• مشکی
  • سفید
  • سبز
  • آبی
  • قرمز
  • نارنجی
  • بنفش
  • طلایی
انجمن ها > انجمن ادب و هنر > صفحه اول بحث
لطفا در سایت شناسائی شوید!
ادب و هنر (بازدید: 504)
شنبه 20/1/1390 - 18:28 -0 تشکر 305788
هنر به نام قطاعی

 

هنر قطاعی  

قطاعى اوج ظرافت هنر ایرانى و بیان‌کنندهٔ هنر به معناى تمام کلمه و منعکس‌کنندهٔ اعتماد به‌نفس و تمرکز حواس و توجه هنرمند ایرانى است. هنر کاغذبرى یا قطاعى رشته‌اى از هنرهاى تزئینى و دستى است. این هنر و هنرمندانش در ایران ناشناخته‌اند.

هنر قطاعى در حدود سدهٔ نهم هجرى قمرى از چین به ایران آمد و از این‌جا به کشور عثمانى راه یافت و بعد به کشورهاى اروپایى رفته و گسترش جهانى یافت و کتاب‌ها و گفتارهاى فراوان به زبان‌هاى اروپایى دربارهٔ آن نوشته و چاپ گردید.
این هنر در آغاز قرن دهم هجرى در عهد سلطان حسین میرزا معمول گردید. با وجود این‌که ایران از کانون‌هاى پرورش این هنر به شمار مى‌‌آید اما از سوى هنرشناسان عنایت کافى به این هنر و شاخه‌هاى آن مبذول نگشته و آن را کارى کودکانه و یا کودک‌پسند وانمود کرده‌اند.
از مقایسه آثار باارزش کاغذبرى در ایران با دیگر مناطق جهان، چنین برمى‌آید که هنرمندان ایرانى در این رشته نیز برترى ذوق و استعداد و مهارت دست و دقت چشم خود را به همگان (به‌جز چینى‌ها) نشان مى‌دهند.
کاغذبرى با خوشنویسی، نگارگری، جلدسازی، وصالى و سوزن‌دوزى بستگى نزدیکى دارد. این هنر یکى از رشته‌هاى ظریف و دقیق و زیباى هنرى است که در آن هنرمند پس از طراحى روى کاغذ ساده یا رنگین، نقش را با مقراض یا شفره با دقت و ظرافت تمام از میان کاغذ در مى‌آورد و با چسباندن آن بر زمینه‌اى به‌رنگ دیگر خود را چون قطعه‌اى خوش یا نقاشى زیبا نشان مى‌دهد.
موضوع بیشتر این بریده‌ها نقوش گیاهان، جانوران و پرندگان، نقوش هندسى یا خط‌هاى خوش بوده و از موضوع‌هاى متداول آثار استادان و خوشنویسان بود که مورد توجه مردم و مرقع‌داران و هنردوستان بوده است.
این هنر بر اثر بى‌توجهى و نیز به انگیزهٔ پیدا نکردن زمینه‌اى براى کاربرد گسترده در میان هنردوستان، کم‌کم فراموش گردیده است.
نمونه‌هایى از آن در موزهٔ هنرهاى تزئینى در یکى از قطعات مرتع گلشن موجود است.
  ابزارهاى قطاعى
نخستین ابزار کاغذبرى، خود کاغذ است که مى‌تواند سفید یا رنگى باشد، جنس کاغذ نباید بسیار نازک و یا زیاد کلفت باشد. ابزار دیگر مقراض یا قیچى است؛ بعضى کاغذبران از کاردهاى شفره که در جلدسازى بکار مى‌رفت، استفاده مى‌کردند.
از قلم‌هاى فلزى گوناگون نیز با نوک‌‌هاى تیز و برنده به اشکال مخصوص، براى بریدن انحناها و یا دایره‌ها و سوراخ‌هاى بسیار ریز استفاده مى‌کردند.
ابزار دیگر پیش‌تخته بود که کاغذ روى آن قرار مى‌گرفت و با فشار دست بر قلم یا ضربهٔ علائم چکش بخش‌هاى میانى و گردى‌ها و منحنى‌ها بریده مى‌شود.
مقوا نیز براى زمینهٔ کار لازم بود تا پس از پایان کار، بریده‌ها روى آن چسبانده شوند.
  موارد استفادهٔ قطاعى
در گذشته براى آرایش دیوارها، طاقچه‌ها، طاق‌نماها، روى و دور بخارى‌ها و گاه زیر شیشه از کاغذبرى بهره مى‌بردند. در بعضى کتاب‌هاى دست‌نویس، چند برگ اول و آخر کتاب را با شمسه و ترنج و کاغذهاى بریدهٔ رنگین مى‌آراستند. در کاربرد دیگر، براى آرایش فانوس‌ها، استفاده مى‌شد. از کاغذهاى نازک رنگین دورتادور پیراهن درونى فانوس مى‌کردند تا سایهٔ رنگى و ملایم ‌آن‌ها در پیراهن بیرونى نمایان شود. کاربرد دیگر در باغچه‌برى بود. در این شیوه گل‌ها و درخت‌ها و یا دسته‌گل‌ها را به‌طور متقارن روى سطح تخته یا کاغذ یا مقوا مى‌چسبانیدند که مثل نقشهٔ قالى و منظرهٔ خود را نمایان مى‌ساخت. یا نقش گل‌ها و بوته‌ها را بریده و آنها را بطور عادى در یک سطح افقی، قائم نگاه مى‌داشتند. اغلب "باغچه‌برى‌ها" را در نوروز و عیدهاى دیگر براى شاهزادگان و بزرگان ارمغان مى‌بردند.

برو به انجمن
انجمن فعال در هفته گذشته
مدیر فعال در هفته گذشته
آخرین مطالب
  • آلبوم تصاویر بازدید از کلیسای جلفای...
    آلبوم تصاویر بازدید اعضای انجمن نصف جهان از کلیسای جلفای اصفهان.
  • بازدید از زیباترین کلیسای جلفای اصفهان
    جمعی از کاربران انجمن نصف جهان، در روز 27 مردادماه با همکاری دفتر تبیان اصفهان، بازدیدی را از کلیسای وانک، به عمل آورده‌اند. این کلیسا، یکی از کلیساهای تاریخی اصفهان به شمار می‌رود.
  • اعضای انجمن در خانه شهید بهشتی
    خانه پدری آیت الله دکتر بهشتی در اصفهان، امروزه به نام موزه و خانه فرهنگ شهید نام‌گذاری شده است. اعضای انجمن نصف جهان، در بازدید دیگر خود، قدم به خانه شهید بهشتی گذاشته‌اند.
  • اطلاعیه برندگان جشنواره انجمن‌ها
    پس از دو ماه رقابت فشرده بین کاربران فعال انجمن‌ها، جشنواره تابستان 92 با برگزاری 5 مسابقه متنوع در تاریخ 15 مهرماه به پایان رسید و هم‌اینک، زمان اعلام برندگان نهایی این مسابقات فرارسیده است.
  • نصف جهانی‌ها در مقبره علامه مجلسی
    اعضای انجمن نصف جهان، در یك گردهمایی دیگر، از آرامگاه علامه مجلسی و میدان احیا شده‌ی امام علی (ع) اصفهان، بازدیدی را به عمل آوردند.