اهل محشر سه گروهند:
بهشتیان (اصحاب الجنه) 2- دوزخیان ( اصحاب النار) 3- اصحاب الاعراف
"اصحاب الاعراف" مردان والایی هستند که بر هر دو طرف اشراف دارند،چون در مکان بلندی قرار دارند. در روایت است که : " اصحاب اعراف، گرامی ترین خلق خدای متعالند".1 آنان مردان ارجمندی هستند که اهل بهشت و جهنم را پیش از آنکه به جایگاه خویش وارد شوند، به سیمایشان می شناسند، یعنی وقتی نگاهشان به چهره آنان می افتد تشخیص می دهند که او بهشتی است یا جهنمی.
در روایت است که مردی از امیر المومنین علی علیه السلام پرسید: معنای آیه " و بر اعراف مردانی هستند که همگان را به سیمایشان می شناسند". چیست ؟
حضرت در پاسخ فرمودند: " اعراف ماییم که یاران خود را به سیمایشان می شناسیم.اعراف ماییم که هیچکس خدا را چز از راه شناخت ما نمی تواند بشناسد. اعراف ماییم که در قیامت بین بهشت و دوزخ می ایستیم و کسی داخل بهشت نمی شودمگر اینکه ما او را شناخته و او نیز ما را بشناسد؛و کسی داخل آتش جهنم نمی شود مگر آنکه ما را نشناسد و ما نیز وی را نشناسیم ، این است معنای سخن خدای عز و جل ...و خداوند ما را ابواب خود و صراط و سبیل خود قرار داده است، همان دری که هر کس بخواهد به در گاهش راه یابد ، باید از آن واردشود".2
در روایتی از امام صادق علیه السلام نیز آمده است که آن حضرت فرمودند: " ماییم اصحاب اعراف، چون هر کسی را که ما بشناسیم ، بازگشتش به سوی بهشت و هر کسی را که ما نشناسیم، سر انجامش به سوی دوزخ خواهد بود".3
پاورقی:
1-المیزان،ج8،ص180.
2-همان ماخذ.
3-همان.
