وداع دوباره با منشور‌كوروش
سفر 7 ماهه منشور كوروش به ایران روز گذشته پایان یافت تا این سند جاودانه سخاوت و نوع‌دوستی ایرانیان دوباره به محفظه شیشه‌ای كوچك خود در موزه بریتانیا باز گردد.
19 شهریور ماه سال گذشته بــود كه ســرانجام تلاش 5 ساله برای حضور منشور صلح و دوستی كوروش كه در قالب استوانه‌ای سفالین در موزه ملی بریتانیا نگهــداری می‌شــود، به پایان رسید تا این اثر به كشور خاستگاهش بازگردد.منشور كوروش برای ایرانیان آنقدر اهمیت داشت كه بسیاری از نمایش آن در ایران به عنوان بازگشت به وطن یاد كردند. در حدود سال 1285 خورشیدی (1882 ـ 1879) هنگام كاوش‌های باستان‌شناسی در بابــل در میان رودان (بین‌النهرین)، هرمز رسام، باستان‌‌شناس بریتانیایی آسوری‌‌تبار، استوانه منسوب به كوروش كبیر را یافت. این لوح استوانه‌ای همان زمان به بریتانیا كه حجم عمده كاوش‌های باستانی را در خاورمیانه به عهده داشت منتقل شد تا سال‌های سال در بخش «ایران باستان» موزه بریتانیا نگهداری شود. اگرچه این منشور در دهه پنجاه خورشیدی یكبار دیگر به ایران آمده بود ، اما در آن زمان بیش از 10 روز در ایران نماند و تنها افراد خاصی توانستند از این منشور بازدید كنند.
وداع با منشورروز گذشته مراسم وداع با این اثر باستانی با حضور مسوولان دیروز و امروز سازمان میراث فرهنگی در موزه ملی ایران برگزار شد. مراسمی كه اسفندیار رحیم مشایی، رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی و گردشگری را وا داشت تا به پاس قدردانی از موزه بریتانیا به خاطر امانت سپاری این اثر گرانبها، یك سكه با طرح هخامنشی را به رئیس موزه بریتانیا هدیه بدهد.مشایی در مراسم دیروز با تاكید بر این كه دیدن منشور كوروش از نزدیك، حق ایرانیان بود، ادامه داد: از این به بعد منتظر بازگشت الواح گلی هخامنشی از دانشگاه شیكاگو هستیم تا برای ابد در موزه ملی ایران جای گرفته و به نمایش درآیند. در روزهای نخست امسال در حالی خبر جلوگیری از فروش الواح امانت سپرده شده از سوی ایران در بخش شرق‌شناسی دانشگاه شیكاگو روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت كه این الواح برای بازگشت به ایران راه درازی را در پیش دارند.حمید بقایی، رئیس پیشین سازمان میراث فرهنگی نیز دیگر سخنران این مراسم بود. او از این موقعیت بهره برد تا بزرگی و عظمت ایران و ایرانیان را در طول تاریخ گوشزد كند. بقایی گفت: آثار به‌دست آمده از سیلك، شهر سوخته، كشف‌رود و دیگر محوطه‌های باستانی كشور از توانایی ایرانیان در آبیاری، كشاورزی و شهرنشینی حكایت دارد. تأمین امنیت بخش بزرگی از جهان و به ویژه منطقه خلیج فارس نیز برگ زرین دیگری از سابقه تمدن ایرانیان است. از گل‌نوشته‌های به‌دست آمده از تخت جمشید هم به خوبی امنیت اقتصادی، احــتــرام به گروه‌های مختلف مردم و نظام پیشرفته اداری و حسابرسی‌های دقیق قابل فهم است.
تماشای 2 میلیون نفر از منشورآزاده اردكانی، رئیس مــوزه ایران باستان یك مـدیر خوش شانس است، چرا كه تنها مدت كوتاهی از عهده‌دار شدن مسوولیتش در این موزه نگذشته بود كه این منشور به ایران آمد. اردكانی روز گذشته از بازدید 2 میلیون نفری علاقه‌مندان از این اثر طی مدت حضورش در ایران خبر داد و معتقد بود كه استقبال خوب علاقه‌مندان از 14 نشست تخصصی در حاشیه نمایش منشور كوروش نشان از توجه مردم به میراث فرهنگی‌شان دارد. او نیز به نشانه سپاس از مسوولان انگلیسی به مدیر موزه بریتانیا لوحی را تقدیم كرد.
سیاستمدار موزه‌دارنیل مك گریگور، رئیس موزه بریتانیا پیش از آن‌كه یك موزه‌دار باشد، یك سیاستمدار است. این را از سخنانش در مراسم گشایش نمایشگاه منشور كوروش در ایران و صحبت‌های دیروزش در مراسم پایان امانت سپاری این اثر می‌توان فهمید.به عقیده گریگور با وجود مشكلات سیاسی، مراكزی مانند موزه بریتانیا و موزه ملی در تهران نشان می‌دهند كه این اشیاء بخشی از میراث مشتركی هستند كه به همگان تعلق دارند، این تبادلات فرهنگی به خصوص در دنیای پیچیده‌ای كه در آن زندگی می‌كنیم بسیار اهمیت دارد. او در این مراسم خبری خوش را برای دوستداران میراث ایرانی مطرح كرد و گفت: موزه بریتانیا برای انتقال دیگر اشیای تاریخ باستانی ایران و اشیایی كه معرف فرهنگ‌های دیگر جهان هستند، به موزه ملی ایران، آمادگی كامل دارد.وی افزود: برای نمونه برپایی نمایشگاه‌هایی با همكاری موزه ملی از اشیای برگزیده از تمدن‌های همزمان با استوانه كوروش، همچون چین، یونان باستان، مكزیك و مصر بسیار مفید و جالب خواهد بود، امانت‌های كوچك اما خاص از این دست، امكان می‌دهد تا امپراتوری كوروش در كنار دیگر امپراتوری‌های جهان بهتر درك شود.
وی ادامه داد: به همین دلیل است كه امانت سخاوتمندانه موزه ملی به نمایشگاه «امپراتوری فراموش شده جهان، ایران باستان» در سال 2005 و نمایشگاه «شاه عباس، بازآفرینی ایران جدید» در سال 2009 در لندن برای نمایش جنبه‌های مهم تاریخ ایران اهمیت بسیار داشت. همچنین دقیقا به همین خاطر است كه هیات امنای موزه بریتانیا از امانت دادن منشور كوروش استقبال كردند تا این استوانه در ایران به نمایش درآید.در هر صورت منشور كوروش روز گذشته دوباره به موزه بریتانیا بازگشت تا ایرانیان كماكان منتظر بمانند كه در آینده كدام یك از آثار كهن ایرانی كه در موزه‌های دیگر دنیا مانند لوور، آرمیتاژ، شیكاگو و... نگهداری می‌شوند بــرای نمایشی چند روزه به ایران خواهند آمد.
منبع جام جم
