از توس تا نیشابور
دكتر محمدجعفر یاحقی، استاد دانشگاه فردوسی مشهد در رابطه با جزئیات برنامههای بزرگداشت خیام به «جامجم» گفت: امسال كنگره بینالمللی «از توس تا نیشابور» كه اختصاص به بزرگداشت فردوسی و خیام دارد در حال برگزاری است و شامگاه گذشته هم این همایش با حضور جمعی از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادبیات فارسی و استادان و پژوهشگرانی از چندین كشور جهان از جمله تركیه، افغانستان، تاجیكستان، لهستان، آلمان، هلند و... در مقبره خیام و فرهنگسرای سیمرغ نیشابور پی گرفته شد.
دكتر رضا اشرفزاده، دبیر علمی همایش بزرگداشت خیام هم با بیان اینكه اواخر اردیبهشت، خراسان بزرگ به دلیل بزرگداشت 2 چهره شاخص فرهنگ و تمدن ایران، خیام و فردوسی حال و هوای متفاوتی دارد از گلباران آرامگاه این دو شخصیت جهانی كشورمان در توس و نیشابور خبر داد و گفت: امسال 4 سخنرانی ویژه در همایش علمی خیام خواهیم داشت كه محور اصلی سخنرانیها پیرامون رباعیهای خیام است و كمتر به وجوه دیگر او پرداخته خواهد شد.
او ادامه داد: مشكل اصلی در مورد خیام این است كه شخصیتی چندوجهی است و در زمان خودش هم ابعاد علمی او بسیار قویتر و پررنگتر از وجه شاعری و رباعیسرایی بوده است.
دكتر اشرفزاده افزود: كسی مانند حسن ابن زید بیهقی (ابن فُندوق) كه 9 سال سابقه شاگردی خیام را داشته است به هیچ عنوان به شاعری او اشاره نمیكند یا نظامی عروضی هم در 4 مقاله خود با این كه چند حكایت از خیام نقل میكند، اما به رباعی و شعر خیام اصلا نمیپردازد.
فقدان مركز خیامپژوهی
دبیر علمی همایش بزرگداشت خیام با تاكید بر اینكه امروز اعتبار جهانی خیام وامدار رباعیات اوست از ضرورت تاسیس مركز یا بنیادی كه به صورت مستقل و منسجم تنها به خیام پژوهی در ابعاد گوناگون بپردازد، سخن گفت.
اشرفزاده تاكید كرد: با توجه به وجوه مختلف شخصیتی خیام همچون ریاضی، نجوم، فلسفه، شعر و... فرصت پرداختن به همه جوانب فراهم نمیشود و فقدان یك مركز خیامپژوهی كاملا محسوس است.
زنگ ریاضی
اما امروز هم برنامههای متعددی در كشور و بویژه شهر نیشابور برای بزرگداشت خیام در نظر گرفته شده است. محمدمهدی مژدی، مدیركل ارشاد نیشابور در تشریح این برنامهها به« جامجم» گفت: امروز صبح زنگ ریاضی در تمام مدارس نیشابور به صدا درمیآید و نمایشگاه خوشنویسی ویژهای هم ازاستادان انجمن خوشنویسان با رویكرد به رباعیهای خیام برپا شده است. منبع . جام جم
او همچنین برپایی مسابقه ریاضی، 4 نشست علمی و ادبی، شب شعر و نمایشگاه بزرگ سفال و میراث فرهنگی را از دیگر برنامههای بزرگداشت خیام معرفی كرد كه با حضور مهمانان ایرانی و خارجی از كشورهای مختلف در نیشابور برپا خواهد شد.