تبیان، دستیار زندگی

ـ اخلاق پیامبراکرم صلوات الله علیه برای پی بردن به فضایل اخلاقی رسول خدا صلی‏ الله‏ علیه ‏و‏آله ‏وسلم آیه «اِنَّکَلَعَلی خُلْقٍ عَظیمٍ» بسنده است. مردی از علی علیه‏السلام خواست که اخلاق پسندیده پیامبر را توصیف کند. آن‏حضرت فرمود: «تو نعمت‏های دنیا را بشمار تا من نیز خصوصیات اخلاقی رسول خدا صلی ‏الله‏علیه ‏و‏آله‏وسلم را برای تو بشمارم». آن مرد گفت: چگونه نعمت‏های خدا را می‏توان به شماره آورد، در حالی‏که خداوند خود می‏فرماید: «اگربخواهید نعمت‏های خدا را بشمارید نمی‏توانید آنها را به پایان ببرید». علی علیه‏السلام به آن مرد فرمود: «خداوند در قرآن می‏فرماید: قُل: مَتاعُ الدُّنیاقَلیلٌ؛ متاع و نعمت‏های دنیا اندک است؛ اما در توصیف اخلاق پیامبرصلی‏ الله‏علیه ‏و‏آله‏وسلم می‏فرماید: تو صاحب خوی بسیار بزرگی هستی. وقتی تو ازشمارش چیز اندک ناتوانی، من چگونه امر عظیمی چون ویژگی‏های اخلاقی پیامبر خداصلی‏ الله‏علیه ‏و‏آله‏وسلم را بشمارم؟ ولی با این همه بدان که مکارم اخلاق به وسیله پیامبراکرم صلی‏ الله‏علیه ‏و‏آله‏وسلم به کمال رسید؛ چرا که خود آن‏حضرت فرمود: منبرانگیخته شدم تا اخلاق نیکو را تمام کنم». ـ گذشت و بزرگواری پیامبر خدا صلی ‏الله‏ علیه ‏و‏آله ‏وسلم رسول اکرم صلی‏ الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم پس از بعثت آزار زیادی از طرف مشرکان تحمّلکرد اما چون در پی پیشرفت کار نبوت از قدرتِ بیشتری برخوردار شد، به جای گرفتن انتقام، همه کسانی را که به آن‏حضرت ستم کرده بودند با بزرگواری تمام بخشیدند. پساز فتح مکه وقتی بر بزرگ‏ترینِ دشمنان اسلام پیروز شد، همه گمان می‏کردند آن‏حضرتدست‏کم ابوسفیان و هند را که بیشترین آزار را نسبت به آن‏حضرت رسانده بودند به قتل خواهد رساند، اما آن‏حضرت با کمال بزرگواری از گناه آنان گذشت و به اصحاب خود دستورداد که مبادا به آنها آسیبی برسانند. هم‏چنین نقل شده است وقتی در جنگ احد شخصی بنام «وحشی»، عموی پیامبر صلی‏الله‏ علیه‏ و‏آله‏وسلم حضرت حمزه را به شهادت رساند واز این پیشامد رسول‏خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم بسیار آزرده شد با این همه پس ازپیروزی، از کشتن او خودداری کرد ـ زهد پیامبر صلی ‏الله ‏علیه‏و‏آله‏وسلم در وضعیتی که همه نوع امکانات در اختیار رسول خدا صلی ‏الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم بود،حتی یک روز هم از نان گندم سیر نخورد. در عوض روزی نبود که فقیر یا یتیمی را سیرنکرده باشد. وقتی به علی علیه‏السلام اعتراض می‏کردند که «چرا این اندازه به خودسخت می‏گیرند و از غذاهای لذیذ استفاده نمی‏کنید؟» در جواب می‏فرمود: «من در اینامر از محبوبم رسول خدا صلی‏ الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم پیروی می‏کنم. آن‏حضرت هم هرگزحاضر نشد از غذاهای لذیذ و چرب و شیرین خود را سیر سازد و همواره به مقدار کمِ ازغذا بسنده می‏کردند». ـ فروتنی رسول خدا صلی‏ الله‏علیه‏ و‏آله‏وسلم پیامبر اکرم صلی‏ الله‏علیه‏و‏آله‏وسلم در فروتنی نظیر ندارد. علی‏رغم برخورداریاز مقام شکوهمند رسالت و سرپرستی و رهبری جامعه اسلامی، در برخورد با همه اقشار ودر معاشرت‏ها بسیار انسان متواضعی بودند. نقل می‏کنند اگر در میان جمع می‏نشستکوچک‏ترین امتیازی برای خود قائل نمی‏شد. لذا وقتی فرد ناشناسی به مجلس او واردمی‏شد او را از سایر افراد باز نمی‏شناخت. هرگاه به مجلسی وارد می‏شد در اولین جایخالی می‏نشست و مقید نبود که در بالای مجلس بنشیند. با این‏که به همه افراد احتراممی‏کرد اما به کسی اجازه نمی‏داد که پیش پایش بایستد. در معاشرت با دیگران هموارهاین سخن را می‏فرمود: «دوست ندارم که امتیازی بین من و شما باشد؛ زیرا خداوند دوستندارد که بنده‏اش را از دیگران جدا و ممتاز ببیند

خاتم الانبیا حضرت محمد بن عبدالله در سال 571 م که مصادف با روز جمعه هفدهم ربیع‏الاول بود، در مکه چشم به جهان گشود و در چهل‏سالگی از طرف خداوند متعال به پیامبری برگزیده شد. حدود سیزده سال در مکه به صورت پنهان و نیمه‏پنهان به تبلیغ دین اسلام پرداخت. سپس در نتیجه فشارهای روزافزون کفار و مشرکان به مدینه هجرت کرد. پس از ده سال تبلیغ و تبیین احکام نورانی اسلام و تشکیل نخستین حکومت اسلامی در سن63 سالگی در روز دوشنبه 28 صفر سال یازدهم هجری به ندای حق لبیک گفت و چشم از جهان فانی فرو بست. مرقد مطهرش در مدینه منوره در کنار مسجدالنبی قرار گرفته است وهمه‏ساله سیل عاشقان نبوت، به‏ویژه در ایام پیش و پس از مراسم حج، از سراسر عالم بهزیارتش می‏شتابند آخرین هشدار پیامبر صلوات الله علیه در آخرین ساعت‏های زندگی پیامبراکرم صلی ‏الله‏علیه‏ و‏آله‏وسلم ، وقتی غم واضطراب و دلهره سراسر مدینه را فرا گرفته بود و یاران باوفای آن‏حضرت با دیدگانی اشک‏بار و دل‏های آکنده از اندوه در کنار خانه رسول خدا صلی ‏الله‏علیه‏ و‏آله‏وسلم جمع شده بودند تا از سرانجام کسالت آن‏حضرت آگاه شوند، دختر گرامی رسول‏خدا، حضرت فاطمه علیهاالسلام ، در کنار بستر پدر با قلبی سوزان و دیده گریان به زمزمه کردن اشعاری که حضرت ابوطالب علیه‏السلام در وصف آن‏حضرت سروده بودند مشغول شد. چون به این بیت رسید که می‏گوید: «[ای صاحب] آن چهره نورانی که به احترام آن مردم از ابرهاباران درخواست می‏کنند و شخصیتی که پناهگاه یتیمان و بیوه‏زنان و درماندگان است»،ناگهان رسول خدا صلی ‏الله‏علیه ‏و‏آله‏وسلم چشم خود را باز کردند و با صدای آهسته به دختر بزرگوارشان فرمودند: دخترم به جای این اشعار آن آیه را تلاوت کن که می‏گوید: «محمد پیامبر خداست و پیش از او نیز پیامبرانی آمدند و رفتند. آیا اگر او رحلت کندیا کشته شود به آیین و اعتقادات قبلی خود باز می‏گردید؟ [بدانید] هرکس دست به چنینکاری بزند به خدا زیان نمی‏رساند وداع با مردم پیامبر اکرم صلی‏ الله‏علیه‏ و‏آله‏وسلم در یکی از آخرین روزهای حیات مبارکشان، درحالی‏که علی علیه‏السلام دست راست و فضل بن عباس دست چپ او را گرفته بودند به مسجدآمدند و برای مردم خطابه‏ای را با این عبارت خواندند: «ای مردم طولی نخواهد کشید کهمن از میان شما به عالم بقا منتقل شوم. بنابراین به هرکس وعده‏ای دادم یا به هرکسمدیونم، آن را از من طلب کند تا به جای آورم. ای بندگان خدا، جز از طریق اطاعت خداکسی به خیری دست نیافته، از شرّ و بدی‏ها دور نمی‏شود. کسی ادعا نکند که بدون عملرستگار شده است. هیچ آرزومندی بدون تبعیت از احکام الهی رضای خدا را به‏دستنمی‏آورد. سوگند به خدایی که مرا به پیامبری مبعوث کرد، انسان از عذاب الهی جز ازطریق رحمت خدا و عمل صالح نجات پیدا نخواهد کرد. منِ پیامبر هم اگر به گناه و معصیت آلوده شوم هلاک خواهم شد