دانستنیهای در باره هنر شمع سازی
كاربرد شمع از قدیم الایام بسیار مرسوم بوده و هنوز مردم در بسیاری از مراسم مختلف خود در شادی و یا حتی سوگواری از آن استفاده می كنند. این مسأله میان اكثر ملل با فرهنگها و سنن ومذاهب گوناگون مشترك بوده است.
البته این هنر امروزه وسعت یافته و با تغییر و تحولاتی اساسی، به رقابت با دیگر هنرهای دستی برخاسته است حاصل آن شاهكارهایی است كه شما در فروشگاهها دیده اید. جهت آشنایی شما ابتدا شمع را معرفی می كنیم:
۱ـ شمعهای قالبی.
۲ـ شمعهای دست ساز
ابتدا شما را با مواد و تجهیزات لازم در شمع سازی آشنا كرده و آنگاه نكاتی را یادآور می شویم كه دانستن و به كارگیری آنها طی مراحل شمع سازی ضروری است.
مواد و لوازم مورد نیاز:
۱ـ پارافین درجات مختلفی از نظر نقطه ذوب دارد. به عنوان مثال پارافین مورد نیاز برای ساخت شمعهای قالبی باید نقطه ذوبی به میزان ۶۰ تا ۶۳ درجه سانتیگراد داشته باشد.
نكته: در فروشگاهها اغلب تنها سه نوع پارافین برای شمع سازی یافت می شود.
الف) پارافین قالبی (اسیددار) كه بیشتر برای ساخت شمع های قالبی به كار می رود.
ب) پارافین كریستالی (بدون اسید) كه به جهت انعطاف پذیر بودن آن برای ساخت شمعهای دست ساز، بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد.
ج) پارافین شیشه ای یا پزشكی.
۲ـ اسید استئاریك (استئارین): كه جهت كمك به استحكام بیشتر پارافین به آن اضافه می شود. در ضمن طول مدت سوخت را نیز افزایش می دهد.
در شمع های قالبی، میزان اسید استئاریك مورد نیاز برای ۴۵۴ گرم پارافین دوتا پنج قاشق غذاخوری است (در واقع برای هریك كیلوگرم پارافین ۱۰۰ گرم مورد نیاز است).
۳ـ رنگ كه شامل رنگ شمع، رنگ روغنی، رنگ صنعتی و یا رنگ پارچه است.
۴ـ موم عسل كه برای نرم تر و شكل پذیرتر كردن پارافین به كار می رود، در ضمن از دود كردن شمع نیز جلوگیری می كند.
۵ـ البته مواد دیگری از قبیل، كریستالهای درخشان، كریستالهای شفاف نیز در مستحكم تر كردن، بالا بردن نقطه ذوب، افزایش شفافیت و همچنین افزایش طول عمر شمع، نقش بسیار مهمی دارند.
۶ـ روغن مایع و یا روغن زیتون جهت چرب كردن قالبها.
۷ـ دوظرف آلومینیومی و یا تفلون برای ذوب كردن پارافین كه بتوان یكی را دردیگری جای داد.
۸ـ ملاقه و یا قاشق بزرگ برای ریختن در قالبهای كوچك.
۹ـ كارد و چنگال.
۱۰ـ تكه ای از فلز واشر مانند برای فتیله گذاری در كف قالب.
۱۱ـ قیف.
۱۲ـ قالب: قالبها انواع مختلف دارند. اكثر قالبهایی كه در بازار یافت می شوند فلزی و از جنس آلومینیوم بوده و استوانه ای شكل هستند در اغلب آنها نیز سوراخی جهت فتیله گذاری تعبیه شده است. البته شما می توانید از قالبهای مختلف و باتوجه به نكات ایمنی درمورد آن جنس به عنوان قالب شمع سازی استفاده كنید.
نكته: از قالبی كه دهانه آن باریك تر از قسمت انتهایی ظرف باشد، استفاده نكنید. زیرا شمع پس از سردشدن از قالب بیرون نخواهد آمد. مگر آن كه شمع ها را در همان ظرف روشن نموده و از نمای ظرف به همراه شمع لذت ببرید!
ضمناً سعی كنید قالبهای انتخابی شما درزی نداشته باشد زیرا شكل درز به شمع نیز منتقل می شود.
۱۳ـ فتیله، كه انواع مختلف دارد: فتیله قیطانی، سیمی و نخ پرك.
البته فتیله در اندازه های مختلف از نظر ضخامت در بازار یافت می شود.
هر میزان كه شمع بزرگتر باشد به همان نسبت باید از فتیله قطور تری استفاده كنید زیرا فتیله های خیلی نازك باعث می شوند شمع، چكه كرده ودر كنار فتیله، سوراخی ایجاد می شود، در نتیجه فتیله روشن، توسط پارافین مذاب خاموش می شود هر یك از فتیله های فوق الذكر در ساخت شمع خاصی به كار می روند، به عنوان مثال فتیله های قیطانی برای شمع های باریك با قطر ۲/۵ الی ۳ سانتیمتر و نخ پرك برای شمع های خیلی بزرگ مورد استفاده قرار می گیرند.
منبع: هنرکده
