به گزارش خبرگزاری مهر، متغیرهاى قیفاووسى گروهی از ستارگانی هستند که نور آنها در یک دوره نوسانی درخشندگی تغییر می کند. این ستارگان از 100 سال قبل به عنوان یکی از عناصر کلیدی در اندازه گیری فواصل کیهانی مورد بررسی قرار می گیرند.
اکنون یک تیم بین المللی به سرپرستی محققان دانشگاه ورشو توانستند برای اولین بار جرم دو ستاره از ستارگان خانواده متغیرهاى قیفاووسى را با دقت بسیار بالا اندازه گیری کنند.
این دو ستاره در ابر بزرگ ماژلان در فاصله 160 هزار نوری از زمین در یک منظومه دوتایی قرار دارند. این ستاره شناسان توانستند با دقت یک درصد جرم این دو ستاره را اندازه گیری کنند.
براساس گزارش نیچر، این اندازه گیری یک گام بزرگ به سوی حل مسئله ای است که از 40 سال قبل هنوز حل نشده و فرضیه ای را تائید می کند که 10 سال قبل ارائه شد. در حقیقت دانشمندان به دنبال پاسخی برای این سئوال بودند که متغیرهای قیفاووسی در گروه ستارگان تپشی هستند و یا اینکه تغییرپذیری نور آنها مربوط به نوع تکامل آنها است.
اکنون این اندازه گیریها نشان می دهد که جرم این دو ستاره با شناسه OGLE-LMC-CEP0227 که یکی به دور دیگری می چرخد و هریک از آنها به صورت دوره ای در پشت دیگری پنهان می شود 14/4 برابر بزرگتر از جرم خورشید است.
به گفته این ستاره شناسان، کسب این نتایج می تواند به درک بهتر قوانین فیزیکی که ویژگیهای متغیرهای قیفاووسی را تنظیم می کنند کمک کند. درحقیقت این محاسبات تائید می کند که ویژگی این ستارگان با خصوصیات ستارگان تپشی سازگاری دارد.
نور ستارگان تپشی در یک دوره زمانی که می تواند از یک ستاره به یک ستاره دیگر تغییر کند افزایش پیدا کرده و یا کاهش می یابد. در ستارگان تپشی سرخ دما پایین است اما با گذر زمان دما در نتیجه کاهش حجم تا دمای 2700 درجه کلوین افزایش پیدا می کند.
سه سال قبل نیز گروهی از دانشمندان رصدخانه جنوب اروپا (ESO) موفق شدند فاصله ستاره ای با عنوان RS Pup را که یکی از ستارگان درخشان "متغیرهاى قیفاووسى"، واقع در صورت فلکی "تفر" است را با دقت یک درصد اندازه گیری کنند.
درخشندگی نور RS Pup هر 4/41 روز یکبار 5 فاکتور تغییر می کند. این ستاره 10 برابر سنگین تر، 200 برابر بزرگتر و به طور متوسط 15 هزار برابر درخشانتر از خورشید است.
منبع: مهر
