به گزارش خبرنگار مهر، فیلم سینمایی "خاطره" به کارگردانی نادر طریقت یک درام روانکاوانه است، نخستین فیلم طریقت پس از سابقه طولانی مستندسازی بخش‌هایی ناگفته از مشکلات اجتماعی و خانوادگی زنان را روایت می‌کند.
*خبرگزاری مهر- گروه فرهنگ و هنر: داستان "خاطره" برای شما از چه زمانی شروع شد؟
-نادر طریقت کارگردان "خاطره": دخترم هستی طریقت فیلمنامه "خاطره" را بر اساس نمونه‌های واقعی نوشته بود، سال 87 نگارش فیلمنامه شروع شد و البته فیلمنامه نهایی چند بار بازنویسی شد، "خاطره" موضوعی را مطرح می‌کند که جامعه ما سال‌ها است درگیر آن است.
*شما از ابتدا قصد داشتید این فیلمنامه را خودتان کارگردانی کنید؟
| هدیه تهرانی گزینه اول بود، اما زمانی که به تولید فیلم رسیدیم از بازیگری کناره‌گیری کرده بود، مهناز افشار گزینه قطعی دوم بود، توانایی‌هایش را می‌شناختم و می‌دانستم می‌تواند در این نقش حضوری مناسب داشته باشد |
- بله، موضوع را دوست داشتم، دو فیلمنامه بودند که بنا به دلایلی نتوانستم آنها را بسازم، فیلمنامه "خوابگرد" که موضوعی قومی درباره اقوام لر داشت و نوشته عباس طهماسبی را ترجیح دادم نسازم به این دلیل که احساس می‌کردم با اقوام لر آشنایی ندارم. فیلمنامه دیگری هم بود که مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی از آن حمایت نکرد.
*در فیلمنامه نهایی برای شروع فیلمبرداری تغییر هم دادید؟
-بله، فیلمنامه برای تبدیل شدن به فیلم بازنویسی شد.
* از اول برای بازی در نقش‌های اصلی به مهناز افشار و پژمان بازغی فکر کرده بودید؟
- هدیه تهرانی گزینه اول بود، اما زمانی که به تولید فیلم رسیدیم از بازیگری کناره‌گیری کرده بود، مهناز افشار گزینه قطعی دوم بود، توانایی‌هایش را می‌شناختم و می‌دانستم می‌تواند در این نقش حضوری مناسب داشته باشد. حالا هم که فیلم را می‌بینم بازی عالی مهناز افشار یکی از امتیازهای "خاطره" است.
پژمان بازغی یکی دیگر از گزینه‌های اصلی بود، او هم درگیر پروژه دیگری بود اما خوشبختانه توانست با ما در این فیلم همکاری کند. زوج آنها ترکیب خوبی هستند.
*بازیگرها که با فیلمنامه مشکل نداشتند؟
- نه، اتفاقا بیشتر بازیگرها فیلمنامه را دوست داشتند و به خاطر قصه حاضر شدند در "خاطره" بازی کنند.
*پیشنهاد ساخت "خاطره" از طرف آقای اسماعیلی به شما شد؟
- من تا به حال به هیچ دفتری فیلمنامه برای ساخت نبرده‌ام، در حالی که دوستان سینمایی فراوانی دارم. آقای اسماعیلی را در وزارت ارشاد دیدم و گفتم که می‌خواهم فیلم اولم را بسازم. او به من یا علی گفت و تا انتها پای این یا علی ماند. خوشحالم که اولین فیلمم را با این تهیه‌کننده حرفه‌ای ساختم.
*یعنی آقای اسماعیلی در طول ساخت فیلم چیزی را به شما تحمیل نکرد؟
-اصلا. این همکاری کاملا انسانی و حرفه‌ای بود، حرفه‌ای بودن تعریف نیست که بخواهم درباره آقای اسماعیلی به کار ببرم. ایشان نگاهی حرفه‌ای و صادقانه به تولید فیلم دارد و نگاه او به من در ساخت "خاطره" کمک فراوان کرد. آقای اسماعیلی سال‌ها است در بطن سینما فعالیت می‌کند، او کمک کرد تا عوامل حرفه‌ای پشت و جلوی دوربین با من کار کنند.
*شیوه بازی گرفتن شما از بازیگرها چطور است؟ با آنها تمرین می‌کنید؟
- وقتی شما فیلمساز اول هستید همه می‌ترسانندتان که بازیگرها و عوامل حرفه‌ای حتما زمان فیلمبرداری اذیت می‌کنند، اما این اتفاق برای من نیفتد. من قبل از شروع فیلمبرداری لوکیشن‌هایم را دیدم از آنها عکس گرفتم و براساس آن دکوپاژ نوشتم. دکوپاژم را در اختیار عوامل اصلی می‌گذاشتم و همه چیز مشخص بود. همه می‌دانستند که باید در صحنه چه کاری انجام بدهند.
*دورخوانی نداشتید؟
- یک بار دورخوانی داشتم، بازیگر حرفه‌ای لازم نیست تمرین زیادی داشته باشد، او به راحتی نقش را درک می‌کند. من ایده‌ها و اصلاح‌هایم را به آنها می گفتم و آنها کارشان را تصحیح می‌کردند. بازیگر حرفه‌ای به خاطر امضای خودش هم شده سعی می‌کند از حد متوسط پائین‌تر نرود.
*تجربه‌هایی که در سینمای مستند داشتید چقدر به شما کمک کرد؟
نه تنها تجربه‌هایی که در سینمای مستند داشتم که تجربه 20 سال فعالیت در حوزه‌های مختلف سینما برای تولید این پروژه به من کمک کرد، من عاشق دوربین روی دست هستم خوشحالم که در "خاطره" استاد این کار آقای علیرضا زرین دست در کنارم بود.
*ساخت اولین فیلم در بطن سینمای حرفه‌ای تجربه خوبی بود؟
- بله، از این تجربه راضی هستم. 80 درصد فیلم همان چیزی است که می‌خواستم و خوشبختانه شرایطی فراهم شد که در قالبی حرکت کنم که دوست دارم. من ادعایی در فیلمسازی ندارم. می‌خواستم فیلمی شریف و انسانی درباره مشکلات جامعه بسازم و همین که این اتفاق افتاده خوشحالم.
*فروش فیلم چقدر برایتان مهم است؟
- فروش نشان دهنده میزان ارتباطی است که مخاطب با فیلم برقرار کرده و برایم مهم است. اما سینمای ایران در شرایط مطلوب نیست. بیمار است و به دلیل این بیماری مدت‌ها است مردم به سینما نمی‌روند. استثناها را اگر در نظر نگیریم معلوم است که در شرایط بحرانی هستیم و امیدوارم در این فضا "خاطره" با استقبال مردم مواجه شود. فکر می‌کنم این فیلم بعد از ایام عزاداری تاسوعا و عاشورا فروش بهتری داشته باشد. موفقیت فیلم در گیشه برایم به این دلیل باارزش است که احساس می‌کنم مخاطب با دغدغه‌های اجتماعی من همراه شود.
*حرف آخر؟
- انقلاب اسلامی انقلاب فرهنگی بود، امام خمینی (ره) بارها بر این موضوع اصرار داشت. اما به نظر می‌رسد این روزها سینما به عنوان یک ابزار فرهنگی فراموش شده است. از ورزشکارانی که در میادین بین‌المللی جایزه می‌گیرند تقدیر می‌شود اما کدام مسئول از سینماگرانی که در خارج از مرزها افتخار کسب می‌کنند تقدیر می‌کند. امیدوارم به سینماگران هم به اندازه ورزشکاران بها داده شود. سینما یکی از بهترین سفیران جامعه ایرانی در آن سوی مرزها است.
