تبیان، دستیار زندگی

از جمله اعمالى که به شیطان نسبت مى دهند، عجله کردن در کارها است . آیات و روایاتى در زمینه نکوهش آن آمده است ، و در یک جا قرآن مى فرماید: انسان از عجله و شتاب خلق شده ، ولى شما اى انسان ها! عجله و شتاب نکنید.
در جاى دیگر مى فرماید: انسان ، همان گونه که خواهان نیکى ها است به خاطر شتاب زدگى و عدم مطالعه کافى ، به دنبال بدى ها به راه مى افتد؛ چرا که انسان ذاتا عجول است .
در جاى دیگر راجع به عجله موسى براى رفتن به کوه ، مى فرماید: اى موسى ! چرا عجله و شتاب کردى ؟.
داستانش چنین بود که ، خداوند به موسى وحى نمود که با عده اى از مردم براى گرفتن تورات به کوه طور بیاید. موسى از قوم جدا شد و با عجله خود را به کوه طور رسانید؛ در حالى که مردم هنوز در راه بودند. خداوند در خطاب به موسى مى گوید: چرا در آمدن عجله کردى و با قوم خود نیامدى ؟
اما روایاتى که در نکوهش شتاب در کارها از معصومان علیه السلام آمده زیاد است . از جمله : حضرت على علیه السلام مى فرماید: عجله و شتاب در کارها موجب لغزش مى شود. از همین رو، وقتى مى خواهد مالک اشتر را والى مصر کند به ایشان مى نویسد: اى مالک ! در تصدیق سخن چینان تعجیل کن ! زیرا آنان گرچه در لباس ناصحین جلوه گر مى شوند، خواه ناخواه خیانت مى کنند.


در روایت دیگر مى فرمایند: شتاب زدگى در کارها از شیطان و فکر کردن در آنها از رحمان است .


خود شیطان هم ، بد عاقبت شد، به این دلیل که در قضاوت عجله کرد و گفت : من از آدم بهتر هستم زیرا او از خاک است و من از آتش .
عجله در گفتار و کردار و رفتار در همه جا ناشایست و اعمال شیطان به حساب مى آید، مگر در چند جا:
1. توبه کردن از گناه که عجله کردن در آن خواب است ؛ زیرا ممکن است عمر انسان تمام شود و با حال گناه از دنیا برود. و در نتیجه داخل آتش ‍ خواهد شد.
2. عجله در به جا آوردن حج ؛ زیرا ممکن است عمر انسان کفاف ندهد که آن را در سال هاى بعدى به جا آورد، یا مال او تلف یا راه ناامن شود.
3. عجله در پرداخت بدهى مردم ؛ چون یکى از واجبات فورى ، پرداختن حقوق و قرض مردم است و تاءخیر در آن گناه دارد.
4. عجله در غسل جنابت ؛ زیرا انسان جنب تا زمانى که غسل نکرده از خدا و قرآن فاصله دارد، تا جایى که حق ندارد دست روى اسم خدا بگذارد.
5. عجله براى خواندن نماز اول وقت و شرکت در نماز جماعت ؛ از این رو که تاءخیر آن باعث مى شود انسان از ثواب هایى که پیامبر صلى الله علیه و آله وسلم و امامان بزرگوار وعده فرموده اند، محروم شود.
6. شتاب در آوردن طعام براى مهمان . شاید مهمان گرسنه باشد و شرم کند که بگوید من گرسنه هستم ، و گرسنه بماند.
7. عجله در ازدواج جوانان چه دختر و چه پسر؛ چون در آن آفاتى است ؛ به خصوص دختران . در این باره حدیثى مى گوید: روزى حضرت رسول صلى الله علیه و آله وسلم تشریف بردند بالاى منبر، بعد از حمد و ثناى الهى فرمودند: اى مردم ! جبرئیل از جانب خداوند به من خبر داد و گفت : دختران جوان و بکر مانند میوه هاى رسیده هستند که اگر آن را نچینند خورشید آنان را فاسد مى کند. دختران جوان هم اگر شوهر نکنند فاسد مى شوند. هیچ دوایى براى آنان نیست مگر شوهر کردن .
8. عجله کردن در تجهیز و دفن میت ؛ زیرا در تاءخیر دفن میت ، هم توهین به میت است و هم به بازماندگان او و ممکن است در اثر گرماى زیاد بو بگیرد. در این چند جا عجله نیکو مى باشد و به نفع جامعه است .