تبیان، دستیار زندگی

جناب شیخ انصارى، از بزرگانِ فقیهان و مجتهدانِ امامیه است که تأثیرش حتى در امروز هم قابلِ بررسى است. مجتهد و فقیهى که بسیارى از مسائلى که ما امروزه مى‏دانیم، مدیونِ زحماتِ آن بزرگوار است. در اینجا به ماجراىِ مرجعیتِ او خواهیم پرداخت.

هنگامى که جناب شیخ انصارى قصدِ عزیمت به سمتِ نجف را داشت، مادرش از آنجا که بسیار به او علاقه داشت، راضى به جدا شدن از فرزندِ خودش نمى‏شد. شیخ نیز از آنجا که نمى‏خواست بر خلافِ نظرِ مادر عمل کند، از رفتنِ صرفه نظر مى‏کرد، تا آنکه قرار به استخاره از قرآن شد. آیه‏اى که براى شیخ انصارى آمد، همان آیه‏اى بود که به مادر موسى گفته شد که موسى را در آب انداز که ما او را به سوى تو بازخواهیم گرداند و او را از پیامبران قرار خواهیم داد. با این استخاره، مادرِ شیخ راضى شد که پسرش به نجف برود و از دروس و علومى که در آنجا تدریس مى‏شد، استفاده نماید.

شیخ انصارى به نجف وارد شد و از همان ابتدا بر همگان آشکار شد که احتمال هست او مرجعِ آینده شیعه باشد. از جمله اساتید او در حوزه نجف، صاحب جواهر و شریف العماء مازندرانى بود که اعجوبه‏اى در اجتهاد به شمار مى‏رفت. و از جمله کسانى که هم درس و هم مباحثه شیخ در آنجا بودند، مى‏توان به سعید العلماء مازندرانى اشاره کرد.

تا آنکه ماجرا به زمانِ بیمارىِ صاحب جواهر رسید. زمانى بود که همه علما در محضرِ صاحب جواهر جمع شدند تا او مرجعِ بعدى را اعلام نماید.

صاحب جواهر در حالى که بر بسترِ بیمارى خوابیده بود، نگاه به حضار دوخت و گفت که: ملا مرتضى کجاست؟ گفتند: به جهت زیارت به حرم رفته است. صاحب جواهر گفت: که هر چه زودتر او را به نزدش بیاورند.

علمایى که در این جمع حاضر بودند، قصدِ پیشنهاد دادنِ مرجعِ آینده را به صاحبِ جواهر داشتند و مطمئنا جنابِ شیخ از جمله انتخابهاى آنان نبود، به خصوص آنکه مایل نبودند یک ایرانى به مرجعیتِ عامِ شیعه دست پیدا کند.

در هر حال، شیخ را به محضرِ صاحب جواهر آوردند. شیخ در کنارِ بستر صاحب جواهر نشست و همچون دیگران به کلامِ ایشان گوش سپرد که مى‏گفت: یا شیخ، شما براى مسلمین فتوا بده، لیکن از احتیاطات خود کم کن، زیرا شریعت اسلام، شریعت خوش رفتار و آسان گیر است. و دقیقا از همین جا بود که به خاطرِ گفته صاحب جواهر، ملا مرتضى، به شیخ معروف شد.

اما نکته فقط این نبود. با اینکه مرجعیتِ شیخ انصارى، به گفته صاحبِ جواهر بود، لیکن ایشان از پذیرشِ آن خوددارى کردند و گفتند که هم درس و هم مباحثه من، سعید العلماء بسیار فاضل‏تر از من است و من باید از ایشان ابتدا کسبِ تکلیف کنم. سعید العلماء در پاسخ به نامه شیخ این چنین نوشت که شاید من در گذشته از تو عالم‏تر بوده‏ام، اما مدتى است که اهتمامِ کمترى بر دروس دارم و در حالِ حاضر شما اعلم‏تر هستید.

بعد از اینکه شیخ این پاسخ را از هم درسِ سابقِ خود خواندند و اصرارِ علماء نجف را دیدند، بالاخره این منصب را قبول کردند.

آرى، اینها فقط گوشه‏اى از بزرگوارىِ آن عالم و مجتهدِ بزرگوار است.

منبع: روات حدیث 

خدا بیامرزد این مرجع عالی قدر را و ایشان را با انبیاء محشور بگرداند
برای شادی روحشان یک صلوات!!!