شویم شاخصه اصلی این مكتب‌ها رعایت اخلاق بوده است.آبان تاكید می‌كند كه منشور اخلاقی باید نگاهی جامع به مفهوم اخلاق داشته باشد و تنها سرقت یا بی‌اخلاقی نویسندگان در تالیف را در بر نگیرد.
این نویسنده كشورمان با بیان این كه در عصر حاضر هم حتی در میان نویسندگان مدرن كسی مانند تی اس الیوت معتقد است كه اثری كه خالی از ارزش‌های اخلاقی باشد، هیچ سود و منفعتی برای جامعه ندارد، می‌گوید: فكر می‌كنم با توجه به هرج و مرجی كه امروز در ادبیات ما وجود دارد و متاسفانه بسیاری از اهل قلم كه مسلط به یك زبان مانند انگلیسی، فرانسوی یا حتی تركی هستند؛ شعرها و داستان‌هایی را ترجمه می‌كنند و به خود اجازه می‌دهند آن را با كمی تغییر به عنوان تالیف منتشر كنند، ضرورت بازنگری در قانون و تدوین یك منشور اخلاقی وجود دارد.
او تاكید می‌كند، اگر كسانی كه دست‌اندركار تدوین این منشور هستند افرادی باسواد، متعهد و بی‌طرف باشند این منشور می‌تواند به حذف برخی بی‌اخلاقی‌ها در جامعه فرهنگی كشور كمك كند.
با وجود این نظرات موافق و مخالف، مدیرعامل خانه كتاب تاكید می‌كند كه ما تازه در ابتدای این طرح هستیم و هنوز زود است درباره این‌كه در نهایت به كجا ختم می‌شود، اظهارنظر كرد. منبع جام جم
