وارد آمدن آسیب به قفسه سینه می‌تواند قسمتی از دنده‌های شکسته شده را از سایر قسمت‌های قفسه سینه جدا کند و حالتی به نام «قفسه سینه مواج» ایجاد کند. این قسمت جدا شده، در زمان دم به داخل کشیده می‌شود و در بازدم، رو به خارج حرکت می‌کند. این تنفس «متناقض» باعث ایجاد مشکلات تنفسی شدید می‌شود. شکستگی دنده‌های پایینی می‌تواند به اعضای داخلی (مثل کبد و طحال) آسیب برساند و خونریزی داخلی ایجاد کند.
تشخیص بسته به شدت آسیب، ممکن است موارد زیر وجود داشته باشند:
درد تیز (غیرگنگ) در محل شکستگی
درد در تنفس عمیق
تنفس کم‌عمق
یک جراحت باز روی محل شکستگی که احتمالاً صدای «مکش» هوا از طریق این جراحت به داخل حفره قفسه سینه را می‌شنوید.
تنفس «متناقض»
نشانه‌هایی از خونریزی داخلی و شوک.
اهداف
نگه داشتن دیواره قفسه سینه
فراهم کردن شرایط انتقال به بیمارستان
۱) در مورد شکستگی دنده‌ها، با استفاده از یک آویز اندام بالایی ، دست را ثابت نگه دارید و مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید. اگر جراحت نافذ قفسه سینه وجود دارد، مصدوم را به سمت آسیب‌دیده خم کنید، روی زخم را بپوشانید و لایه پوششی را از ۳ طرف محکم بچسبانید .
احتیاط!
اگر مجبور هستید که مصدوم را در وضعیت بهبود بگذارید، وی را روی سمت آسیب‌دیده قرار دهید. این وضعیت به ریه سالم اجازه می‌دهد که با حداکثر ظرفیت کار کند.
۲) به مصدوم کمک کنید تا در یک وضعیت متمایل به سمت آسیب‌دیده که در آن احساس راحتی بیشتری می‌کند، قرار بگیرد. دست سمت آسیب‌دیده را با یک آویز بالا نگهدارنده ثابت نگه دارید. با مرکز اورژانس تماس بگیرید و آمبولانس درخواست کنید.
آسیب ستون فقرات
آسیب‌های وارد بر ستون فقرات می‌توانند یک یا چند قسمت از پشت و یا گردن استخوان‌ها ( مهره‌ها ) ، دیسک‌های جداکننده مهره‌ها، عضلات و رباط‌های اطراف یا نخاع و شاخه‌های عصبی که از آن جدا می‌شوند را درگیر کنند. جدی‌ترین خطر همراه با آسیب ستون فقرات، صدمه به نخاع است. چنین آسیبی ممکن است سبب از دست رفتن توان حرکتی و یا حس در نواحی پایین‌تر از قسمت آسیب‌دیده شود. نخاع یا ریشه‌های عصبی در صورتی که توسط دیسک دررفته یا جابه‌جا شده و یا در اثر قطعات استخوان شکسته شده، تحت فشار قرار گیرند، ممکن است دچار صدمات موقتی شوند. در صورتی که نخاع به‌طور کامل یا ناکامل قطع شود، صدمات احتمالاً پایدار و دایمی خواهند بود.
چه‌‌وقت به آسیب ستون‌فقرات مشکوک‌می‌شویم؟
روش ایجاد آسیب، مهم‌ترین شاخص است. در صورتی که نیروهای غیرطبیعی به پشت یا گردن وارد شده باشند (به خصوص اگر مصدوم از اختلال حس یا حرکت شاکی باشد)، همواره به آسیب ستون فقرات مشکوک شوید. اگر در حادثه موردنظر، مصدوم شدیداً به جلو و عقب خم شده یا ستون فقرات دچار پیچش شده است، باید فرض کنید که او مبتلا به آسیب ستون فقرات است. خصوصاً باید دقت کنید که همواره از حرکت دادن غیرضروری سر و گردن، اجتناب کنید. اگرچه آسیب نخاع ممکن است در غیاب صدمه به مهره‌ها روی دهد، شکستگی ستون فقرات به شدت این خطر را افزایش می‌دهد. مناطقی که بیش از سایر نقاط آسیب‌پذیر هستند، عبارتند از استخوان‌های گردن و کمر.
ساختار ستون فقرات نخاع توسط مهره‌ها (استخوان‌های پشت) محافظت می‌شود. وارد آمدن آسیب به یک مهره یا یک دیسک بین مهره‌ای ممکن است به ریشه‌های عصبی که از نخاع خارج می‌شوند یا به خود طناب، صدمه برساند.
تشخیص
اگر مهره‌ها آسیب ببیند.
ممکن است موارد زیر وجود داشته باشند:
- درد در گردن یا پشت در محل آسیب؛ ممکن است سایر آسیب‌های دردناک‌تر، این درد را مخفی کنند.
- وجود حالت پلکانی، نامنظمی یا انحراف در انحنای طبیعی ستون فقرات
- حساسیت در پوست روی ستون فقرات اگر نخاع آسیب ببیند، ممکن است موارد زیر وجود داشته باشند:
- از دست دادن حس یا حس غیرطبیعی (مثلاً احساس سوختن یا گزگز و مورمور). مصدوم ممکن است ذکر کند که اندام‌هایش خشک، سنگین یا فاقد مهارت‌های گذشته هستند.
- از دست دادن کنترل مثانه و یا روده
- مشکلات تنفسی
برخی از علل آسیب ستون فقرات
هریک از شرایط زیر باید وجود آسیب احتمالی ستون فقرات را به شما هشدار دهد:
- سقوط از ارتفاع
- سقوط به دلیل عدم داشتن مهارت حین ورزش‌هایی مثل ژیمناستیک یا آکروبات
- شیرجه زدن به داخل یک استخر کم‌عمق و برخورد با کف آن
- پرتاب شدن از روی اسب یا موتورسیکلت
- کاهش ناگهانی سرعت در داخل یک وسیله نقلیه
- افتادن یک جسم سنگین به روی بدن
- آسیب به سر یا صورت
اهداف
پیشگیری از آسیب‌های بیشتر
فراهم کردن شرایط انتقال فوری به بیمارستان
احتیاط!
موقعیت مصدوم را نسبت به حالتی که او را یافتید تغییر ندهید مگر آنکه در معرض خطر باشد.
اگر جابه‌جا کردن مصدوم ضروری است، از روش چرخاندن مثل الوار استفاده کنید. روش دیگر آن است که از بیماربر ارتوپدی استفاده کنید.
مصدوم هوشیار است
۱) به مصدوم اطمینان خاطر بدهید و به او توصیه کنید که حرکت نکند. با مرکز اورژانس تماس بگیرید و آمبولانس درخواست کنید.
۲) پشت سر مصدوم زانو بزنید. دو طرف سر مصدوم را محکم بگیرید به طوری که دستان شما روی گوش‌های او قرار بگیرد. گوش‌ها را کاملاً نپوشانید (مصدوم باید همچنان قادر به شنیدن سخنان شما باشد). سر مصدوم را در وضعیت خنثی (که در آن، سر، گردن و ستون فقرات همراستا هستند) ثابت کنید و نگه دارید. کم‌ضررترین وضعیت سر در یک مصدوم مشکوک به آسیب ستون فقرات، همین حالت است.
هشدار!
اگر مشکوک به آسیب گردن هستید، از یک امدادگر بخواهید که در زمانی که شما سر مصدوم را در وضعیت خنثی نگه داشته‌اید، چند پتو، حوله یا لباس لوله شده را در دو طرف سر او قرار دهد. تا زمانی که نیروهای خدمات پزشکی اورژانس مسؤولیت را بر عهده بگیرند، همچنان سر و گردن مصدوم را در تمام لحظات ثابت نگه دارید.
۳) همچنان سر مصدوم را تا رسیدن نیروهای خدمات پزشکی اورژانس و قبول مسؤولیت توسط آنها و بدون توجه به مدت زمانی که ممکن است این کار طول بکشد، در وضعیت خنثی نگه دارید. از یک امدادگر بخواهید که علایم حیاتی (سطح پاسخ‌دهی، نبض و تنفس) را کنترل و ثبت کند.
اهداف
باز نگه داشتن راه تنفسی
در صورت لزوم، احیای مصدوم
پیشگیری از صدمات بیشتر نخاع
فراهم کردن شرایط انتقال فوری به بیمارستان
مصدوم بی‌هوش است
۱) پشت سر مصدوم زانو بزنید. با قرار دادن دستان خود روی گوش‌های مصدوم، دو طرف سر او را محکم بگیرید. سر مصدوم را در وضعیت خنثی (که در آن، سر، گردن و ستون فقرات همراستا هستند) ثابت کنید و نگه دارید.
۲) در صورت لزوم، با استفاده از روش «بالا راندن فک» راه تنفسی مصدوم را باز کنید. دستان خود را در دو طرف سر طوری قرار دهید که نوک انگشتانتان روی زاویه فک قرار بگیرید. فک را به آرامی بالا بکشید تا راه تنفسی باز شود. دقت کنید که گردن مصدوم را جابه‌جا نکنید.
۳) تنفس مصدوم را کنترل کنید. اگر وی نفس می‌کشد، همچنان سر او را نگه دارید. از یک امدادگر بخواهید که با مرکز اورژانس تماس بگیرد و آمبولانس درخواست کند. اگر تنها هستید و مجبورید برای تماس با مرکز آمبولانس، مصدوم را ترک کنید و یا اگر امکان بازماندن راه تنفسی در مصدوم وجود ندارد، باید قبل از ترک مصدوم، وی را در وضعیت بهبود قرار دهید.
مورد خاص
روش چرخاندن مثل الوار
در صورتی که مجبور هستید مصدوم مبتلا به آسیب ستون فقرات را بچرخانید، باید از این روش استفاده کنید. بهترین حالت برای انجام این روش، حضور ۵ امدادگر است اما این حرکت را ۳ نفره هم می‌توان انجام داد. در حالی که سر و گردن مصدوم را ثابت نگه داشته‌اید، از امدادگران بخواهید که به آرامی اندام‌های او را به حالت مستقیم درآورند. سپس، با اطمینان از اینکه همه (هماهنگ) با هم کار می‌کنند، امدادگران را هدایت کنید تا مصدوم را بچرخانند. در تمام لحظات، سر، تنه و انگشتان پای مصدوم را در یک خط مستقیم نگه دارید.
۴) اگر مصدوم نفس نمی‌کشد و نشانه‌های گردش خون وجود ندارند، احیای تنفسی و ماساژ قفسه سینه را آغاز کنید (مبحث « اقدامات نجات‌دهنده حیات » را ببینید). اگر مجبور هستید که مصدوم را بچرخانید، از روش چرخاندن مثل الوار استفاده کنید.
۵) تا رسیدن نیروهای امداد پزشکی، علایم حیاتی (سطح پاسخ‌دهی، نبض و تنفس) را کنترل و ثبت کنید.
درد پشت
درد ممکن است در خود ستون فقرات یا عضلات و رباط‌های اطراف آن بروز کند. در اکثر موارد، درد پشت ناشی از یک مشکل جزیی است. با این حال، درد می‌تواند نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای جدی باشد.
علت درد پشت
شایع‌ترین علت درد پشت عبارت است از کشیدگی بیش از حد رباط‌ها یا عضلات در نتیجه سقوط یا فعالیت طاقت‌فرسا. سایر علل شایع درد پشت عبارتند از: آسیب‌های «شلاقی» (که منجر به درد گردن می‌شوند) و بارداری و عادت ماهیانه (که کمردرد ایجاد می‌کنند). علل خطرناک‌تر عبارتند از: آسیب دیدن یک دیسک در ستون فقرات (که ممکن است نخاع یا اعصاب را تحت فشار قرار دهند یا آنها را تحریک کند) و بیماری کلیه. در صورتی که درد پشت با مواردی مثل گرفتگی عضلات، تب، سردرد، استفراغ، تهوع، اختلال هوشیاری، بی‌اختیاری (ادرار یا مدفوع) یا هرگونه از دست دادن حس یا حرکت همراه باشد، مراجعه به پزشک ضرورت خواهد داشد.
تشخیص
ممکن است موارد زیر وجود داشته باشند:
درد مبهم تا شدید در پشت یا گردن که معمولاً با حرکت تشدید می‌شود.
دردی که به داخل اندام‌ها منتشر می‌شود و احتمالاً با گزگز و مورمور و کرختی همراه است.
گرفتگی عضلات که سبب می‌شود گردن یا پشت به حالت سفت یا خم شده درآیند.
حساسیت در لمس عضلات
اهداف
تسکین دادن درد.
در صورت لزوم، درخواست کمک پزشکی.
احتیاط!
اگر مصدوم درد شدید در پشت دارد، به او کمک کنید تا دراز بکشد و با یک پزشک تماس بگیرید.
۱) به بیمار توصیه کنید که روی یک سطح مسطح (یا روی زمین یا روی یک تشک سفت) در راحت‌ترین وضعیت ممکن دراز بکشد.
۲) به بیمار توصیه کنید که در حد توان، بی‌حرکت بماند تا درد تسکین پیدا کند. به بیمار کمک کنید تا قرص‌های ضددرد خود را بخورد. اگر علایم پایدار بودند، با پزشک خود تماس بگیرید و یا بیمار را به بیمارستان منتقل کنید.
مورد خاص
درد گردن
شما می‌توانید با استفاده از یک روزنامه تا شده که با یک باند یا روسری پوشیده شده باشد، یک گردنبند موقت بسازید و (به کمک آن) درد گردن را بهبود ببخشید. مرکز این گردنبند را در جلوی گردن بیمار و در زیر چانه قرار دهید. دو انتهای آزاد (گردنبند) را به دور گردن بیمار بچرخانید و در جلو گره بزنید. مطمئن شوید که تنفس مختل نشده باشد.
