" بوتاکس "
بوتاکس نام اختصاری سم بوتولینیوم است. این سم قوی از یک نوع باکتری با نام کلستیریدیوم بوتولینیوم ترشح می‌شود (مسمومیت با مواد غذایی کنسرو شده نیز توسط سم این باکتری ایجاد می شود)مشخص شده تزریق مقدار کمی از این ماده به طور مستقیم در ماهیچه، فعالیت آن را کم کرده و خطوطی را که در نتیجه پرکاری آن روی صورت به وجود می‌آید، از بین می‌برد. با توجه به این که در سال های اخیردر سطح وسیعی از بوتاکس به عنوان یک عامل جوان کننده و برطرف کننده چروک صورت استفاده شده است، می خواهیم در این مطلب به طور خلاصه در مورد موارد کاربرد، منافع و مضرات استفاده از آن، اطلاعاتی را در اختیارتان بگذاریم. همان طور که اشاره کردیم، یکی از شایع ترین موارد کاربرد بوتاکس، رفع چین و چروک صورت است. اما آیا بوتاکس می تواند هر نوع چین و چروکی را برطرف نماید؟ پاسخ این است که تزریق این ماده بیشتر برای چروک های افقی پیشانی، خطوط عمودی بین دو ابرو (خط اخم) و چروک های شعاعی شکل گوشه خارجی چشم (معروف به خطوط پنجه کلاغی ) که بر اثر فعالیت زیاد عضلانی در این نواحی ایجاد می شوند، به خوبی پاسخ می دهد. روش استفاده هم به این صورت است که مقدار بسیار کمی از این ماده با استفاده از سوزن های بسیار ظریف و توسط پزشک متخصص در ناحیه مورد نظر تزریق شده و ایجاد فلج موقت عضلانی در آن ناحیه می کند. در نتیجه ماهیچه مورد نظر منقبض می شود و به دنبال آن پوست کشیده و چروک ها باز می شوند. البته باید بدانید که این اثر موقتی بوده و فقط بین 4 تا 6ماه است و بعد از این مدت چین و چروک ها دوباره باز خواهند گشت و نیاز به تزریق مجدد خواهد بود.
******
در این میان استفاده از این ماده می تواند عوارضی نیز در پی داشته باشد؛ به خصوص اگر توسط افراد ناوارد و غیر متخصص انجام شود می توانند تا حدی جدی و خطرناک باشند. این عوارض می تواند از یک قرمزی، خارش، خونمردگی و تورم مختصر در محل تزریق تا عوارض شدیدتری مثل سردرد، نامتوازن شدن چهره، اختلال در بلع غذا، دوبینی، خشکی چشم و افتادگی پلک و ابرو را شامل گردند. در مواردی که تزریق بیش از اندازه ماده انجام شده یا تزریق در نواحی مثل عضلات گردن انجام شده است، به علت فلج عضله تنفسی، مرگ هم گزارش شده است (فراموش نکنید که بوتاکس به صورت بالقوه یک سم خطرناک است که اگر جذب داخلی داشته باشد، مرگبار است)
******
باید توجه داشت که برای استفاده از این ماده محدودیت و ممنوعیت هایی نیز وجود دارد مثلا زنان باردار و شیرده، افراد زیر شانزده سال، افراد با سابقه حساسیت نسبت به هرکدام از اجزای دارو، بیماران مبتلا به بیماری‌های عصبی عضلانی مانند "میاستنی‌گراو" و" ام‌اس"، بیماران دچار مشکلات قلبی، تنفسی نباید از این دارو استفاده کنند. البته بوتاکس علاوه بر کاربرد در زیبایی و رفع چین و چروک، در درمان بعضی بیماری ها مثل افتادگی و فلج پلک، یک نوع انقباض عضلانی در ناحیه گردن که منجر به اختلال حرکتی می شود، دوبینی (لوچی)، تعریق بیش از اندازه زیر بغل و در مطالعات اخیر به عنوان عاملی جهت پیشگیری از حملات متعدد میگرنی استفاده می شود. به خاطر داشته باشید که اگر با دانستن تمام این نکات و عوارض خطرناک باز هم پس از مشاوره با پزشک متخصص تمایل به استفاده از بوتاکس دارید، حتما نوع اصل و تایید شده وزارت بهداشت آن را تهیه کنید؛ چون انواع تقلبی آن به میزان زیاد و با قیمت پایین تر از نوع اصل آن در بازار موجود هستند که استفاده از آن ها می توانند مشکلات جبران ناپذیری را ایجاد نمایند. پس حتما از اصل بودن محصول دارویی خود مطمئن شوید.
دکتر نعیمه نوبخت ...
انجمن تخصصی جراحان تبیان
