تابناک : میلیونها ایرانی، مجموعه تلویزیونی طنز «خوشنشینها» را هر شب به جز پنجشنبهها، به سبب پخش از شبکه سه سیمای جمهوری اسلامی ایران میبینند.
صرف نظر از زوایای حرفهای نقد این مجموعه که در توان نویسنده نیست و متخصصان خود در عرصه فیلم و سریال را میطلبد، چند نکته از منظر اخلاقی به اختصار یادآوری می شود؛ به امید آنکه از این پس و بیش از این، زشتی بدزبانی ها در صداوسیما که قرار بود دانشگاهی برای جامعه باشد، ریخته نشود!
از همان بخش نخست این مجموعه تاکنون بارها واژگان زشت، نقل زبان بازیگران این مجموعه بوده است؛ عباراتی که از دهان خردسال و جوان و میانسال و بزرگسال به راحتی بیرون میآید و قبح آن در هر بخش از این مجموعه بیشتر میریزد.
صداوسیما از یک طرف در برنامههایی که با بودجه بیت‌المال اداره می‌شود، با دعوت از کارشناسان مذهبی و روانشناسی، به تبیین اخلاقیات و روابط اجتماعی و خانوادگی میپردازد و مردم را به خوش‌زبانی و راستی در گفتار، پرهیز از دروغ، رشوه، بدرفتاری و بدزبانی و غیره هدایت میکند و از سوی دیگر، هر چه را که رشته، با این گونه مجموعهها ـ که آمیزهای از فحش، نفرین، ناسزا، بیاحترامی به بزرگترها، بدرفتاری و بدزبانی، غیبت کردن و غیره است ـ پنبه میکند!
در این بین، مردم ماندهاند به سخن روحانیون معظمی که در برنامه‌های گوناگون صداوسیما حضور مییابند و آیات و روایاتی از قرآن کریم و ائمه معصومین ـ علیهم السلام ـ نقل میکنند و به استناد آن و بحق ایرانیان را به خوبیها و نیکیها رهنمون نموده و از بدیها و گناهان پرهیز میدهند، گوش کنند یا از فحش و ناسزا و انواع انحرافات ترویج شده چون نقل و نبات بازیگران خوشنشینها و امثال آن تأثیر بپذیرند؟!
این چه دانشگاهی است که به مادران نفرین و ناسزا گفتن میآموزد، به فرزندان بیاحترامی به بزرگترها را تعلیم میدهد، به بزرگسالان نگه نداشتن حرمت یکدیگر و به همسران پردهدری و بیحرمتی به یکدیگر را آموزش میدهد؟!
به راستی قول معروف، سدید، کریم، میسور و امثالهم که در قرآن کریم به آنها اشاره شده و یا روایات متعدد ائمه اطهار ـ علیهم السلام ـ در کنترل زبان و پرهیز از نزدیک شدن به آفات و انحرافات زبان برای چه کسانی بیان شده است و مگر صداوسیما و عوامل «خوش نشین ها» مشمول این هدایت و آموزهها آن هم وقتی از دریچه رسانه به میان مردم میآیند، نمیشوند؟
آیا از این آیات و روایات و آموزههای اسلامی، انواع فحش و ناسزا و نفرین کردن و رشوه دادن و غیبت کردن و دروغ گفتن دریافته می‌شود یا در این مجموعه نورانی، دوری از این زشتیها سفارش شده است؟
آیا مجموعه خوشنشینها، تحقق انتظار رهبر انقلاب در تمدید حکم ریاست مهندس ضرغامی بر سازمان صداوسیما، مبنی بر نزدیک کردن و رساندن صداوسیما به طراز رسانهای که دین و اخلاق و امید و آگاهی بارزترین نمود آن باید باشد، است؟!
خوب است در اینجا بخشی از حکم انتصاب دوباره رئیس سازمان صداوسیما ـ که توسط رهبر انقلاب در شانزدهم آبان 88 صادر شده است ـ مرور شود:
«سفارش اساسی اینجانب، نزدیک کردن و رساندن این رسانه فرهنگساز، به طراز رسانهای است که دین و اخلاق و امید و آگاهی، بارزترین نمود آن باشد و رفتار اجتماعی مخاطبان و نیز نهاد حساس و مهمی چون خانواده بر اساس آن شکل گیرد و هنر و شیوههای گوناگون حرفهای و آزموده شده یا نوپدید، یکسره در خدمت رشد این شاخصها درآید. از تجربههای موفق یا ناموفق دوره پنج ساله باید برای رساندن این رسانه به کیفیت برتر سود ببرید و با زمانبندی برنامهها و تعیین شاخصهای قابل اندازهگیری، حرکت مجموعه را تکمیل یا تصحیح نمایید. انتظار دارد نشانههای این تحول در اولین سال مسئولیت جنابعالی مشاهده شود. توفیق شما را از خداوند متعال خواستارم.» سید علی خامنهای / 16 آبان 1388
حال با تأملی در این حکم و انتظارات رهبر انقلاب از رسانه ملی، میتوان به راحتی دریافت که چه میزان سازمان صداوسیما در مسیر انتظارات رهبر انقلاب حرکت کرده و به ویژه در مجموعه «خوش نشینها» آیا دین و اخلاق از نمود بارزی برخوردار است یا خیر؟
آیا با پخش چنین مجموعههایی، آن هم از شبکه سه سیما که مخاطبان جوان بسیاری دارد، میتوان به تربیت نسلی مؤدب، با اخلاق، خوشزبان و دینمدار امیدوار بود؟!
حال گمان میکنید، با رواج فرهنگی چون آنچه در «خوش نشینها» ترویج شده و علاوه بر آفاتی که گفته شد، جوان را بیکار و لاابالی نشان میدهد، چشم پرسشگر و گوش کنجکاو جوانان پای منبر روحانیون معظم در ماه محرم که در پیش است، به مواردی که توسط مروجین اسلام نقل خواهد شد، چگونه مینگرد؟
آیا اگر واعظی بالای منبر بگوید خداوند در سوره مبارکه حجرات، غیبت کردن را برابر خوردن گوشت برادر مرده دانسته و در روایت، این گناه از ارتباط نامشروع هم بدتر دانسته شده، جوان پای منبر، یاد تناقضات این هدایت با آنچه در رسانه ملی ترویج شده و همواره در مجموعههای گوناگون به ویژه «خوش نشینها» افراد پشت سر یکدیگر غیبت میکنند، نمی‌افتد و به دوگانگی دچار نمیشود؟
آیا اگر واعظی بالای منبر بگوید در روایت است که نجات مؤمن در حفظ زبانش نهفته و دعا کند که «اللهم سدد السنتا بالصواب ...» و معنای آن را این گونه به مخاطبانش بگوید که «خدایا زبان را به درست‌گویی استوار فرما»، جوان پای منبر، یاد لعن و نفرینها و فحش و ناسزاهای متعدد مجموعه «خوش نشینها» نمی‌افتد و برایش این پرسش پیش نمیآید که پس چرا رسانه ملی از این آموزهها دور بوده است؟!
به همین اختصار معلوم است که مجموعه «خوش نشین ها» به چه راه اشتباهی رفته و ضرورت حضور مشاوران مبرز و آگاه به هنر تعالی بخش در کنار اینگونه مجموعهها هم مشخص می‌شود.
از انبوه آفات زبان و گناهان بزرگی چون دروغگویی و غیبت و رشوه دادن و غیره که در این مجموعه یکجا به مردم عرضه شد، میگذریم و به همین مقدار بسنده میکنیم؛ به امید آنکه از این پس، شاهد ترویج چنین زشتیهایی نباشیم و طنز را با ابتذال اشتباه نگیریم و به جای ساخت مجموعههای طنز فاخر، خنداندن و شاد کردن مردم را ـ که البته امری بسیار پسندیده و از ضروریات است ـ با این نگاه ماکیاولی که هدف وسیله را توجیه میکند، این گونه رقم نزنیم!
