تبیان، دستیار زندگی

مرجعی که می‌خواست فتوای تحریم ارتزاق دولتی حوزه‌های علمیه را صادر کند

ایشان از همان زمان که شرح تحریرالوسیله را در یزد در سال ۵۰ و ۵۱ آغاز کردند، می‌بینیم از همان زمان که هنوز مسئله پیروزی انقلاب هم مطرح نبود، ایشان در کتاب‌هایشان آراء بزرگان را مطرح می‌کردند و خلاصه اینکه یک سنگر بزرگی بود برای دفاع از افکار علمی امام و برای تقویت افکار امام و در عین حال یک مرکز ثقل و یک سنگری بود برای تحکیم مبانی سیاسی امام در حوزه.
یادم می‌آید امام (رضوان‌الله تعالی علیه) که به رحمت خدا رفتند، ایشان در فیضیه در یکی از مراسم امام سخنرانی کردند و یکی از مطالبی که در آن سخنرانی فرمودند این بود که خطاب کردند به برخی از کسانی که آن زمان در حوزه از مخالفین بودند و گفتند: فکر نکنید با رفتن امام انقلاب در حوزه خاموش خواهد شد، فکر نکنید که امام از دنیا رفت و شما بتوانید مسیر سیاسی حوزه راتغییر دهید، تا من هستم و تا شاگردان قوی و برجسته امام حضور دارند ما اجازه نخواهیم داد که افکار سیاسی امام در حوزه خاموش شود.
 

اشاره
در آستانه چهارمین سالگرد ارتحال مرجع بزرگ جهان تشیع، فقیه وارسته و جامع، حضرت آیت‌الله العظمی حاج شیخ محمد فاضل لنکرانی رحمه‌الله علیه، روزنامه جمهوری اسلامی با هدف تکریم این مرجع انقلابی و خدمتگزار، در مصاحبه‌ای اختصاصی با فرزند ایشان آیت‌الله حاج شیخ محمدجواد فاضل لنکرانی با مطرح ساختن ۱۵ سؤال درباره ابعاد علمی،‌ اجتماعی، سیاسی، فرهنگی آثار و خدمات و دغدغه‌های ایشان درباره آینده کشور و انقلاب و استقلال حوزه‌های علمیه، تلاش کرد خوانندگان را با ویژگی‌های این فقیه روشن بین آشنا سازد.از ویژگی‌های مهم مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی دغدغه جدی ایشان در مورد استقلال حوزه‌های علمیه بود که در این مصاحبه، همراه با اشاره‌ای به دغدغه حضرت امام خمینی (رضوان‌الله تعالی علیه) در این زمینه، مورد توجه قرار گرفته است. ضمن درخواست علو درجات برای این مرجع دوراندیش، خوانندگان گرامی را به مطالعه این مصاحبه دعوت می‌نمائیم:

* در آستانه ورود به پنجمین سال فقدان مرجع بزرگ حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی قرار داریم. لطفاً در مورد ابعاد علمی ایشان توضیحاتی بفرمائید.
- من ابتدا از روزنامه جمهوری اسلامی که انصافاً در طول این ۳۲ سال بعد از پیروزی انقلاب یک عنایت ویژه‌ای را به روحانیت و مرجعیت دارد و افکار و آراء و نظرات مراجع را درست منعکس می‌کند تشکر می‌کنم و همچنین از این اهتمامی که نسبت به چهارمین سالگرد والد راحل مرحوم حضرت آیت‌الله العظمی فاضل مبذول داشتید تشکر می‌کنم و امیدوارم خداوند اجر زیادی عنایت بفرماید.
چهار سال از رحلت این مرجع بزرگ می‌گذرد و ما وارد پنجمین سال می‌شویم. وقتی ما یک نظرسنجی از علما و بزرگان و اساتید و مردم عزیزمان نسبت به این مرجع بزرگوار داریم، می‌بینیم که هرچه زمان می‌گذرد هم ابعاد علمی ایشان بیشتر بر حوزه‌های علمیه روشن می‌شود، کتابهای ایشان بیشتر مورد توجه قرار می‌گردد، نظرات علمی ایشان، مبانی فقهی، اصولی، تفسیری و رجالی ایشان بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد، به طوری که الان کتابهای ایشان در درس‌های خارج حوزه مطرح است. من درس‌های خارج متعددی را سراغ دارم که اساساً متن کتابهای درسی شان را همین کتاب مرحوم والد ما قرار داده‌اند.
یادم می‌آید یک وقتی آیت‌الله مقتدایی به من می‌فرمودند که من برای بحث حدود از همین کتاب تفصیل الشریعه والد شما استفاده می‌کنم و اصلاً همین کتاب را متن درس قرار داده ایم.
بسیاری از مراکز آموزشی این چنین است و این کشف از توجه مجموعه علمی حوزه به این شخصیت دارد. این کشف از این می‌کند که بعد از ارتحال ایشان خلأ بسیار بزرگی در جامعه علمی و حوزه‌های علمیه بوجود آمد و واقعاً یک ثلمه‌ای شد که به این زودی‌ها پر نخواهد شد و قابل جبران نخواهد بود.
مباحث اصولی ایشان، تألیفاتی که شاگردان ایشان در مباحث اصول نوشته اند، بسیار مورد نظر واقع شده است.
اولین اصول که به فارسی در ۱۶ جلد منتشر شده تاکنون ۲ بار چاپ شده و الآن هم ظاهراً تمام شده است و این کشف از اینکه واقعاً آن مطلب علمی ایشان به قدری متقن و قوی است که دیگران نیاز دارند که به آن رجوع کنند و همین جا عرض کنم که بسیاری از مردم معمولی و مقلدین ایشان، ارتباطشان را از نظر مسائل شرعی هنوز حفظ کرده‌اند و می‌توانم بگویم بیش از ۸۰ درصد از مقلدین ایشان براساس باقی مانده‌اند و از این جهت بین مرحوم والد ما و مرحوم امام خمینی (رضوان‌الله تعالی علیه) شباهت فراوانی است. یکی از مسئولین بلندپایه کشور همین اواخر گفته بود که ما هر وقت ایشان را می‌دیدیم یاد جلسه با امام می‌افتادیم و جلساتی که خدمت امام داشتیم.

* یکی از ویژگی‌های این مرجع بزرگ توجه ایشان به مسائل اجتماعی و به ویژه صیانت از حوزه بود. بسیار خوب است این بعد از شخصیت ایشان هم معرفی شود.
- در مسائل اجتماعی ما جای ایشان را بسیار خالی ما می‌بینیم، در مسائل سیاسی خلأ ایشان بسیار مشهود است و اساتید حوزه و بزرگان حوزه واقعاً تصریح می‌کنند به این معنا که امروز نبود حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی مشکلات فراوانی را برای حوزه ایجاد کرده و اگر ایشان بود، قدم‌های بسیار بزرگتری برداشته می‌شد.
یکی از مراجع، به من فرمود که یک نفر بود که هم در نظام نفوذ کلمه داشت و هم در میان حوزه‌ها و مردم مقبول بود و ما او را از دست دادیم و او مرحوم والد شما بود. مع الاسف امروز تهدیدهایی متوجه حوزه ما هست. نقشه‌هایی از بیرون برای اینکه حوزه را از مسیر اصلی خودش، مسیر علمی خودش، مسیر سیاسی خودش خارج کند وجود دارد، ما کاملاً احساس می‌کنیم که افرادی بدنبال این هستند که واقعاً حوزه را از نظر علمی تهی کنند. گرچه مسئولین حوزه، شورای عالی حوزه، مدیر محترم حوزه و مراجع که در رأس حوزه‌ها قرار دارند همه تلاششان بر این است که روز به روز محتوای علمی حوزه قوی‌تر و غنی‌تر شود اما کاملاً احساس می‌کنیم که افرادی عمق علمی حوزه را نشانه گرفته‌اند و می‌خواهند آن را از بین ببرند. می‌بینید که اگر حوزه‌ها با این عمق، با این دقت، با این تحقیقات و پژوهش‌ها باشد همیشه در صحنه خواهد بود اما اگر از عمق علمی تهی شد دیگر قابلیت استمرار ندارد.
در همین زمینه نگرانیهایی را برخی از اساتید بزرگ حوزه دارند و به من منتقل کرده‌اند و خود اینها تصریح می‌کنند که‌ای کاش مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل حیات داشت و این تهدیدها و دغدغه‌ها با حضور ایشان برای ما قابل حل بود.

* حضرت آیت‌الله فاضل، میراث‌دار افکار سیاسی امام خمینی بودند. آیا از این ویژگی برای ارتقاء حوزه استفاده‌ای کردند؟
- برخی دنبال تغییر مسیر سیاسی حوزه هستند، حوزه‌ای که رنگ و بوی امام را دارد، حوزه‌ای که افکار و اندیشه‌های امام در جای جای آن رسوخ پیدا کرده، افرادی هستند که دنبال تغییر مشی سیاسی حوزه هستند. مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل یکی از برجستگی هایشان تلاش برای حفظ افکار سیاسی امام در حوزه بود، علاوه بر اینکه ایشان افکار علمی، فقهی و اصولی امام را آنقدر تاکید کردند و در درس‌ها بیان کردند و آنقدر در کتابهایشان نوشتند و در مجالس درسشان ذکر کردند که اساساً در زمانی که امام(ره) در تبعید بودند، کرسی درس مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل بیانگر افکار و آراء فقهی امام بود.

* آنطور که از آثار علمی مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی مشخص است، ایشان تسلط خوبی بر آراء فقهی مراجع و فقهای قبل از خود و معاصران داشتند و یکی از ویژگی‌های ایشان جامعیتشان بود.
- البته شاگردان ایشان این توجه را دارند که مرحوم آیت‌الله‌العظمی فاضل جامع بود بین افکار فقهی و اصول نجف و قم. اطلاع کاملا دقیق و وسیعی نسبت به مبانی بزرگان نجف داشت. مثل مرحوم آیت‌الله العظمی خویی(ره).
در درسهایشان و در کتابهایشان افکار و آراء ایشان را هم مطرح می‌کردند و اساسا یک مقارنه قهری بین مبانی مرحوم امام و مرحوم آقای خویی (قدس سره) در مجلس درس ایشان می‌شد.
درس ایشان یک جامعیتی داشت که در درس‌های دیگر به چشم نمی‌خورد. در عین اینکه مشحون از دقت و عمق و تحقیق و تتبع بود، اما جامعیتی که آراء معاصرین را اطلاع کامل داشته باشد ایشان بودند.

با توجه به قرابتی که مبانی سیاسی امام خمینی داشتند، آیا برای دفاع از این مبانی هم اقداماتی انجام دادند؟
- ایشان از همان زمان که شرح تحریرالوسیله را در یزد در سال ۵۰ و ۵۱ آغاز کردند، می‌بینیم از همان زمان که هنوز مسئله پیروزی انقلاب هم مطرح نبود، ایشان در کتاب‌هایشان آراء بزرگان را مطرح می‌کردند و خلاصه اینکه یک سنگر بزرگی بود برای دفاع از افکار علمی امام و برای تقویت افکار امام و در عین حال یک مرکز ثقل و یک سنگری بود برای تحکیم مبانی سیاسی امام در حوزه.
یادم می‌آید امام (رضوان‌الله تعالی علیه) که به رحمت خدا رفتند، ایشان در فیضیه در یکی از مراسم امام سخنرانی کردند و یکی از مطالبی که در آن سخنرانی فرمودند این بود که خطاب کردند به برخی از کسانی که آن زمان در حوزه از مخالفین بودند و گفتند: فکر نکنید با رفتن امام انقلاب در حوزه خاموش خواهد شد، فکر نکنید که امام از دنیا رفت و شما بتوانید مسیر سیاسی حوزه راتغییر دهید، تا من هستم و تا شاگردان قوی و برجسته امام حضور دارند ما اجازه نخواهیم داد که افکار سیاسی امام در حوزه خاموش شود.
این خیلی مطلب مهمی بود و همین‌طور هم شد. شما ببینید بعد از ارتحال امام یکی از کارهایی را که برخی از مسئولین وزارت خارجه وقت دنبال می‌کردند این بود که حکم قتل سلمان رشدی مرتد را لغو کنند. این خبر به گوش مرحوم والد ما رسید و ایشان یک اطلاعیه بسیار محکمی در دفاع از این حکم فقهی و سیاسی امام دادند و فرمودند این حکم قابل لغو شدن نیست و حتی اگر خود امام هم بود نمی‌توانست این حکم را لغو کند.
وزیر خارجه وقت برای من نقل کرد که اگر نبود این اعلامیه و بیانیه والد شما، دولت انگلیس کلاه بزرگی را بر سر ما گذاشته بود، یعنی متاسفانه کار به جایی رسیده بود که برخی از این مسئولین در جلساتی که در خارج داشتند، در انگلیس، طوری روند صحبت ادامه پیدا کرده بود که در همان جلسه وزیر خارجه به سلمان رشدی زنگ می‌زند که تبریک می‌گویم که حکم لغو شد!
اما این ایستادگی مرحوم والدما، همانگونه که رهبر معظم انقلاب هم در همان زمان همین نظر را داشتند، این ایستادگی سبب شد که به طور کلی این خیال باطل که این حکم قابل لغو شدن هست از بین برود.
نمونه‌های فراوانی داریم، مثلا بعد از ارتحال حضرت امام، زمانی که اولین انتخابات مجلس خبرگان مطرح بود، تبلیغات بسیار وسیعی در داخل و خارج به راه افتاده بود که خبرگان را تضعیف کنند و مردم خیلی شرکت نکنند و حوزه خیلی توجه نکند، مرحوم والدما با اینکه کسالت شدیدی داشتند، یک اعلامیه بسیار محکمی را نوشتند و در ذهنم می‌آید که در آن اعلامیه تصریح به وجوب عینی کردند و همین سبب شد که شرکت مردم بسیار خوب شد و یکی از مسئولین آن زمان آمد در همین اطاق، آن زمان دولت جناب آقای هاشمی رفسنجانی (حفظه‌الله) بود، شاید یکی از وزرا بود آمد و به پدر من گفت که ده میلیون از این شرکت کنندگان در انتخابات به برکت آن اعلامیه شما بود، و مبالغه نمی‌کرد. در خود مجموعه کشور اساسا برای دوستداران و دلسوزان انقلاب و برای دلسپردگان به امام و انقلاب، مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل مرجع تقلیدی بود که همان افکار سیاسی امام را به همان نحوی که امام به شاگردان خودش منتقل کرده بود، دنبال می‌کرد.
در مسائل انتخابات و مسایل سیاسی کشور، در مراقبت از حرکت مسئولین در مسیر اصلی اسلام، ایشان در هر زمان و در هر دولتی برخودشان لازم می‌دانستند که بعد از تایید حضرت امام نسبت به دولت‌ها، ایشان هم همان تایید کلی را داشتند، اما در عین حال انتقادات و اشکالات را هم بیان می‌کردند. در یکی از دوره‌های مجلس شورای اسلامی بعد از ارتحال امام، یکی از نمایندگان مطلبی گفته و یک اظهار نظری درباره اسلام کرده بود، مرحوم والدما یک روزی در مجلس درس فرمودند: من که ۷۰ سال است که دارم درس می‌خوانم و درس می‌دهم نمی‌توانم ادعا کنم که اسلام شناسم، تو که هستی و چه هستی که ادعای اسلام شناسی می‌کنی؟ همان غیرتی که امام در مورد اسلام داشت، همان حساسیتی که امام در مورد اسلام و پیامبر و ائمه طاهرین(ع) داشت، در وجود ایشان می‌دیدیم. بنابراین بعد از گذشت چهار سال هر روز که می‌گذرد، خلا وجود ایشان و آثارش برای جامعه علمی کشور و مردم بیشتر روشن می‌شود.

* معروف است که حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی بسیار به فکر مردم بودند و همیشه سفارش مردم را به مسئولین می‌کردند و نگران معیشت اقشار ضعیف بودند. قطعا شما در این زمینه نکاتی دارید که برای خوانندگان روزنامه جالب باشد.
- ایشان از همان اول که مسئولین خدمتشان می‌رسیدند، می‌فرمودند که امام یک وعده‌ای به مردم داده و آن اینکه آب و برق و گاز و اینها را مجانی کند، حالا اگر شما نمی‌توانید مجانی کنید، لااقل با یک قیمت نازلی از مردم بگیرید، بر مردم فشار نیاورید. وقتی مسئولین خدمتشان می‌رسیدند، مهمترین حرف و مهمترین دغدغه ایشان نگرانی در مورد وضع معیشتی مردم بود، بسیار نگران بودند. گاهی می‌فرمودند من شب گذشته خواب نداشتم، سوال می‌کردیم چرا؟ می‌فرمودند که به من اطلاع دادند که مثلا سیب زمینی گران شده، من حساب کردم یک کارگری که ۵ تا ۶ تا بچه دارد و هر روز غذای او سیب زمینی است چگونه می‌تواند تهیه کند و اشک از چشمانشان سرازیر می‌شد. یعنی همان روحیاتی که انسان در امام هم می‌دید، وقتی می‌خواستند یک چیزی را در کشور گران کنند امام خیلی حساسیت به خرج می‌دادند که مبادا نان گران شود، مبادا فلان چیز گران شود. حتی من یادم هست همین دولت کنونی در ماههای اولیه‌ای که روی کار آمده بود، بعد از اینکه رهبر انقلاب حکم دولت را تنفیذ کردند، خوب مراجع می‌پذیرفتند مسئولین دولتی را، تا اینکه دولت با فتوای حرمت شرکت زنان در ورزشگاههایی که مردان هستند مخالفت کردو ۵ نفر از مراجع بزرگ دیگر از پذیرش دولت امتناع کردند. قبل از این قضیه یادم هست که مرحوم والد ما در جلسه‌ای که رئیس‌جمهور خدمت ایشان رسیده بود به ایشان فرمودند که کاری کنید که این فرمایش امام مورد نسیان و فراموشی قرار نگیرد، در ذهن ما و مردم هست که امام چنین وعده‌ای دادند، کاری کنید که این قبوض آب و برق و گاز کم شود، اینها که دیگر دست خارجی‌ها نیست، دست خودتان است و یادم هست که در همان جلسه رئیس‌جمهور به یکی از معاونینش دستور داد که این مطلب را یادداشت کنید که حتما ما پیگیری کنیم و پیگیری خواهیم کرد و الان این طرح هدفمندی یارانه‌ها ولو اینکه همه اهل نظر بر اصل آن اتفاق دارند اما در روند اجرا دارد طوری عمل می‌شود که واقعا همه ما نگران هستیم. و بر مردم دارد فشار وارد می‌شود. افراد زیادی از طلبه‌ها که جزو اقشار بسیار مستضعف جامعه هستند به من و به بیوت مراجع مراجعه می‌کنند و می‌گویند که بسیار در فشار واقع شده‌اند، ما نباید نگاه بکنیم اگر در یک روستایی یارانه‌ها اضافه بر قبوض آمده، این را ملاک قرار دهیم، در شهرها بسیاری از مردم در فشار قرار گرفته‌اند و ما انتظارمان این است که دولت و مجلس هر چه زودتر به این مسئله رسیدگی کند.

* معروف است که حضرت آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی بسیار به فکر مردم بودند و همیشه سفارش مردم را به مسئولین می‌کردند و نگران معیشت اقشار ضعیف بودند. قطعا شما در این زمینه نکاتی دارید که برای خوانندگان روزنامه جالب باشد.
- ایشان از همان اول که مسئولین خدمتشان می‌رسیدند، می‌فرمودند که امام یک وعده‌ای به مردم داده و آن اینکه آب و برق و گاز و اینها را مجانی کند، حالا اگر شما نمی‌توانید مجانی کنید، لااقل با یک قیمت نازلی از مردم بگیرید، بر مردم فشار نیاورید. وقتی مسئولین خدمتشان می‌رسیدند، مهمترین حرف و مهمترین دغدغه ایشان نگرانی در مورد وضع معیشتی مردم بود، بسیار نگران بودند. گاهی می‌فرمودند من شب گذشته خواب نداشتم، سوال می‌کردیم چرا؟ می‌فرمودند که به من اطلاع دادند که مثلا سیب زمینی گران شده، من حساب کردم یک کارگری که ۵ تا ۶ تا بچه دارد و هر روز غذای او سیب زمینی است چگونه می‌تواند تهیه کند و اشک از چشمانشان سرازیر می‌شد. یعنی همان روحیاتی که انسان در امام هم می‌دید، وقتی می‌خواستند یک چیزی را در کشور گران کنند امام خیلی حساسیت به خرج می‌دادند که مبادا نان گران شود، مبادا فلان چیز گران شود. حتی من یادم هست همین دولت کنونی در ماههای اولیه‌ای که روی کار آمده بود، بعد از اینکه رهبر انقلاب حکم دولت را تنفیذ کردند، خوب مراجع می‌پذیرفتند مسئولین دولتی را، تا اینکه دولت با فتوای حرمت شرکت زنان در ورزشگاههایی که مردان هستند مخالفت کردو ۵ نفر از مراجع بزرگ دیگر از پذیرش دولت امتناع کردند. قبل از این قضیه یادم هست که مرحوم والد ما در جلسه‌ای که رئیس‌جمهور خدمت ایشان رسیده بود به ایشان فرمودند که کاری کنید که این فرمایش امام مورد نسیان و فراموشی قرار نگیرد، در ذهن ما و مردم هست که امام چنین وعده‌ای دادند، کاری کنید که این قبوض آب و برق و گاز کم شود، اینها که دیگر دست خارجی‌ها نیست، دست خودتان است و یادم هست که در همان جلسه رئیس‌جمهور به یکی از معاونینش دستور داد که این مطلب را یادداشت کنید که حتما ما پیگیری کنیم و پیگیری خواهیم کرد و الان این طرح هدفمندی یارانه‌ها ولو اینکه همه اهل نظر بر اصل آن اتفاق دارند اما در روند اجرا دارد طوری عمل می‌شود که واقعا همه ما نگران هستیم. و بر مردم دارد فشار وارد می‌شود. افراد زیادی از طلبه‌ها که جزو اقشار بسیار مستضعف جامعه هستند به من و به بیوت مراجع مراجعه می‌کنند و می‌گویند که بسیار در فشار واقع شده‌اند، ما نباید نگاه بکنیم اگر در یک روستایی یارانه‌ها اضافه بر قبوض آمده، این را ملاک قرار دهیم، در شهرها بسیاری از مردم در فشار قرار گرفته‌اند و ما انتظارمان این است که دولت و مجلس هر چه زودتر به این مسئله رسیدگی کند.

* این حضور همه جانبه در صحنه‌های علمی، اجتماعی و سیاسی، نتایج زیادی هم داشت که یکی از آنها توجه مردم به ایشان بود.
مرحوم آیت‌الله العظمی فاضل حضور جدی، موثر و کارساز در همه صحنه‌های سیاسی و صحنه‌های مربوط به نظام جمهوری اسلامی داشتند ایشان مقلدین فراوانی در داخل و خارج از کشور داشتند، در آذربایجان کسی اهانت بسیار بدی را به پیامبر اکرم(ص) کرده بود، ایشان با همان غیرتی که از امام یاد گرفته بودند و در وجود ایشان بود، سبب شد که ایشان فتوا به قتل او صادر کردند و این آثار بسیار فراوانی در همان کشور آذربایجان داشت و هنوز هم بعضی از مومنین سوال می‌کنند که آیا این فتوا هنوز به قوت خودش باقی هست یا نه.
ما در این ۴ سال بیت ایشان را خالی از مردم و روحانیین و بزرگان ندیدیم. ۴ سال از ارتحال ایشان می‌گذرد و مجالس روضه هفتگی که ایشان داشت، هنوز به همان گرمی، مردم، طلاب، فضلا و بزرگان حضور پیدا می‌کنند.
ایشان در وصیت نامه تصریح کرده‌اند که این مجالس باید باقی بماند.
مراجعات مردم برای سوال در مورد مسائل شرعی و به دست آوردن نظرات فقهی هنوز ادامه دارد و مراجعات و تلفن‌های ما از زمان حیات ایشان کمتر نشده. چهار سال است که ما شهریه این مرجع بزرگ را پرداخت کردیم و این یکی از افتخارات برای روحانیت و مرجعیت است. در تاریخ حوزه چنین مسئله‌ای سابقه نداشته.

* مرکز فقهی ائمه اطهار، در حوزه‌های علمیه شناخته شده است ولی عموم مردم درباره آن اطلاعات زیادی ندارند. درباره انگیزه تاسیس و اهداف و ویژگی‌های این مرکز هم خوبست مطالبی بفرمائید.
- یکی از آثار بسیار ماندگار ایشان مرکز فقهی ائمه اطهار(ع) است که بحمدالله اخیرا با حضور مرجع بزرگوار حضرت آیت‌الله العظمی صافی افتتاح رسمی شد و جلسه تشکیل شد که در نوع خود در حوزه سابقه نداشته است. بسیاری از مراجع و بزرگان و یا نمایندگان آنها حضور پیدا کردند و این مرکز امیدی شده برای بزرگان حوزه.
آیت‌الله العظمی سبحانی (دام ظله) به من فرمودند که من برای آینده حوزه به مثل این مرکز شما امیدوارم و امید دارم که از این مرکز فقها و مجتهدینی بیرون بیایند و همینطور هم هست انشاء الله.
اگر ما توفیق پیدا کنیم و خداوند این عنایت را از ما سلب نکند و بتوانیم ادامه بدهیم، به لطف و فضل خدا این نتایج را خواهد داشت.
از منادیان تحول در حوزه آیت‌الله العظمی فاضل لنکرانی بود در سال ۱۳۷۶ ایشان فرمودند که ما باید حرکتی کنیم و تحولی را در حوزه ایجاد کنیم و فقهایی که پاسخگوی نیازهای نسل بشر هستند را باید تربیت کنیم. آن زمان که کسی چنین فکری را نداشت، ایشان به این موضوع فکر می‌کردند و از همان سال مرکز فقهی ائمه اطهار را تشکیل دادند و الان که ۴ سال می‌گذرد، این مرکز با اینکه هیچ بودجه دولتی ندارد، فقط و فقط با وجوهات شرعی مردم دارد اداره می‌شود و تاکنون اداره شده به لطف خدا.