رطان Colorectal كه به نام سرطان روده بزرگ هم نامیده می شود، نامی است كه برای توصیف تومورهای بدخیمی كه در كولون و ركتوم یافت می شوند استفاده می شود. كولون و ركتوم بخشی از روده بزرگ در سیستم گوارش هستند كه مربوط به جهاز روده ای و معده ای میباشند. عموما كولون به میزان 6-5 فوت بالاتر از روده كوچك و ركتوم به میزان 7-5 اینچ پائین تر از روده بزرگ بوده و بالای كانال مقعد قرار دارد.
در آمریكا، سرطان كولوركتال سومین سرطان شایع می باشد. هر چند، تعداد مرگ و میر حاصل از این بیماری به علت بهبود آزمایشات و تشخیص زود هنگام سرطان كاهش یافته است و این سرطان می تواند به راحتی درمان شود. فعالیت های فیزیكی و رژیم غذایی خوب با كاهش احتمال این سرطان مرتبط می باشد. هر ساله در حدود 150000مورد از سرطان ركتوم و كولون در آمریكا تشخیص داده می شود.
موارد درمانی من چیست؟
روشهای درمانی برای سرطان Colorectal بستگی به Stage تومور(مرحله پیشرفت) دارد. كه بدان معنی است كه چقدر این تومور گسترش یافته یا تا چه عمقی از دیواره روده یا دیگر بافتها را تحت تاثیر قرار داده است. به طور معمول، بیماران با سرطان كولون اگر دارای لنف نودهای مثبت باشند بعد از جراحی شیمی درمانی خواهند شد. در مورد سرطان ركتوم، بیماران با لنف نود مثبت یا كسانی كه توموری دارند كه به چربی های اطراف ركتوم نیز گسترش یافته است، معمولا" قبل از جراحی باید شیمی درمانی و رادیوتراپی دریافت كنند. درمان بسته به سن بیمار، سابقه پزشكی او، سلامت عمومی بیمار و تحمل او برای درمان ها و داروهای خاص مشخص خواهد شد.
گزینه های استاندارد درمانی شامل چه هستند؟
Partial colectomy)Partial bowel resection): تومور و بافت نرمال در هر قسمتی از منطقه مبتلا در كولون برداشته خواهد شد و سپس جراح كولون سالم را دوباره به هم متصل می كنند. در بعضی موارد پزشك ممكن است مجبور شود تا با یك كولستومی فوری، سوراخی را جهت خروج مواد جامد از روده به كیسه مخصوصی كه در بیرون بدن بیمار نصب شده است ایجاد كند تا بافتهای سالم شفا یابند. در بعضی موارد، كولستومی دائمی می باشد.
Laparoscopic surgery)Keyhde surgery): تیوب كوچكی مثل وسایل و دوربین بسیار كوچك درون شكم از طریق برشی ایجاد شده در دیواره شكم قرار میگیرد. جراح از طریق تلویزیون داخل شكم را مشاهده كرده و می تواند بخش بزرگی از روده و بافت اطراف را برش داده كه mesentery نامیده می شود.
Radiotherapy: پرتودهی با انرژی بالا كه برای كشتن سلولهای سرطانی مورد استفاده است. پرتودهی ممكن است به همراه جراحی به عنوان درمان قطعی (Definitive) صورت گیرد و یا اینكه پرتودهی ممكن است برای كاهش یا تسكین(Palliative) علائم سرطان كولوركتال مثل درد، خونریزی یا انسداد مورد استفاده قرار گیرد. معمولا" یكی از روشهای پرتودرمانی ذیل به منظور درمان سرطان كولوركتال استفاده می شود:
External Beam Therapy)EBT): روشی برای توزیع پرتوهایی از اشعه ایكس پرانرژی به موقعیت تومور می باشد. این پرتو در بیرون بدن بیمار تولید شده (معمولا" توسط شتاب دهنده خطی) و به سمت جایگاه تومور هدف گیری می شود. این پرتوهای ایكس می توانند سلولهای سرطانی را از بین برده و با یك نقشه درمان مناسب و صحیح می توان بافتهای نرمال اطراف را از تخریب حفظ كرد. هیچ منبع رادیواكتیوی در داخل بدن بیمار قرار نخواهد گرفت.
Brachytherapy: قرار دادن موقتی مواد رادیواكتیو در داخل بدن می باشد كه معمولا" برای دادن دز بیشتر یا Boost از تشعشع در منطقه برش خورده مورد استفاده قرار می گیرد.
Chemotherapy: داروهایی هستند كه به صورت داخل وریدی و یا خوراكی به منظور كشتن سلولهای سرطانی به بیمار داده می شود. شیمی درمانی معمولا" به منظور كاهش احتمال عود تومور در هر قسمتی از بدن مورد استفاده است. شیمی درمانی همانند رادیوتراپی می تواند علائم بیماری را كم كرده و طول عمر بیماری كه تومورهای پراكنده دارند را افزایش دهد. این داروها در طول زمان و به طور متناوب به بیمار داده می شود. این داروها عوارض جانبی مثل تعداد سلولهای خونی ابنرمال، خستگی، اسهال، زخمهای داخل دهان و سیستم ایمنی در معرض خطر را كاهش می دهد.
چگونه می توان از میان روهاش مختلف، روشی را انتخاب كنم؟
نیاز است كه شما به اطلاعات داده شده توسط تیم پزشكی مسئول اعتماد كنید. معمولا بیماران درمانی را انجام می دهند كه پزشك متخصص با توجه به اطلاعات پزشكی بیمار و موقعیت بیمار گرفته است.
اگر شما در حال انجام رادیوتراپی باشید، ریدشن آنكولوژیست تشخیص می دهید كه چه میزان تشعشع مورد نیاز است، به چه قسمتی از بدن این تشعشع باید تابیده شود و چه میزان دز تشعشعی ضروری است.
اگر من جراحی را انتخاب كنم، رادیوتراپی همچنان باید ادامه یابد؟
تشعشع ممكن است برای كوچك كردن تومور قبل از جراحی و یا از بین بردن سلولهای سرطانی باقی مانده بعد از جراحی مورد استفاده باشد.
درمان مدرن با پرتو در مورد سرطان كولوركتال چقدر موثر است؟
جراحی هنوز هم موثرترین نوع درمان در سرطان Colorectal است. رادیوتراپی هم به عنوان درمان كمكی یا اضافی قبل یا بعد از جراحی موثرترین درمان می باشد. این نوع درمان احتمال پراكندگی یا شیوع سرطان راكاهش می دهد.
عموما از تشعشع تنها به عنوان درمان اصلی یا قطعی برای درمان سرطان كولوركتال استفاده نمی شود. در بیشتر موارد از شیمی درمانی همراه با رادیوتراپی استفاده می شود تا اثر رادیوتراپی بهتر باشد. این شیمی درمانی ممكن است از طریق خوراكی یا داخل وریدی داده شود.
در طول رادیوتراپی چه اتفاقی می افتد؟
تشعشع یك نوع خاص از انرژی است كه توسط امواج یا جریانی از ذرات حمل می شود. زمانی كه از تشعشع با دز بالا استفاده می شود- دزی بالاتر از دز تشعشعی برای گرفتن یك تصویر رادیولوژی- این پرتو می تواند سلولهای غیرطبیعی را از بین ببرد. این پرتو باعث می شود تا DNA در سلولها از بین رفته و نهایتا سلول بمیرد.
به دلیل اهمیت درمان سرطان و نگه داشتن سلولها سالم قبل از انجام درمان نیاز به شبیه سازی و نقشه درمانی می باشد. وضعیت های صحیح و دقیق برای گرفتن نتایج موثرتر گرفته خواهد شد. ممكن است كه پوست شما با یك جوهر دائمی علامت گذاری شود. شیلد های سربی لباس مانند برای حفاظت از بافتهای سالم شما ساخته می شود. از MRI و CT به منظور بهتر نمایش دادن جایگاه تومور استفاده می شود.
عوارض جانبی احتمالی از رادیوتراپی چه خواهد بود؟
عوارض ناشی از رادیوتراپی می تواند شامل اسهال، حركت مادام روده، خستگی، قرمزی پوست در قسمتی كه بیشترین میزان دز را دریافت می كند و كاهش اشتها باشد. معمولا"، عوارض ناشی از رادیوتراپی بعد از زمانی كه درمان قطع می شود بهبود می یابد ولی اغلب عملكرد روده ها دیگر مثل قبل نخواهد بود.
