عوارض پوستی شوینده‌ها
نویسنده:دكترحسین طباطبایی*
مهم‌ترین وظیفه پوست، حفاظت بافت‌های درونی بدن است ولی خود پوست در معرض آسیب و صدمات متعددی است که از آن جمله می‌توان به شوینده‌ها اشاره کرد. اسیدیته پوست انسان حدود 5/5 یعنی اسیدی است ولی اسیدیته شوینده‌ها، قلیایی است. هرچه قدرت شوینده بیشتر باشد pH قوی‌تری دارد. به عنوان نمونه، pH صابون‌ها حدود 8 ولی مایعات شوینده حدود 10 و پودرها حدود 11 است.
بعد از هر تماس پوست دست با شوینده‌ها به سرعت pH از اسیدی به قلیایی تبدیل می‌شود. بنابراین خاصیت میكروب‌‌كش pH اسیدی پوست از بین می‌رود و از طرفی به دلیل چربی‌زدایی شوینده‌ها پوست به تدریج خشك می‌شود.
بعد از هر تماس پوست دست با شوینده‌ها حداقل 3 ساعت وقت لازم است تا pH به حالت طبیعی اسیدی برگردد. بنابراین در كسانی كه به دلیل شغلشان (زنان خانه‌دار، كارگران رستوران‌ها و...) یا وسواس در شستن دست‌ها با شوینده‌ها در فواصل كمتر از3 ساعت دستشان مجددا با شوینده‌ها تماس پیدا می‌كند باعث می‌شود به تدریج پوست‌شان خشك، قرمز و ترك‌خورده شود و نهایتا به خارش می‌افتد كه اصطلاحا به آن «اگزمای دست زنان خانه‌دار» می‌گویند.
از طرفی، میكروب‌ها، خصوصا قارچ‌های پوستی، در محیط بدون دفاع (محیط قلیایی) به آسانی رشد كرده و التهاب و ضایعات قارچی در پوست و خصوصا در ناخن‌ها ایجاد می‌كنند. از طرفی محیط مرطوب دست‌ها شرایط رشد قارچ‌ها را فراهم می‌كنند چون بسیاری از مردم بعد از هر شست‌وشوی دست‌ها و آبكشی‌كردن با دقت و كامل دست‌ها را خشك نمی‌كنند.
بهترین روش پیشگیری از این ضایعات، فاصله‌گذاری بین تماس دست‌ها با شوینده‌ها است و باید بلافاصله بعد از خشك كردن، مقداری گلیسیرین كه چند قطره آبلیمو به آن اضافه شده باشد به دست‌ها مالیده و ماساژ داده شود. كسانی كه به دلیل شغلشان مجبورند دایم با این مواد تماس داشته باشند باید از دستكش استفاده كنند.
بهترین نوع دستكش انواع دولایه است كه قسمت بیرونی آن از جنس پلاستیكی و قسمت درونی آن از جنس نخ كتانی ساخته شده است. مصرف طولانی‌مدت دستكش‌های معمولی پلاستیكی باعث تعریق پوست دست‌ها می‌شود و قارچ‌های پوستی در محیط مرطوب دایم خصوصا اگر محیط دست‌ها گرم باشد، از زیر ناخن‌ها و پوست حاشیه آن رشد كرده و باعث ضایعه‌های ناخنی به‌صورت تغییر شكل و تغییر رنگ ناخن و التهابات پوست اطراف ناخن‌ها خواهند شد. افرادی كه خارج از منزل به دلیل حفاظت پوست دست‌ها از آفتاب یا برای زیبایی از دستكش استفاده می‌كنند، بهتر است از دستكش‌های كتانی و سفیدرنگ استفاده كنند كه علاوه بر عدم نگهداری حرارت، در افراد حساس، ضایعه‌های اگزمایی در دست‌ها ایجاد نكند.
پی نوشت ها :
* متخصص پوست و مو
منبع:www.salamat.com
