هپاتیت كلمه ای است با ریشه لاتین، به معنای التهاب كبد. این بیماری انواع مختلفی داشته كه شیوه سرایت و انتقال آنها هم متفاوت است. اهمیت این بیماری از آن روست كه به دلیل بی توجهی، افراد زیادی به این بیماری دچار شده و ممكن است با عوارض جبران ناپذیری روبه رو شوند.
دكتر رضا كریمی، متخصص بیماری های داخلی با توضیح علل و انواع هپاتیت به «جام جم» می گوید: «هپاتیت علل مختلفی دارد.
یكی از انواع آن هپاتیت بر اثر زیاده روی در مصرف الكل پدید می آید و به همین دلیل در غرب یكی از شایع ترین انواع هپاتیت باشد.
نوع دیگری از هپاتیت كه بتازگی شایع شده و در گذشته شناخته شده نبود، هپاتیت ناشی از چربی است. به این معنی كه با تجمع و رسوب چربی در كبد، فرد، ابتدا دچار كبد چرب می شود.
البته گفتنی است بیشتر افراد چاق و دارای اضافه وزن یا افراد دیابتی با این مشكل روبه رو هستند، اما زمانی كه این مساله پیشرفت كند، باعث التهاب كبد شده كه به آن هپاتیت چربی می گویند.
هپاتیت های ویروسی
آنچه در جامعه به عنوان هپاتیت شناخته می شود، همین هپاتیت های ویروسی هستند.
دكتر كریمی با اشاره به هپاتیت های ویروسی و انواع آن توضیح می دهد: «در این موارد، برخی ویروس ها سبب ایجاد التهاب در كبد می شوند.»
وی یادآور می شود: «هپاتیت های ویروسی سیر حادی دارند به این معنی كه بیمار بسرعت دچار التهاب كبد می شود و با علائمی همچون تهوع، استفراغ و درد شكم(در قسمت كبد، بالا و سمت راست شكم) و زردی درگیر خواهد بود.»
هپاتیت A
این پزشك متخصص در مورد هپاتیت A می گوید: «ویروس این نوع هپاتیت از راه دهان وارد بدن شده و از طریق مدفوع دفع می شود.
بنابراین عدم رعایت بهداشت یا استفاده از آب و ظروف آلوده، از راه های انتقال این بیماری هستند.
البته سیر هپاتیت A از دیگر انواع هپاتیت های ویروسی سریع تر است. در این نوع هپاتیت تب نیز اندكی شدیدتر خواهد بود.»
دكتر كریمی باز هم تاكید می كند تنها با این علائم نمی توان هپاتیت را تشخیص داد، بلكه باید آزمایش های لازم صورت گیرد تا به طور قطع بیماری تایید شود. باید توجه داشت این نوع بیماری هیچ گاه مزمن نشده و آینده بیمار را تحت تاثیر قرار نمی دهد.
هپاتیت B
دكتر كریمی با اشاره به اهمیت این نوع هپاتیت در كشور می افزاید: «این نوع هپاتیت تا همین اواخر مهم ترین دلیل سیروز(نارسایی كبد) بوده است. همچنین این حالت می تواند دلیلی برای سرطان كبد نیز باشد و در نهایت شیوع زیاد آن در كشور باعث می شود اهمیت ویژه ای به هپاتیت B داده شود.
به همین دلایل واكسیناسیون این بیماری در ایران مورد توجه قرار گرفته است.»
دكتر كریمی با ذكر راه های انتقال بیماری می افزاید: «هپاتیت B برخلاف هپاتیت A از طریق تماس های معمولی و ظروف و... منتقل نمی شود.
بلكه ترشحات و خون آلوده از جمله دلایل انتقال این بیماری هستند. علاوه بر این موارد تماس جنسی و انتقال از مادر به كودك در دوران بارداری نیز از دیگر دلایل انتقال بیماری است.»
وی می افزاید: «به طور معمول اگر فرد جوان باشد تظاهرات بیماری در او بروز می كند. درصد زیادی از این افراد هم به سمت هپاتیت شدید می روند؛ یعنی كبد در مقطعی قادر به كار كردن نیست و حتی ممكن است درصدی از افراد دچار كمای كبدی شوند، ولی برخی افراد مانند نوزادان، افراد مسن یا افراد جوانی كه سیستم ایمنی ضعیفی دارند، حالت شدید را نشان نداده و ممكن است به آن توجهی نكنند. این افراد هم در صورت درمان به موقع، بهبود می یابند ولی ویروس در بدنشان باقی می ماند.»
درصد زیادی از كسانی كه ویروس هپاتیت B در بدنشان باقی می ماند تا آخر عمر ویروس را داشته اما هیچ مشكلی ندارند، ولی می توانند آن را به دیگران منتقل كنند. در بدن برخی از این افراد نیز ممكن است پس از سال ها ویروس فعال شده و دوباره علائم را نشان دهد.
دكتر كریمی با اشاره به روش های درمانی هپاتیت یادآور می شود: «خوشبختانه هم در مرحله حاد و هم در مرحله مزمن، داروهایی برای این بیماران وجود دارد.
همچنین بارها مشاهده شده است فردی هپاتیت دارد اما بیماری اش فعال نیست؛ یعنی تنها با آزمایش مشخص می شود كه ویروس هپاتیت در بدنش وجود دارد.
پس تا زمانی كه ویروس در بدن فعال نشود، نه دارو لازم است و نه خطری برای فرد ایجاد می شود.»
بنابراین خوب است مردم بدانند اگر ویروس هپاتیت در بدنشان وجود داشت، لزوماً به معنای وجود مشكل نیست. فقط باید تحت نظر پزشك بوده و هر ۶ ماه تا ۱ سال آزمایش های لازم را انجام دهند.
هپاتیت C
دكتر كریمی با ذكر این نكته كه شیوه انتقال هپاتیت C نیز مانند هپاتیت B است، می افزاید: «این دو نوع هپاتیت اندكی با هم تفاوت دارند.
یعنی اگر كسی همسرش دچار هپاتیت B باشد، خودش نیز به احتمال زیاد بیماری را خواهد گرفت. اما هپاتیت C كمتر به این شكل است؛ یعنی انتقال آن كندتر است.
اما افراد به ندرت در برابر این نوع هپاتیت ایمن می شوند چون سیستم ایمنی نمی تواند به خوبی ویروس را شناسایی كرده و از بین ببرد. این نوع هپاتیت بیشتر از هپاتیت B مزمن می شود ولی انتقال این نوع هپاتیت كمتر از نوع B است.»
