برخی روایات در زمینه آخرالزمان، حاوی اخباری است که گویای رخداد خشکسالی های متعددی است که در گوشه گوشه جهان در پایان دوران رخ می دهند. این پیشگویی ها را در دیگر کتب الهی و حتی غیر الهی نیز می توان مشاهده نمود. بنابراین اخبار پیش از آمدن منجی جهانی و آخرین نجات بخشی الهی نیز، جهان دچار قحطی و خشکسالی فراگیر و شدیدی می شود. شاید خداوند خواسته است به این وسیله همگان را دچار اضطراری کند که از صمیم دل، آمدن منجی را طلب کنند و از هر که غیر اوست، دل بکنند.
شاید این سؤال پیش آید که چگونه می تواند قحطی به وجود آید، وقتی بشر این چنین به تکنولوژهای خارق العاده و پیشرفتی دست یافته است؟ ... برای پاسخ به این سؤال، بهتر است ابتدا به ریشه های پدید آمدن این قحطی بپردازیم.
گاهی عواملی به طور مستقیم سبب بروز قحطی می شوند؛ مانند این که با بروز گرمای شدید، بارش کمتر می شود و زمین نیز دیگر سرسبزی خود را از دست می دهد. بسیاری کارشناسان، گرم شدن آب و هوای کره زمین را در گرسنگی جهان مقصر می شناسد. «سرجان هاوتون»، متخصص آب و هوا و رئیس «انجمن رویال انگلیس»، با هشدار در مورد آلودگی های محیطی، گفته است: «ما هنوز باید شاهد ادامه ویرانی های ناشی از گرم شدن هوای کره زمین باشیم، جنگل ها از بین خواهند رفت، بیماری هایی چون مالاریا گسترش خواهند یافت و مهاجران گرسنه در مرزها سرگردان خواهند شد.»1
از سوی دیگر هم باید توجه داشت که قحطی و جنگ همزاد و همراه همیشگی اند. آیزنهاور، رئیس جمهور اسبق آمریکا، در سخنان خود به این حقیقت تلخ چنین اعتراف کرده و می نویسد: «هر تفنگی که ساخته می شود، هر کشتی نظامی که به آب انداخته می شود، هر موشکی که آتش زده می شود، حکایت از دزدی از کسانی دارد که گرسنه اند؛ کسانی که از سرما بر خود می لرزند و لباس ندارند. جهان در جنگ تنها پول خرج نمی کند؛ جنگ نیروی کارگران، نبوغ و استعداد دانشمندان، امید کودکان و ... را نیز هزینه می کند. در زیر ابر تهدید کننده جنگ، این انسانیت است که به صلیب آهنین کشیده می شود... آیا راه دیگری برای زندگی بشر وجود ندارد؟» 2
نیم نگاهی به حقایق تلخی که امروزه در جهان جریان دارد، سخن رئیس جمهور اسبق آمریکا را بیشتر ملموس می کند. در جنگ آمریکا علیه عراق دو دلیل «نیرو و تجهیزات» برای افزایش هزینه های این جنگ اعلام شده است. پس از جنگ ویتنام، جنگ عراق دومین جنگ مدرن بزرگ تاریخ آمریکاست که در آن نیروهای آمریکایی داوطلب فراوانی حضور داشته اند. هزینه نیروهای داوطلب برای آمریکا بسیار زیاد است؛ چون حقوق های درخواستی آنها بسیار بالاست.3
«ژوزف استیگلیتز»، اقتصاد‌دان بزرگ آمریکایی و برنده جایزه نوبل اقتصاد، در «دانشگاه کلمبیا»، در کتابی با عنوان «جنگ ? تریلیون دلاری» نوشته است: «برای تخمین واقعی هزینه های انجام شده در جنگ عراق نباید تنها بودجه اختصاص یافته از سوی دولت، مورد ارزیابی قرار گیرد؛ چرا که این جنگ تأثیرات منفی شایانی در اقتصاد آمریکا داشته است که با در نظر گرفتن این تأثیرات، کل هزینه های جنگ در عراق به بیش از ? تریلیون دلار خواهد رسید.»4 این در حالی است که هزینه تأمین آب سالم برای مردم فقیر کشورهای در حال توسعه به مدت ده سال، تنها ده روز از خرج های نظامی را در بر می گیرد.5
در سخنی از رسول بزرگ اسلام صلی الله علیه و آله چنین آمده است: «اگر در میان شما مردم، پنج چیز پدید آید، به پنج چیز گرفتار می شوید؛ اگر ربا بخورید، ذلّت و خواری شما را می گیرد و اگر زنا شیوع یابد، مرگ های ناگهانی فراوان رخ می دهد و اگر حاکمان به ستم پرداختند، حیوانات می میرند و اگر مردم به همدیگر ستم کنند، اقتدار و نظمشان می شکند و اگر سنّت را ترک کنند، بدعت آشکار می گردد.»
آخرالزمان
گاه نیز سیاست های اقتصادی و تعدیلی که در کشورهای مختلف اتخاذ می شود، موجب بروز قحطی می شود. این دولت ها در شرایطی میلیون ها تن مواد غذایی را برای بالا نگه داشتن قیمت ها نابود می کنند یا دست به احتکار می زنند که کودکان بی گناه گرسنگی می کشند. این گزارش را که «آسوشیتدپرس» از «سازمان جهانی نان» نقل کرده است، بخوانید تا عمق فاجعه برایتان ملموس تر شود:
«گرسنگی جهان، ریشه در فرو ریختن ارزش های انسانی دارد. بر اساس گزارش های سازمانی که از لوایح و برنامه های ضد فقر سخن می گوید، خشونت، قدرت سیاسی کم، فقر، تبعیض نژادی و فشارهای محیطی از مهم ترین عوامل سوء تغذیه به شمار می روند.»6
اما عواملی نیز هستند که به صورت غیر مستقیم سبب بروز قحطی در جامعه انسانی می شوند. بی‌کفایتی دولت ها و فساد حاکم بر آنها، جنگ ها، تحریم ای اقتصادی و از همه مهمتر بی عاطفگی انسان امروز نیز بر این قحطی و کمبود دامن می زند. بنابر بسیاری از آیات قرآن، بلایا محصول اعمال و کردار خود ماست و از ماست که برماست.7 رجوعی به منابع اسلامی گویای این واقعیت تلخ است.
در سخنی از رسول بزرگ اسلام صلی الله علیه و آله چنین آمده است: «اگر در میان شما مردم، پنج چیز پدید آید، به پنج چیز گرفتار می شوید؛ اگر ربا بخورید، ذلّت و خواری شما را می گیرد و اگر زنا شیوع یابد، مرگ های ناگهانی فراوان رخ می دهد و اگر حاکمان به ستم پرداختند، حیوانات می میرند و اگر مردم به همدیگر ستم کنند، اقتدار و نظمشان می شکند و اگر سنّت را ترک کنند، بدعت آشکار می گردد.»8
برخی روایات در زمینه آخرالزمان، حاوی اخباری است که گویای رخداد خشکسالی های متعددی است که در گوشه گوشه جهان در پایان دوران رخ می دهند. این پیشگویی ها را در دیگر کتب الهی و حتی غیر الهی نیز می توان مشاهده نمود. بنابراین اخبار پیش از آمدن منجی جهانی و آخرین نجات بخشی الهی نیز، جهان دچار قحطی و خشکسالی فراگیر و شدیدی می شود. شاید خداوند خواسته است به این وسیله همگان را دچار اضطراری کند که از صمیم دل، آمدن منجی را طلب کنند و از هر که غیر اوست، دل بکنند
در سخن دیگری از رسول خدا صلی الله علیه و آله نیز می خوانیم: «اگر به چهار چیز گرفتار شدید، به خداوند پناه برید. هر گاه فحشا در میان ملتی پدید آید و آشکار گردد، خداوند برای آنها طاعون می آورد و آنها گرفتار بیماری هایی می شوند که در میان پدران آنها سابقه نداشته است، هر گاه مردمی در وزن و کیل خیانت کنند، گرفتار قحطی و فشار زندگی می گردند و حاکم هم به آنها ظلم می کند و هر گاه از دادن زکات، خودداری ورزند، باران برای آنها نازل نمی شود و اگر بارانی هم بیاید، برای چهار پایان خواهد بود. هر گاه عهد و پیمان ها را با خداوند انجام ندهند و به دستورات حجت خدا عمل نکنند، خداوند دشمن را بر آنها مسلط می کند و هر چه دارند، می گیرد و کسانی که خلاف امر خداوند دستوری بدهند، خداوند عذاب و سختی را بر آنان مسلط می سازد.»9
اما آیا این قحطی درمانی نیز دارد؟ چگونه از بروز آن جلوگیری کنیم؟ اندیشمندان و دانشمندان جهان و شاید به خصوص مسئولین سازمان های جهانی کوشیده اند که بر این مشکل فائق آیند و این خطر بزرگی که جامعه انسانیت را به شدت تهدید می کند، از پیش رو برداند؛ اما راه حل هیچ یک از آنان تا کنون راهگشا نبوده است.
همه اینها در حالی است که قرآن به همه جهانیان سفارش می کند که اگر به تقوا و پارسایی روی آورند، خداوند برکات و باران ها را فرو می فرستد و خشکی و کم آبی، در مناطق بسیاری برطرف می شود و این وعده الهی که درباره جامعه تقوا پیشگان مژده داده است: «وَ یَا قَوْمِ اسْتَغْفِرُواْ رَبَّکُمْ ثُمَّ تُوبُواْ إِلَیْهِ یُرْسِلِ السَّمَاء عَلَیْکُم مِّدْرَارًا و َیَزِدْکُمْ قُوَّةً إِلَى قُوَّتِکُمْ وَ لاَ تَتَوَلَّوْاْ مُجْرِمِینَ»؛ «و ای قوم من! از پروردگارتان طلب آمرزش کنید، سپس به سوی او بازگردید، تا (باران) آسمان را پی در پی بر شما بفرستد؛ و نیرویی بر نیرویتان بیفزاید و گنهکارانه، روی (از حق) بر نتابید.» 10
نوشته زهرا رضاییان – گروه دین و اندیشه تبیان
پی نوشت ها:
1. پیش‌گویی‌ها و آخرالزمان: مقاله اینک آخرالزمان.
2. همان .
3. همان .
4 . www .jamejamonline .ir / newstext.aspx ? newsnum
100903902172
5. www.antimes.org/1387/04/17/TehranTimes:256.html
6. پیش‌گویی‌ها و آخرالزمان: مقاله اینک آخرالزمان.
7. شوری: 30.
8. دیلمی، حسن بن ابی الحسن، إرشاد القلوب إلی الصواب، ج1، ص71.
9. مجلسی، بحار الأنوار، ج 70، ص 368.
10. هود: 52.
