تبیان، دستیار زندگی

تلویزیون وعملکردی ناموفق درخلق تصویری ماندگار از حماسه عاشورا 

محرم امسال از بابت سریال های مناسبتی بسیار کم رونق بوده و نتوانسته رضایت مخاطبان را جلب کند.   

به گزارش خبرنگار ایرنا، بسیاری از سریال های مذهبی در رابطه با یکی از ائمه اطهار(ع) ساخته شده که از جمله آنها می توان به تنهاترین سردار، ولایت عشق ساخته های مهدی فخیم زاده و امام علی(ع) اثر داود میرباقری اشاره کرد که امام علی به لحاظ فیلمنامه وحضور کارگردانی همچون: داود میر باقری و تاثیرشگرف بر تماشاگر، در سطح بسیار بالاتری قرار گرفته است. همچنین باید به یوسف پیامبر ساخته فرج الله سلحشور اشاره کرد که به دلیل داستان جذاب و استفاده از بازیگران حرفه ای مورد توجه عموم مردم قرار گرفته و تا به امروز ازشبکه های محتلف تلویزیونی کشورهای همسایه نیز پخش شده و بینندگان زیادی هم داشته است.

حماسه عاشورا در این میان به دلیل علاقه قلبی شیعیان به امام حسین (ع) از جایگاه ویژه ای برخوردار است که در سال های اخیر تلویزیون در این مورد عملکرد مناسبی نداشته است و نتوانسته مردم عاشق فرهنگ حسینی را مجذوب جعبه جادویی نماید.

اما در این میان آثار جذاب و تاثیرگذار در رابطه با واقعه تراژیک عاشورا بسیار کم و سهم تلویزیون بسیار ناچیز بوده و جز معدودی، دیگر کارهای تولید شده به هیچوجه قادر به نمایش گوشه ای از حماسه حسینی نبوده اند. در واقع این آثار با وجود زحمات فراوان عوامل، به دلیل ضعف در داستان پردازی و کارگردانی کمتر مورد استقبال قرار گرفته و بر روح بیننده تاثیر گذاشته اند. به عنوان مثال داستان دو طفلان حضرت مسلم به لحاظ دراماتیک بسیار غنی بوده و توانایی زیادی در جذب مخاطب به ویژه زنان و مسن ترهای جامعه را دارد.اما نسخه تلویزیونی آن به کارگردانی مجتبی یاسینی که سال گذشته پخش شد، بسیار ضعیف و شتابزده با فیلمنامه ای پر ایراد از کار درآمده و به همین راحتی یکی از داستان های فرعی این واقعه دردناک، به هدر رفت. در حالی که با کمی حوصله و صرف وقت و هزینه بیشتر می شد کاری در خور توجه و شایسته این ایام تولید کرده و بینندگان را به فیض معنوی رساند.

شب دهم ساخته حسن فتحی از معدود کارهای تلویزیونی است که با نگاهی نو به واقعه کربلا پرداخته و نبرد حق و باطل را این بار در ابتدای قرن سیزدهم هجری شمسی به تصویر کشیده است. این مجموعه توانست بینندگان فراوانی را جذب کرده و تاثیری ماندگار بر جای گذارد. فتحی که در فیلمنامه نویسی تبحر خاصی داشته و قلمش یاد علی حاتمی را زنده می کند، برای روایت داستانش دو داستان را به صورت موازی پیش برده و در نقطه ای به یکدیگر پیوند می دهد: علاقه حیدر خوشمرام به شاهزاده قجری و شرط عمه وی به برگزاری تعزیه در دهه اول محرم از یک طرف و علاقه قلبی مردم به امام حسین (ع) و برگزاری تعزیه آن هم در شرایطی که حکومت آن را ممنوع کرده از سوی دیگر. در این بین داستانک های جذابی همچون: انتقام گیری عمه شاهزاده از مردان خواستگار، ورود کاراگاه تامینات به ماجرا و ...، بار دراماتیک داستان را بالاتر برده است.

فتحی با استفاده از فرمول قدیمی تقابل خیر و شر پایان تراژیکی را برای کارش رقم زده و با مرگ حیدر و دوستش،بیننده را در بهتی غریب فرو می برد. به گونه ای که تا مدتها ذهنش درگیر حوادث فیلم شده و رهایش نمی کند. در کنار متن قوی باید به بازی های عالی پرویز فلاحی پور و حسین یاری و موسیقی درخشان و ماندگار فردین خلعت بری اشاره کرد.

آخرین دعوت ساخته حسین سهیلی زاده که محرم سال گذشته به روی آنتن رفت، روایتی آمیخته با تخیل از واقعه کربلاست. یوسف زمانی فر (استاد دانشگاه و نماینده سابق مجلس) برای سفری کاری و یافتن اسنادی مهم راهی شهر زادگاهش شده و طی حادثه ای زخمی شده و به کما می رود.وی پس از چشم باز کردن خود را در سال 61 هجری قمری و در شهر کوفه در آستانه وقوع عاشورا می یابد .سهیلی زاده با تلفیق این دو دنیای متفاوت، از زاویه تازه ای به این رویداد عظیم نگاه کرده و یوسف را با قرار دادن در ماشین زمان شاهد واقعه قرار می دهد. در پایان داستان این دو دنیا با هم پیوند خورده و جسد یوسف با زخم های شمشیر روی بدن کشف شده و بینده را به حیرت وا می دارد! آخرین دعوت در قیاس با مجموعه های مناسبتی این ایام ازکیفیت والاتری برخوردار بوده و داستان روان تری دارد. بازی خوب فرامرز قریبیان از نقاط قوت این مجموعه است که بسیار به کلیت کار کمک نموده است.

محرم امسال از بابت سریال های مناسبتی بسیار کم رونق بوده و اثر چندانی از شور و حال عزاداران حسینی در مجموعه های داستانی سیما به چشم نمی خورد.

در این میان تنها می توان به بانو ساخته فرید سجادی حسینی و چند تله فیلم بی رمق اشاره کرد که متاسفانه در جذب مخاطب هم چندان موفق نبودند.

در بانو نیز کارگردان با محور قرار دادن دوران حکومت رضا شاه و کشف حجاب به قضیه ممنوعیت عزاداری در آن دوران پرداخته و داستان کوتاهش را در چنین فضایی روایت کرده است.سجادی حسینی با نیم نگاهی به مجموعه ماندگار شب دهم این کار را خلق کرده و با وجود زحمات فراوان نتوانسته کاری در خور این ایام روانه آنتن کرده و بیندگان گسترده ای را پای تلویزیون ها بنشاند.

واقعه کربلا به دلیل ابعاد گسترده اش منبعی بسیار غنی و تمام ناشدنی برای آثار نمایش است که اشکال گوناگون درام را می توان در آن مشاهده کرد. اما متاسفانه هنرهای نمایشی ایران به ویژه تلویزیون آنچنان که باید و شاید به این منبع لایزال نپرداخته و جز چند مجموعه ماندگار و جذاب، الباقی در سطح مانده و برای بیننده جستجو گر و تشنه آثار نمایشی دینی نکته جدید و جذابی ندارند.امیدواریم که برنامه ریزان سیما از همین امروز به فکرمحرم سال آینده بوده و برای تولید کارهای ماندگار و درخشان برنامه ریزی کنند.

منبع:خبرگزاری جمهوری اسلامی,ایرنا

در این میان آثاری همانند مختارنامه خوش درخشیدند اما برای رسیدن به اهدافشان مقدسات را زیر پا گذاشتند.