تفاوت های فردی
مبحث تفاوت های فردی در روان شناسی هم از دیدگاه عامه مردم و هم از لحاظ علمی حایز اهمیت است . با مطالعه تفاوت های فردی در جنبه های مختلف خصایص شخصیتی مانند ویژگی های خلقی و توانایی های انسان ، بسیار ی از اسرار خلقت آدمی را می توان از دیدگاه علمی مورد بررسی و کاوش قرار داد . در این قسمت علاوه بر طرح نظریه های مختلف در مورد روان شناسی تفاوت های فردی ، برخی اصول علمی و شیوه های عملی اندازه گیری و سنجش این تفاوت ها نیز ارائه خواهد شد .
پرسش های اصلی
هر تلاشی که برای فهم ماهیت تفاوت های فردی صورت گیرد ؛ باید اساسا به دو پرسش کاملا متمایز بپردازد . اولین پرسش به ماهیت تفاوت های فردی مربوط می شود : تفاوت های فردی را چگونه باید به مفهوم در آورد . پاسخ های متعددی به این پرسش وجود دارد . در حقیقت گفته شده است که شخصیت وجود ندارد ، و این که ما چگونه رفتار می کنیم به جای این که چیزی در درون ما تعیین کننده آن باشد ، به وسیله موقعیتی که خودمان را در آن می یابیم تعیین می شود و شواهد چنین ادعاهایی را باید به دقت مورد موشکافی قرار داد .
دومین پرسش اصلی به این مطلب مربوط می شود که تفاوت های فردی در خلق ، انگیزش ، توانایی و شخصیت به چه نحو و چرا بروز می کند . باید روشن باشد که پژوهش در مورد چگونگی تفاوت های فردی را در واقع تنها زمانی می توان شروع کرد که یک توافق کلی درباره ساختار آنها وجود داشته باشد . اگر شواهد خوبی وجود نداشته باشد که برای نمونه اجتماعی بودن بعد مهمی از شخصیت است اجرای آزمایش هایی برای فهمیدن این که اجتماعی بودن چگونه عمل می کند ، اتلاف وقت خواهد بود . بنابر این ، مطالعات مربوط به پردازش ها باید منطقا از مطالعات مربوط به ساختار پیروی کنند . الگوهای پردازشی تفاوت های فردی به پرسش هایی از این قبیل می پردازند : چرا عملکرد برخی از کودکان در مدرسه خیلی بهتر از کودکان دیگر است ؟ چرا باید برخی افراد کمرو و برخی دیگر معاشرتی باشند ؟ چرا خلق برخی از افراد به نحو چشمگیر از افسردگی به شیدایی و بر عکس نوسان دارد ؟ چرا بعضی ها بر خلاف بسیاری از افراد به ظاهر با پول برانگیخته و یا وسوسه می شوند ؟
چگونه می توانیم تفاوت های فردی را کشف کنیم ؟
برای کشف تفاوت های فردی از چه نوع داده هایی باید استفاده کنیم ؟ پاسخ به این پرسش آسان نیست ، زیرا امکانات متعدد وجود دارد . با این حال تاکنون از روش های زیر استفاده شده است :
نظریه های بالینی
مطالعات تفصیلی در مورد افراد
کمانه زنی های پشت میزی
استفاده از آزمون های روانی
نظریه های شخصیتی تلویحی
آن چه که امروزه برای شناخت تفاوت های فردی مورد استفاده جدی قرار می گیرد ، آزمون های روانی است . زیرا ، در سایر رویکردهای مطرح شده در بالا ، دشواری های اساسی وجود دارد . بسیاری از روان شناسان برای مطالعه شخصیت و سایر شکل های تفاوت های فردی به رویکرد علمی تر متوسل می شوند . یک رویکرد رایج برای کشف ثبات در رفتارها در همه موقعیت ها ، و تعیین این که کدام رفتارها در افراد با هم رخ می دهند ، به کارگیری فنون آماری است . داده های خام چنین روش هایی یا درجه بندی های رفتارند (که توسط درجه بندی کنندگان خوب تعلیم دیده انجام می گیرد که رفتارهای به دقت تعریف شده را مد نظر قرار می دهند ) یا نمره های پرسشنامه ها هستند که با بهره گیری از فنون آماری درست ساخته شده اند . دقت زیاد به کار می رود تا اطمینان حاصل شود که اندازه گیری ها هم دقیق و هم قابل تکرار باشند .
