تبیان، دستیار زندگی

یكی از مشكلات شایع ، دردهای شكمی ناشی از توده‌های لگنی ، خصوصاً توده‌های تخمدانی است .
بیماریهای تخمدان ممكن است درنتیجة تغییرات فیزیولوژیك ، عفونت‌ها و یا نئوپلاسم‌های خوش خیم و بدخیم ، ایجاد شوند . بسیاری از تومورهای تخمدان (85%) خوش خیم هستند و آنها در 44-20 سال اتفاق می‌افتد و احتمال اینكه یك تومور اولیه تخمدان بدخیم باشد ، بعد از یائسگی 45% و قبل از یائسگی 13% است . بسیاری از تومورها نشانه‌های غیر اختصاصی خفیفی ایجاد می‌كنند ، از جمله علائمی كه می‌تواند ناشی از كیستهای تخمدانی باشد ، عبارتند از : اتساع شكم ، درد یا احساس ناراحتی در شكم، علائم ادراری یا گوارشی ، خونریزی واژینال ، كه به طوركلی مشكل جدی ایجاد نمی‌كنند مگر در موارد پیچ خوردگی یا پارگی كیست و یا خونریزی به داخل كیست ، كه بیمار با درد حاد شكم ، ضعف ، سرگیجه ، Faint ، تب و فشار ناپایدار مراجعه می‌كند كه جزء اورژانسهای پزشكی بوده و اقدامات مقتضی می‌بایست به صورت اورژانس صورت گیرد .
توده‌های خوش خیم تخمدانی به دو دسته توده‌های غیرنئوپلاستیك و نئوپلاسمهای خوش خیم تخمدان تقسیم می‌شوند :
توده‌های غیر نئوپلاستیك مجموعه‌ای شامل : كیست‌های فولیكولار ، كیست جسم زرد ، كیست‌های تكالوتئین ، اندومتریوم تخمدان و لوتئوم حاملگی می‌باشد . و نئوپلاسمهای خوش خیم شامل : تراتوم كیستیك بالغ ، استرومای تخمدانی و تومورهای اپی‌تلیالی ( سروزسیست آدنوما ، موسینوس سیست ، سیست آدنو فیبروم و تومور برنر ) و تومورهای طناب جنسی ـ استروما ( شامل تكوما و فیبروما ) می باشد.


در كیست‌های تخمدانی غالباً قبل از تشخیص پاتولوژی ، برنامه درمانی بیمار مشخص می‌شود . و این بر اساس علائم ، نوع ، اندازه كیست و همچنین سن بیمار و نهایتاً تمایل بیمار به بچه‌دار شدن می‌باشد .
بیماران با كیست‌های كوچكتر از 4-3 سانتی متر كه علائم خفیف دارند را می‌توان در خانه با مسكن درمان نمود و بوسیله سونوگرافی مكرر پیگیری كرد . و درمورد بیماران با كیست‌های بزرگتر از 4 سانتی‌متر می‌توان از قرص های جلوگیری خوراكی كمك گرفت .
در مورد كیست‌های بزرگتر از 8 سانتی متر و یا در موارد مشكوك به بدخیمی یا عدم جواب به درمان دارویی و یا شك به تورشن یا پارگی ، كیست تخمدان مورد لاپاراتومی قرار می‌گیرد .
نهایتاً تمام نمونه‌های تهیه شده طی لاپاراتومی ، مورد بررسی پاتولوژی قرار می گیرد كه درصورت وجود بدخیمی ، نحوه ادامه درمان بیمار مشخص می‌شود .
ما بررسی را بر روی 100 بیمار با توده غیر نئوپلاستیك تخمدان كه به طور تصادفی از هر دو بیمارستان امام خمینی و رازی اهواز از فروردین سال 1382 لغایت فروردین 1383 انتخاب شده بود انجام دادیم :
((هدف از مطالعه ما بررسی پاتولوژی توده‌های غیر نئوپلاستیك تخمدان بوده است كه در این پژوهش آنالیزهایی نیز انجام شده تا ارتباط بین پاتولوژی توده تخمدانی و فاكتورهایی كه در شرح حال بیمار می‌باشد بررسی شود كه نتایج آنها به طور اختصار به صورت زیر می‌باشد )):


پاتولوژی
شایعترین پاتولوژی دراین 100 مورد ، كورپوس لوتئوم (45%) بود . و نادرترین ، لوتئوم حاملگی (1%) موارد بوده است .
(شایعترین محدودة سنی كیست‌های خوش خیم تخمدانی بین 15تا 20 سال بوده است .)
وضعیت قاعدگی
58 % بیماران قاعدگی های منظم داشته‌اند.


روش جلوگیری از بارداری
در مورد نحوة پیشگیری از بارداری 77% موارد از هیچگونه روشی استفاده نمی‌كردند و از بین مواردی كه پیشگیری داشته‌اند ، شایعترین وسیله قرص جلوگیری بوده است .
در بیمارانی كه قرص جلوگیری مصرف می‌كردند ، شایعترین پاتولوژی كورپوس لوتئوم بوده است .


شكایت اصلی بیمار
شایعترین شكایت بیماران درد شكم بود و در بیمارانی كه با درد شكم مراجعه كرده‌اند ، شایعترین پاتولوژی كورپوس لوتئوم بوده است .


محل كیست
در مورد محل كیست ، 51% كیستها در تخمدان سمت چپ قرار داشتند .و 42% موارد در تخمدان سمت راست و 7% موارد در هر دو تخمدان كیست مشاهده شد .
یافته حین عمل جراحی
شایعترین یافته‌ها حین عمل جراحی پارگی كیست بوده است .