تبیان، دستیار زندگی

جهت‌یابی قبله از جمله مهمترین فعالیت‌های منجمان مسلمان در طول تاریخ بوده است. هفتم خرداد ماه و بیست و پنجم تیرماه بهترین زمان‌ها برای یافتن جهت دقیق قبله با استفاده از تابش خورشید است.

 

به گزارش خبرنگار علمی ایسنا در اصفهان، در این دو روز خورشید در ساعتی خاص (ظهر شرعی) به سمت الراس خانه كعبه در مكه معظمه می‌رسد که علاقمندان می توانند با قرار دادن شاخصی در زمین و با امتداد خلاف جهت سایه، برای شناخت جهت صحیح قبله اقدام كنند.

 

عمران مرادی، منجم آماتور در گفت‌وگو با خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایراناظهار کرد: به دلیل انحراف 23.5 درجه‌ای زمین در فضا، تابش خورشید در طول سال از عرض جغرافیایی 23.5 درجه جنوبی به صورت عمود تابش می‌کند و به همین شکل تا 23.5 درجه‌ عرض شمالی پیش می‌رود و دوباره این تابش عمود به سمت مدار جنوبی باز می‌گردد.

 

وی افزود: در این مسیر رفت و برگشت، تابش خورشید دو بار - در دو روز 7 خرداد و 25 تیر ماه - در هنگام ظهر شرعی بر شهر مکه عمود می‌شود. در این زمان خورشید بر عرض‌های دیگر از جمله عرض جغرافیایی کشور ایران مایل‌تر می‌تابد. بنابراین مثلا در هنگام ظهر شرعی به وقت مکه به دلیل تابش عمود خورشید، اجسام هیچ سایه‌ای در این شهر نمی‌سازند، اما در ایران اجسام دارای سایه خواهند بود.

 

مرادی با بیان این‌که از این پدیده می‌توان برای جهت یابی قبله استفاده کرد، افزود: اگر در زمان یاد شده یعنی روز هفتم خرداد ماه به هنگام ظهر شرعی شهر مکه - حدود ساعت 13 و 48 دقیقه به وقت ایران - میله یا تکه چوب صافی را به طور کاملا عمود در زمین فرو کنیم، خواهیم دید که سایه‌ای بر روی زمین ایجاد می‌کند که همراستا ولی خلاف جهت شهر مکه است به دلیل این‌که خورشید از سمت شهر مکه می‌تابد.

 

این مدرس نجوم خاطرنشان کرد: پس اگر در راستای سایه و رو به سوی خورشید یعنی در خلاف جهت سایه بایستیم، دقیقا در جهت قبله ایستاده‌ایم چون در آن زمان خورشید دقیقا بر فراز شهر مکه به صورت کاملا عمود قرار گرفته است.

 

وی تصریح کرد: در واقع می‌توان گفت عمود شدن تابش خورشید بر شهر مکه بهترین فرصت برای تعیین جهت قبله در شهرهای مختلف کشورمان است.

 

مرادی، عمود بودن کامل شاخص که می‌تواند چوب یا میله‌ای باشد را شرط مهم این روش دانست و پیشنهاد کرد که برای اطمینان از عمود بودن شاخص از ابزاری همچون شاقول یا تراز استفاده شود، چرا که کج بودن شاخص می‌تواند موجب انحراف سایه از راستای دقیق قبله شود.

 

انتهای پیام

سلام جناب مدیر
ممنون جالب بود
روز بیست و پنجم تیر هم تو همون ساعت یک و چهل و هشت دقیقه است؟

و من همچنان منتظر پاسخ می مانم!

سلام، ممنون.
علتش رو نمیفهمیدم که بحمدالله افتاد!
و باز یک سوال:
خب، ظهر شرعی در هر مکانی فرق می کنه. یعنی باید در هر منطقه ای یه زمانی این کار رو انجام داد؟
اگر ظهر شرعی خود شهر مکه هم مورد نظر باشه، باز زمان برا هر منطقه ای طبعا فرق خواهد کرد. اینطور نیست؟

دقیقا این سوال منم بود مدمن گرامی
فقط گفتم شاید من اشتباه کرده باشم :)

می‌توان برای روزهای مختلف حساب کرد که در چه ساعتی خورشید در جهت قبله قرار می‌گیرد که اصطلاحاً به آن ساعت قبله گفته می‌شود. اما بهترین روش برای تعیین قبله، موقعیت خورشید در دو روز خاص از سال است، وقتی‌که خورشید دقیقاً در بالای سر مکه معظمه قرار می‌گیرد. در زمان اذان ظهر این دو روز، خورشید در جهت قبله قرار می‌گیرد و تمام ساکنین کره زمین می توانند با کمک یک شاخص، جهت قبله را تعیین کنند.

در سال 1390 در شنبه 7 خرداد ، ساعت 13 و 48 دقیقه و شنبه 25 تیر ، ساعت 13 و 57 دقیقه به وقت تابستانی ایران (مقارن با لحظة اذان ظهر در مکة معظمه) جهت خلاف سایة شاخص در هر مکان جهت قبله را نشان می‌دهد.

( خبرآنلاین)

من جواب سوالمو نگرفتم.
این ساعتی که شما گفتید میتونه برا شهر تهران باشه!! نه؟
اینجا هم تبعیض تهرانی شهرستانی داریم:-((
برا قبله و زمان نماز و اینا که نمیشه یکسان سازی کرد برا کل کشور!!
اگه نیم درجه هم هست اختلاف وجود خواهد داشت. نه؟

فکر کنم بشه که زمانش روبرای مکه پیدا کنیم بعد اختلاف ساعت مکه و یزدو پیدا کنیم و اون موقع برای شما دقیق می شه.
درسته؟؟؟

من صحبت قبلیم رو رد می کنم .
قضیه از این قراره که:
خورشید در این ساعت درست بالای کعبه است ما با چیز دیگه ای کاری نداریم . حالا می بینیم که مکه و ایران چقدر اختلاف ساعت دارن مثلا سه ساعت . در مکه ساعت دو خورشید بالای کعبه است پس در ایران اون موقع ساعت چنده؟
ساعت پنجه
پس ما ساعت پنج شاخصمون رو می زاریم و خلاف جهت سایه جهت قبله می شه .
تذکر:
ما به این که اذان تهران ساعت چنده یا یزد یا مکه کاری نداریم.
چون داخل ایران کلش با مکه مثلا سه ساعت اختلاف داره پس این ساعت برای تهران یا یزد فرقی نمی کنه.
سوالی بود بفرمایید

دوستان می تونید به این ادرس برید
http://www.tebyan.net/index.aspx?pid=38775&Keyword=+%D8%B4%D8%A8+%DB%8C%D9%84
%D8%AF%D8%A7
روی تاریخ بیست و هشت می و عرض 21.41918 تنظیم کنید . نتیجه رو می بینید .

باز سلام
ببخشید ولی من قانع نشدم هنوز.
حرف شما درست. ولی ببینید کل ایران رو "رسمی" میشه یه ساعت بگیرید ولی خوب، اختلاف ساعت یه چیزیه که بخاطر عرض جغرافیایی پیش میاد و صحبت آخرتون موید حرف من هست که عرض جغرافیایی خاصی رو باید وارد کنید که احتمالا نه! حتما عرض جغرافیایی تهرانه. درسته؟
و اگر عرض جغرافیایی یزد رو مثلا وارد کنید، ممکنه ساعت دیگه ای رو بده. اینجور نیست؟ اصلا الان امتحانش می کنم.
نظر خودم اینه که ممکنه تفاوت بسیار کمی داشته باشه، ولی تفاوت رو حتما داره. هرچند خیلی خیلی بی اهمیت و کم باشه.